In het tegen de Noordpool gelegen Noorse eiland Spitsbergen dreigt de Wereldzaadbank onder te lopen door het smelten van bevroren grondlagen. De Wereldzaadbank bevat een gigantische collectie van 1,5 miljoen zaden. Ieder gewas dat de mensheid zou nodig hebben om te overleven bij een grote ramp ligt er opgeslagen in een grote koele kluis, waar de zaden door de erg lage vriestemperaturen eeuwenlang onder alle omstandigheden zouden moeten kunnen overleven.

In theorie dan toch, want de gigantische collectie zaden is nu al bedreigd door de klimaatverstoring. De veronderstelde permafrost, de eeuwig bevroren grondlaag, is aan het smelten waardoor er water in de kluis binnen sijpelt. Ingenieurs proberen het lek te dichten en de zaadvoorraad te redden.

Glaciologen zien in dit incident het bewijs dat de meest pessimistische voorspellingen rond de aardopwarming nu al realiteit aan het worden zijn, zeker op de Noordpool waar de temperatuur twee keer zo snel aan het stijgen is dan elders op aarde. “We hadden niet voorzien dat de permafrost het hier zou begeven en dat er zo’n extreem weer zou komen”, erkent Hege Njaa Aschim, woordvoerder van de Noorse regering, in The Guardian.

Ook ons land bedreigd

De voorbije herfst en winter waren extreem warm. De temperatuur lag soms 40 graden hoger dan normaal. Gevolg is dat het zee-ijs smelt, zonlicht minder weerkaatst en warm water binnenstroomt, waardoor het zeewater nog meer opwarmt en het ijs sneller smelt. Zo belanden we in een moeilijk te doorbreken vicieuze cirkel.

Als deze evolutie zich blijft voltrekken dreigt de Noordpool in haar huidige staat helemaal te ontbinden, zo concludeerden 90 wetenschappers in een recente analyse (SWIPA) over de ‘airco van de planeet’. “De impact zal over de hele wereld voelbaar zijn”, zo luidt de onheilspellende conclusie. De verwachting nu is dat de zeespiegel tegen 2100 met 74 centimeter zal stijgen, indien de wereldwijde CO2-uitstoot niet wordt ingedijkt. Indien de volledige ijskap smelt, kan het zeeniveau zelfs tien keer meer stijgen tot 7,5 meter. In dat geval komen de hele Belgische kust en steden als Brugge, Gent en Antwerpen in de problemen.