Trump en de truc met het klimaatakkoord: Soenens en De Vroey spitten het uit
1. Hoe groot is de kans dat Trump effectief uit het klimaatakkoord van Parijs stapt?
"Het is goed mogelijk, want hij heeft het in zijn kiescampagne beloofd", zegt Soenens. "Eind maart heeft hij nog een presidentieel decreet uitgevaardigd dat veel klimaatregels van zijn voorganger Barack Obama terugdraaide. Daarmee had Parijs zelfs niks te maken. Wel was het een indicatie dat hij zich niet aan het klimaatakkoord zou houden."
"Het doet me denken aan 20 jaar geleden toen de VS het klimaatakkoord van Kyoto ondertekende onder president Bill Clinton waarna zijn opvolger George W. Bush het in de prullenmand gooide."
2. Waarom bevestigt Trump het nieuws (nog) niet?
"Het is niet ondenkbaar dat het Witte Huis een strategisch lek organiseert om te zien wat de reacties zijn", meent Soenens. "Zolang Trump de berichten niet formeel bevestigt of ontkent, kan hij alle kanten uit, zeker gezien hij zichzelf nog enkele dagen geeft. Mogelijk vindt nu nog volop gelobby plaats. Misschien krijgt hij telefoontjes van andere landen uit de G7 die wel achter het klimaatakkoord staan. Op deze manier kent Trump zichzelf een betere en scherpere onderhandelingspositie toe."
Daarnaast speelt ook het ego van Trump een rol, denkt Soenens. "Ik denk dat Trump zijn eigen grote moment wil kiezen, bijvoorbeeld door zijn beslissing met veel bombarie toe te lichten in de Rozentuin van het Witte Huis tijdens een grote persconferentie. Als hij het nieuws nu zou bevestigen, dan is dat moment voorbij."
3. Wat zegt deze beslissing over de interne keuken van het Witte Huis?
"Als het bericht klopt, dan is dit een grote overwinning voor de nationalistische vleugel binnen het Witte Huis", zegt Soenens. "Strategen als Steve Bannon zijn virulent tegen het klimaatakkoord gekant."
"Het zou tegelijk een nederlaag betekenen voor de strekking in het Witte Huis die vindt dat de VS zich isoleert door uit het klimaatakkoord te stappen. Niemand minder dan zijn eigen dochter Ivanka heeft Trump geprobeerd te overtuigen om het akkoord te behouden. Ze heeft hiervoor zelfs een ontmoeting met klimaatkenner Al Gore geregeld."
"Zelfs zijn eigen minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson wou het akkoord behouden, dit als ex-medewerker van petroleumreus ExxonMobil. Ook paus Franciscus heeft Trump proberen te overtuigen, onder meer door hem zijn encycliek over klimaatopwarming cadeau te doen."
4. Wat betekent deze beslissing voor Donald Trump zelf?
"Internationaal zal Trump veel kritiek vangen", meent De Vroey. "Maar in eigen land zal hij waarschijnlijk scoren, toch zeker bij zijn achterban. Zijn kiezers zijn niet gewonnen voor internationale akkoorden waarmee de VS rekening moet houden. Dat gaat in tegen hun nationalisme, hun "America First"-ideologie."
De belangrijkste overweging van Trump om deze beslissing te nemen, is volgens De Vroey dan ook politiek. "Hij wil bewijzen dat hij de lijn van "America First" durft door te trekken, ongeacht wat de rest van de wereld denkt. Die is heel kritisch voor hem. Dat is ook gebleken tijdens zijn recente buitenlandse reis. Vooral op de G7 is over het klimaatakkoord gepraat. Daarbij boterde het niet echt tussen Trump en de Europese leiders. Heeft dit Trump juist overtuigd toch uit het klimaatakkoord te stappen?"
5. Wat heeft de VS te winnen door uit het klimaatakkoord van Parijs te stappen?
Weinig, zegt De Vroey. "Veel lobbygroepen van Amerikaanse energiebedrijven waren gewonnen om het akkoord te behouden, onder meer ExxonMobil. Die groepen willen niet dat de VS de trein van de schone energie mist. Ze vrezen dat China en Europa een voorsprong gaan uitbouwen die de VS economische schade zal berokkenen."
"In de VS zijn wel enkele kleinere industrieën actief, zoals steenkool en teerzand. Het gaat om industrieën die zich met het winnen van "oude" energievormen bezighouden. Die zijn wél kritisch voor het klimaatakkoord. Maar deze sectoren zijn aan betekenis aan het verliezen. Het is dus zeer de vraag welk economisch voordeel de VS uit het verlaten van het klimaatakkoord zal halen."