7 redenen waarom Indiase premier straks wellicht weer de verkiezingen wint

Het is het jaar van Narendra Modi. In januari kon de 73-jarige Indiase premier in de Noord-Indiase stad Ayodhya een nieuwe tempel voor de hindoegod Ram inwijden. Met de opening van het marmeren bouwwerk, een religieus massaspektakel waarin hij zelf celebreerde, loste Modi een belangrijke belofte in die zijn hindoe-nationalistische Indiase Volkspartij BJP decennia geleden aan de achterban had gedaan.

Het was de gedroomde aftrap voor de vrijdag begonnen zes weken durende verkiezingen, waarin Modi hoopt een derde ambtstermijn te veroveren. Hij kan daarmee de langst regerende regeringsleider worden na Jawaharlal Nehru, de legendarische eerste premier van India tussen 1947 en 1964. De zege kan hem volgens de prognoses amper ontgaan. Zeven redenen waarom hij (waarschijnlijk) weer gaat winnen.

1. Modi heeft de Indiase economie omhooggestuwd

De Indiase economie is sinds Modi’s aantreden in 2014 onstuimig gegroeid. Het IMF voorspelt voor dit jaar bijna 7 procent groei, waarmee India de snelst groeiende grote economie ter wereld is. Dit is vooral te danken aan de liberalisering van markten en overheidsinvesteringen in infrastructuur. Tegelijkertijd doen ook industriële bedrijven het goed, terwijl India daarnaast goed presteert in hightechsectoren als zonne-energie en ruimtevaart, getuige de Indiase maanlanding vorig jaar.

Modi lijkt dus aardig succesvol met zijn project om van India een economisch powerhouse te maken. En Modi wil meer: hij mikt voor zijn derde termijn op een verdubbeling van het bruto binnenlands product en de export in 2030. Dat zou van India, nu nummer vijf, na de VS en China de in grootte derde economie van de wereld maken. In 2047, honderd jaar na de onafhankelijkheid, moet India – ooit het armenhuis van de wereld – de status van welvarende ‘ontwikkelde economie’ bereiken.

Toch is het niet alleen een succesverhaal. Modi beloofde in 2014 tientallen miljoenen nieuwe banen, maar die banengroei blijft achter. Het werkloosheidscijfer is 5,4 procent, maar onder jongeren drie keer zo hoog. Ook de verdubbeling van de inkomens van boeren is niet gehaald, en daardoor zijn er geregeld massale boerenprotesten. Bovenal profiteert niet iedereen mee van de groei: de kloof tussen arm en rijk neemt toe, en in het zuiden van India gaat het veel beter dan in het noorden.

2. Modi heeft India weer mondiaal aanzien gegeven

India is met ruim 1,4 miljard mensen naar bevolking toe het grootste land ter wereld, maar tot chagrijn van veel Indiërs niet in geopolitieke zin. Modi wil India daarom de plek in de internationale gemeenschap geven die het verdient. En dit lijkt steeds beter te lukken. Modi reist heel wat af om wereldleiders te bearhuggen, en spreekt zich geregeld uit voor de wereldvrede (al blijft de relatie met aartsvijand Pakistan ijzig). Hij zet het buitenlandbeleid ook electoraal in, al maken de kiezers zich als vanouds meer druk over binnenlandse thema’s als corruptie en de uienprijs.

De nieuwe Indiase assertiviteit bleek uit aanvaringen met China, over de grensconflicten in de Himalaya en de invloedssferen van beide landen in de Indische Oceaan; het inzetten van marineschepen in de Rode Zee tegen Houthi’s en piraten; de plannen voor een hek langs de grens met Myanmar; en berichten over de manieren waarop de Indiase geheime dienst vermeende terroristen omlegt in het buitenland, niet alleen in buurland Pakistan maar mogelijk ook in bevriende westerse landen zoals Canada.

India profileert zich ook steeds meer als leider van het mondiale Zuiden, onder andere bij de VN-klimaatonderhandelingen, en houdt als vanouds ‘ongebonden land’ behendig het midden tussen de VS, Rusland en China. Zo weigert India partij te kiezen in de oorlog in Oekraïne en blijft het Russische olie kopen, hoewel het geopolitiek en militair steeds meer aanschurkt tegen de VS. De nieuwe status werd gevierd toen India vorig jaar als voorzitter van de G20 de wereldleiders ontving. De gewenste permanente zetel in de VN-Veiligheidsraad is echter nog ver weg.

3. Modi levert rechtse hindoes het India dat ze willen

Vooral hindoes zijn blij met Modi. Het seculiere en diverse India begint onder zijn bewind steeds meer te lijken op het land dat de ideologen van het hindoe-nationalisme (hindutva) voor ogen hadden: een hindoeïstische natie zoals in oude tijden, voordat islamitische en Brits-koloniale heersers het land naar hun hand zetten. Het leidt tot een soort ‘historical cleansing’: islamitische en Britse plaatsnamen worden gewijzigd, schoolboeken aangepast, de aparte status van de overwegend islamitische deelstaat Kasjmir is beëindigd, en in toeristenbrochures mag ‘islamitisch’ erfgoed als de Taj Mahal minder prominent figureren.

In het kader van dit project ‘Make India Great Again’ – of liever gezegd Bharat, in plaats van de ‘westerse’ benaming India – was de Ram-tempel in Ayodhya de kroon op het werk. Zo’n 42 procent van de kiezers ziet die tempel, gebouwd op de ruïne van een 16de-eeuwse moskee die in 1992 door hindoe-extremisten werd verwoest omdat zij boven op de geboorteplek van Ram zou staan, als Modi’s belangrijkste wapenfeit. Geïnspireerd door Ayodhya moeten overal in India moskeeën en andere islamitische bouwwerken plaatsmaken voor hindoetempels.

Keerzijde is dat andersgelovigen zich steeds meer tweederangsburgers voelen. Discriminatie van en geweld tegen moslims en christenen (ruim 14 respectievelijk 2 procent van de bevolking) nemen toe. Hoewel vier op de vijf Indiërs blijkens een recente enquête vinden dat India een land voor alle gezindten moet zijn, steunen veel hindoes Modi’s ‘hindoes eerst’-beleid, soms vanuit het idee dat moslims en andere minderheden worden voorgetrokken bij overheidsbanen en subsidies. In werkelijkheid zijn moslims in India armer, lager opgeleid en vaker werkloos.

4. Modi weet zowel rijke als arme Indiërs te bedienen

Gewone Indiërs maken zich blijkens peilingen vooral zorgen over de inflatie en het gebrek aan banen, de zwakke plek van Modi. Hij koopt deze onvrede af met gratis graanrantsoenen voor 800 miljoen mensen met lage inkomens en inkomensdouceurtjes voor ambtenaren en ouderen. Voor arme vrouwen zijn er speciale programma’s voor kookgas, drinkwater en uitkeringen in contant geld. Vorige maand kondigde de regering nog een extra steunpakket van omgerekend 15 miljard euro aan.

De rijken van India steunen Modi vanwege zijn ondernemersvriendelijke beleid. Steeds meer zakelijke leiders kiezen openlijk voor de BJP. Modi zelf omringt zich al jaren graag met tycoons en miljardairs. Ook westerse toplieden zoeken toenadering, zoals recent nog Elon Musk, die Tesla’s in India wil laten bouwen. Bedrijven en superrijken spekken intussen de campagnekas van de BJP via een schimmig systeem met anonieme rekeningen. Zelfs de filmmakers van Bollywood lijken overstag te gaan. Zo kwam er in aanloop naar de verkiezingen heel behulpzaam een gelikte biopic over hindutva-ideoloog Vinayak ‘Veer’ Savarkar in de bioscoop.

5. Modi heeft de verzamelde oppositie uitgeschakeld

Modi’s BJP heeft in tien jaar tijd de oppositie vrijwel uitgeschakeld. De partij is oppermachtig en zet rechters en financiële toezichthouders in om het politieke tegenstanders lastig te maken. Zo werd Rahul Gandhi, leider van de grootste oppositiepartij, de Congrespartij, vorig jaar aangeklaagd wegens laster en dreigde hij zijn verkiesbaarheid kwijt te raken. De campagne van zijn partij werd lamgelegd toen banktegoeden werden bevroren vanwege ‘belastingfraude’. Recent werd Arvind Kejriwal van de Partij van de Gewone Man (AAP), premier van New Delhi, aangeklaagd wegens corruptie met sterke drank. In tien jaar Modi zijn zeker 150 oppositiepolitici vervolgd, tegen zes BJP’ers.

De oppositie kan tegenover de macht van de BJP maar weinig in het geweer brengen, deels door eigen schuld. De Congrespartij, die onder de Nehru-Gandhi-dynastie India decennialang regeerde, heeft weliswaar de centrum-linkse coalitie India samengebracht, maar die is door interne twisten zo verdeeld dat er nog altijd geen premierkandidaat is benoemd. Meest logische keuze is Gandhi, maar de aantrekkingskracht van de familienaam lijkt tanende. Toch is het voor de BJP geen gelopen race. Sterke regionale partijen in onder meer West-Bengalen en het welvarende Tamil Nadu kunnen nog voor een verrassing zorgen.

6. Modi komt weg met repressie van media en minderheden

Het India van Modi – economisch en geopolitiek zo succesvol – wordt vanuit het Westen vaak bekritiseerd vanwege de erosie van de democratie door de aantasting van burgerlijke vrijheden, de discriminatie van minderheden, met name moslims, de vervolging van politieke tegenstanders en de onderdrukking van onafhankelijke media. Volgens de Amerikaanse ngo Freedom House is India nog maar ‘ten dele vrij’, ergens halfweg tussen democratie en autocratie.

De kiezers rekenen ‘Modi ji’, zoals hij eerbiedig wordt genoemd, deze ontwikkelingen tot dusver amper aan. Hijzelf zwijgt er doorgaans over – over de toename van islamofobe haatspraak, het straatgeweld tegen moslims, het etnisch-religieuze conflict in Manipur – en lijkt daarmee ook weg te komen. De oppositie belooft India’s afglijden naar een autocratie te zullen stoppen. Maar volgens analisten worden deze verkiezingen vanwege de almacht van Modi en de BJP ‘de eenzijdigste ooit’.

7. Modi heeft het aura van een leider die leeft voor de natie

Het feit dat kiezers Modi zijn mislukkingen vergeven, heeft alles te maken met zijn persoonlijke populariteit. De charismatische premier heeft het zorgvuldig opgebouwde imago van een selfmade leider die leeft voor de natie. Hij klom op uit het niets en presenteert zich (hoewel formeel getrouwd) als een vrijgezelle asceet. Hij heeft als vrome hindoe en yoga-adept een Mahatma Gandhi-achtig aura dat het op sociale media goed doet. De inwijding van de Ram-tempel in Ayodhya gaf hem in de ogen van veel hindoes de status van een moderne priesterkoning.

Twee derde van de Indiërs wil bovendien een sterke leider. In een recent onderzoek bleek de steun voor autocratisch leiderschap wereldwijd in India het hoogst. Alle kans dus dat Modi ook dit keer de verkiezingen wint. Volgens de prognoses met een monsterzege. Zelf rekent hij op 370 van de 543 parlementszetels, een nog grotere absolute meerderheid dan vijf jaar geleden. Maar ook in India is bij verkiezingen niets zeker.

Bevolking

Aantal inwoners

China

1,41

miljard

India

1,42

miljard

VS

336,3

miljoen

EU

448,8

miljoen

Stemmingsdagen

Door Pakistan gecontroleerd

Door China gecontroleerd

Delhi

West-Bengalen

zetels

19/4 102

26/4 89

7/5 94

13/5 96

20/5 49

25/5 57

1/6 57

543

Indiërs stemmen voor 543 zetels

van de 545 zetels in het parlement,

dat Lok Sabha heet. De twee overgebleven zetels worden door de president aangewezen.

Lengte van de verkiezing

1951-1952

120

2024

Eerste verkiezing

44 dagen

2019

39

1980

kortste verkiezing

4

Opkomst

In 2019 kwamen procentueel meer

vrouwen stemmen dan mannen

Mannen

Vrouwen

70%

60

50

40

30

1967

1977

1984

1991

1998

2004

2014

18 miljoen

218.000

stemmers zijn 100 jaar of ouder

stemmen voor

het eerst

5,5 miljoen

15 miljoen

elektronische

stemmachines

stembureau-

ambtenaren en security

bron: cnn

Bevolking

Aantal inwoners

India

1,42

miljard

China

1,41

miljard

EU

448,8

miljoen

VS

336,3

miljoen

Stemmingsdagen

Door Pakistan gecontroleerd

Door China gecontroleerd

zetels

19/4 102

26/4 89

7/5 94

13/5 96

20/5 49

25/5 57

1/6 57

Delhi

West-Bengalen

543

Indiërs stemmen voor 543 zetels van de 545 zetels in het parlement, dat Lok Sabha heet. De twee overgebleven zetels worden door de president aangewezen.

Lengte van de verkiezing

1951-1952

120

2024

Eerste verkiezing

44 dagen

2019

39

1980

kortste verkiezing

4

Opkomst

In 2019 kwamen procentueel meer vrouwen stemmen dan mannen

Mannen

Vrouwen

70%

60

50

40

30

1967

1977

1984

1991

1998

2004

2014

18 miljoen

218.000

5,5 miljoen

15 miljoen

stemmers zijn

100 jaar of ouder

stembureau-

ambtenaren

en security

stemmen voor

het eerst

elektronische

stemmachines

bron: cnn