Waarom zijn walvissen zo groot geworden?
Een verandering in de voedseldistributie ligt mogelijk aan de basis van de enorme lengte van blauwe vinvissen. Dat blijkt uit een Amerikaanse studie die gepubliceerd werd in het tijdschrift Proceedings of the Royal Society B.
Onderzoekers van onder meer de universiteit van Chicago ontdekten mogelijk waarom baleinwalvissen, de groep waartoe ook blauwe vinvissen behoren, zo groot zijn. Mede door het smeltende ijs in het noordelijk halfrond wordt koud water dat rijk is aan voedingsstoffen richting de regio's rond het vasteland geduwd. Daardoor is er meer voedsel aanwezig voor de walvissen, waardoor ze zich meer kunnen voeden en bijgevolg groeien.
'Als de toevoer van koud water stopt door de klimaatverandering, zou dat heel slecht nieuws zijn voor de grote walvissen'
Toch waren walvissen niet altijd zo groot. Hun lengte is pas de laatste twee tot drie miljoen jaar enorm toegenomen. Zo hebben baleinwalvissen ondertussen een lengte van meer dan tien meter, is hun hart bijna zo groot als een auto en weegt hun tong evenveel als een olifant.
Geen evolutietheorie
Amerikaanse onderzoekers analyseerden de lengte van 13 levende en 63 gestorven baleinwalvissen. Informatie over die laatste kregen de onderzoekers op basis van eerder wetenschappelijk onderzoek. Uit de studie bleek dat verschillende walvissoorten binnen de baleinfamilie zijn gegroeid, waaronder de noordkapers en de groenlandse walvissen. Het zijn dus niet enkel de grote walvissen die in lengte zijn toegenomen.
Doordat de lengte van de walvissen vooral de laatste 3 miljoen jaar is toegenomen, kan de groei van de walvissen niet toegeschreven worden aan de evolutie van grote roofdieren als grote haaien. Ook de evolutie van het filter feeding proces, waarbij walvissen gewoon hun mond moeten opendoen om grote hoeveelheden eten te kunnen opvangen, heeft er niks mee te maken. Tot slot ontkent het onderzoek ook de rol van de dalende zeetemperatuur.
Klimaatopwarming, de grote boosdoener
Volgens Olivier Lambert, paleontoloog aan het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen, biedt de studie een goede verklaring voor de groei van baleinwalvissen. Toch mogen andere factoren als de evolutie van grote roofdieren en klimaatveranderingen niet worden uitgesloten, klinkt het.
Lambert gelooft dat de nieuwe Amerikaanse bevindingen een grote impact hebben op het moderne ecosysteem. "De studie bevestigt dat baleinwalvissen bedreigd worden door de klimaatverandering. De opwarming van de aarde heeft namelijk een belangrijke invloed op de zeestroom en het transport van voedingsstoffen", aldus de Belgische paleontoloog.
Ook de Amerikaanse onderzoekers bevestigen het gevaar van de klimaatopwarming voor walvissen. "Als de toevoer van koud water stopt door de klimaatverandering, zou dat heel slecht nieuws zijn voor de grote walvissen", verklaart Graham Slater, onderzoeker aan de universiteit van Chicago.