In plaats van te focussen op NAVO-uitgaven, zou Trump beter Europese defensie-unie steunen

Amerikaans president Donald Trump kwam afgelopen week met een duidelijke boodschap naar de NAVO-top in Brussel. De 19 Europese lidstaten die minder dan twee procent van hun BBP aan defensie spenderen, moeten tegen 2024 bijgebeend zijn. Trump repte met geen woord over artikel 5 van het NAVO-verdrag dat een aanval op één van de bondgenoten erkent als een aanval op iedereen. Voor de goede verstaander: wie niet voldoende bijdraagt, moet ook niet op hulp rekenen.

Trump heeft zonder meer een punt. Zijn voorganger Barack Obama noemde Europa al een ‘freerider’ op militair vlak. We kunnen niet anders dan erkennen dat Europa wel erg veel en erg makkelijk vertrouwt op Amerika voor het klaren van lastige klussen: van het ondersteunen van de Oekraïense leger tot interventies in Syrië. Twee maal, in onze eigen Europese achtertuin.

De vraag is echter of Trump dit probleem oplost door gewoon meer druk te zetten. De Europese begrotingen zijn er de afgelopen jaren enkel krapper op geworden. Zelfs als ze zouden willen, kunnen de Europese lidstaten niet zomaar hun defensie-uitgaven opdrijven naar 2% van het BBP. Het voornaamste probleem van de Europese defensie is dan ook niet ‘input’ maar ‘output’ of beter gezegd: efficiëntie. De Europese lidstaten besteden samen iets meer dan veertig procent van de Amerikanen aan hun legers, maar we zijn slechts in staat om 15 procent van de Amerikaanse operaties bol te werken. Dat komt omdat we 27 keer “hetzelfde” doen.

Er zijn al vele regionale en bilaterale samenwerkingen binnen Europa. Van de Baltische staten over de Scandinavische landen tot de Benelux. Er is de Frans-Duitse brigade, de Frans-Italiaanse samenwerking, de Tsjechisch-Duitse samenwerking enzoverder enzovoorts. Maar dat heeft op vlak van interoperabiliteit nauwelijks iets opgeleverd. Zoals Judie Dempsey van Carnegie Europe terecht opmerkt, hebben Europese lidstaten zeventien verschillende tanks, 20 verschillende vechtschepen, 29 verschillende ‘destroyers’ en fregatten en 20 verschillende torpedosystemen. Het kleinste kind ziet dat dit tot verspilling leidt.

Eurocorps is het enig echte antwoord op de vraag hoe Europa op een budgetvriendelijke manier een volwaardige rol binnen NAVO kan vervullen. Het is het enige echte multilateraal defensieverband binnen Europa en moet zo snel mogelijk verder uitgebouwd worden. De basis zit al goed want Eurocorps heeft een permanente ‘Rapid Reaction Force’ met troepen uit negen lidstaten. Het is operationeel sinds 1995 en is zowel erkend door de NAVO als door de EU. Het is kortom de ideale kern om de Europese defensie unie verder op te enten.

Eurocorps moet ook de verantwoordelijkheid krijgen over het militair commando alsook over de gemeenschappelijke aanbestedingspolitiek voor militaire aankopen. Ook een Europese, militaire inlichtingendienst en de strijd tegen cybersecurity moeten bij Eurocorps ondergebracht worden. De recente ransomware-aanvallen waren volgens vele experten maar een amateuristisch probeersel. De volgende aanval kan veel ernstigere gevolgen hebben. Enkel in Europees verband kunnen we deze cyberoorlog winnen aan een relatief lage kost.

Geen enkele EU-lidstaat kan vandaag de enorme militaire uitdagingen die voor ons liggen alleen aan. Daarom moet Donald Tusk als voorzitter van de Europese Raad een breed voorstel van Europese Defensie-Unie op tafel leggen. President Trumps agressieve openingsbod van afgelopen week is de ideale gelegenheid om dit belangrijke debat in alle openheid en zonder taboes te voeren.