Klein kraaltje uit Bulgarije is oudste gouden artefact ter wereld

Het kraaltje, dat gevonden is in een prehistorische nederzetting in Pazardzjik, in het zuiden van Bulgarije, dateert van 4.500-4.600 v.C, volgens de archeologen. Dat maakt het zo'n 200 jaar ouder dan juwelen uit een necropool uit de Kopertijd in de Bulgaarse stad Varna, aan de Zwarte Zee. Die juwelen, die in 1972 gevonden werden, werden tot nu beschouwd als de oudste gouden kunstvoorwerpen ter wereld. 

"Ik twijfel er niet aan dat het ouder is dan het Varna-goud", zei Javor Bojadzjiëv, een professor bij de Bulgaarse Academie der Wetenschappen. "Het is een zeer belangrijke ontdekking. Het is maar een klein stukje goud, maar groot genoeg om zijn plaats te vinden in de geschiedenis."

Het gouden kraaltje, dat 15 centigram weegt, werd twee weken geleden opgegraven in de overblijfselen van een klein huis. Dat werd bewoond in de tijd toen men voor het eerst metalen als goud en koper begon te gebruiken. Als het kraaltje uitgebreid onderzocht is en de ouderdom ervan bevestigd is, zal het tentoongesteld worden in het museum van Pazardzjik.

Een deel van het goud uit de necropool van Varna.

Professor Bojadzjiëv denkt dat het kraaltje werd vervaardigd in de nederzetting, net buiten de moderne stad Pazardzjik. Die nederzetting was de eerste "stedelijke" nederzetting in Europa, zei Bojadzjiëv, en ze werd bevolkt door een "cultureel hoogstaande maatschappij", die rond 6.000 v.C. naar de streek verhuisd is vanuit Anatolië, in het huidige Turkije. 

"Ik zou zeggen dat het een prototype is van een moderne stad, hoewel we kunnen zegen dat wat we hier hebben een antieke stad is, gemeten naar Mesopotamische normen", zei Bojadzjiëv. "We spreken immers over een plaats die meer dan 1.000 jaar ouder is dan Sumer." De Sumerische beschaving, gevestigd in het zuiden van Mesopotamië - het oude Irak -, wordt algemeen beschouwd als de oudste stedelijke beschaving.

De nederzetting die tot nog toe is opgegraven, is tussen 10 en 12 hectare groot en moet vroeger omringd zijn geweest door een versterkte muur van bijna drie meter hoog. Volgens Bojadzjiëv is de nederzetting groot genoeg om als een stad beschouwd te worden door onderzoekers die in Mesopotamië werken.

In de site werden meer dan 150 keramieken figuurtjes van vogels gevonden, wat aantoont dat vogels waarschijnlijk aanbeden werden door de inwoners, en wat de nederzetting haar bijnaam van "Vogelstad" gaf. De nederzetting werd verwoest door vijandige stammen die rond 4.100 v.C.vanuit het noordoosten het gebied binnenvielen. 

Het persbureau Reuters heeft foto's van het kraaltje en van de opgravingen.

Een deel van het goud uit Varna zoals het gevonden werd in de necropool.