Het zakje is niet zomaar een zakje. Nancy Lee Carlson, een vrouw uit de Amerikaanse stad Chicago, kocht het twee jaar geleden op een veiling. De vorige eigenaar had het in 2003 gekocht via een gerechtelijke veiling met spullen van Max Ary, een verzamelaar en voormalig directeur van het Kansas Space Museum. Ary was gearresteerd door de FBI nadat aan het licht was gekomen dat hij tal van objecten uit het museum stal en nadien per opbod verkocht. In zijn woning werden heel wat artefacten in beslag genomen, waarvan er sommige via een gerechtelijke verkoop geld moesten opbrengen om de gedupeerden mee te vergoeden.

Maanzakje

Het zakje dat Nancy won in de veiling had als beschrijving “één meegevlogen zakje met rits om maanstalen terug te brengen naar de aarde, met maanstof (‘Maanzakje’), 29 centimeter. Ze kocht het voor zo’n 900 euro, een normale prijs voor een zakje dat ‘ooit’ meevloog op ‘een ruimtemissie’.

Apollo 11

Nancy besloot het zakje naar de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA te sturen in de hoop meer te weten te komen over de vlucht of ruimtemissie waarvan het zakje onderdeel was geweest. Het resultaat was verrassend: NASA checkte het serienummer en het bleek om een zakje te gaan dat meereisde in de Apollo 11 - de ruimtemissie die in 1969 voor het eerst mensen op de maan zette. Het stof in het zakje was ook, zo bevestigde het agentschap, écht afkomstig van de maan.

Eerste man op de maan Neil Armstrong, zo bleek, had het zakje destijds gebruikt om na de maanlanding maanstenen in te verzamelen voor onderzoek op aarde.

“Eerlijk gewonnen”

De NASA, die niet eens wist dat ze het object verloren had, weigerde het terug te sturen naar de vrouw. Het agentschap oordeelde dat zij de rechtmatige eigenaar waren van het maanstof, en vroeg een rechter om de veiling te herroepen.

Nancy besloot daarop zelf naar de rechtbank te stappen omdat de NASA volgens haar onrechtmatig beslag had gelegd op het zakje. In december oordeelde de rechtbank in haar voordeel. Nancy had het object eerlijk gewonnen én betaald gekoch; de NASA moest het haar terugbezorgen.

Het zakje mét maanstof wordt binnenkort geveild bij veilinghuis Sotheby’s, waar experts verwachten dat het zo’n 3,5 miljoen euro zal opleveren.