Macron-documentaire wordt Netflix-hit: "Zijn optimisme is aanstekelijk"
De Macron-documentaire Les coulisses d’une victoire, die amper 24 uur na de verkiezingen op televisie kwam, groeide de jongste dagen uit tot een Netflix-hit. Regisseur Yann L’Hénoret werkt nu aan een docufilm van twee uur. “Omschrijf mij alsjeblieft niet als een fan, maar dat vurige optimisme van die man is aanstekelijk en verklaart waarom zulke mensen verder kunnen springen dan de gemiddelde sterveling.”
Een huzarenstukje is wellicht een te klein woord om de documentaire Macron, les coulisses d’une victoire te omschrijven. Want hoe kan het eigenlijk dat een filmploeg nog geen 24 uur na de overwinning van Emmanuel Macron een documentaire van anderhalf uur op TF1 kan tonen? Na acht maanden filmen en met 150 uur materiaal. “Tja, het was wel een beetje stuntwerk”, zegt regisseur Yann L’Hénoret in een gesprek met deze krant. “De zondag van de tweede ronde hebben we nog de hele dag gefilmd: in Le Touquet, waar Macron was gaan stemmen, op zijn hoofdkwartier in Parijs en ’s avonds tijdens zijn overwinningsfeest aan het Louvre. Gedurende de hele dag werd het filmmateriaal met moto’s naar de montagekamer geracet, waar de documentaire beetje bij beetje werd afgewerkt. Voor de zoveelste maal hebben we een nachtje door gewerkt en maandagnamiddag rond drie uur waren we klaar: enkele uren voor uitzending.”
Eerlijk: het kunst- en vliegwerk is er niet aan te zien. Want Les Coulisses d’une victoire is een knappe film geworden: een ooggetuigenverslag over een politicus die een jaar geleden nog als kansloos werd omschreven maar ondertussen president van Frankrijk is en zich de jongste dagen ontpopte tot één van de meest opmerkelijke Europese leiders van het moment.
Ook de manier waarop Macron in beeld wordt gebracht, is ongewoon: hij wordt op de voet gevolgd en draagt voortdurend een microotje; ook tijdens crisismomenten en op momenten dat de campagne cruciale wendingen neemt.
'De realiteit van onze documentaire heeft de fantasie overtroffen'
“We hebben ook wel geluk gehad”, zegt de regisseur. “Toen we aan de documentaire begonnen, haalde Macron in de peilingen amper 14 procent. We hadden de ambitie om een interessante presidentskandidaat en zijn campagneteam te volgen, maar op dat moment hadden we er geen flauw benul van dat Macron aan een wonderbaarlijke opgang was begonnen die in een overwinning zou eindigen. Van onze documentaire wordt soms gezegd dat ze beter is dan de pilootaflevering van politieke thrillers als Borgen en House of Cards. Dat is een groot compliment en, in alle bescheidenheid, het klopt ook wel een beetje. Wie een jaar geleden beweerde dat Macron president zou worden, werd als fantast omschreven. Nu blijkt dat de realiteit de fantasie overtroffen heeft en dat maakt onze documentaire wel sterk.”
Tricky
L’Hénoret geeft toe dat een embedded documentaire over een politicus ook wel tricky business is. “Het risico is natuurlijk dat je een propagandavehikel voor een politicus wordt. Maar toch voelde ik me comfortabel met deze formule en dat komt vooral omdat we met Macron duidelijke afspraken maakten. Toen we voor de eerste keer rond tafel gingen zitten, maakte ik duidelijk dat ik mij als een kat wilde gedragen: ‘Ik wil op eender welk moment binnenkomen zonder goeiedag te zeggen, ik wil tijdens het filmen niet praten en ook geen vragen stellen en als ik vertrek zal ik ook niet au revoir zeggen.'"
"Ik wilde ook niet dat Macron de documentaire voor de uitzending op TF1 te zien kreeg. Een andere voorwaarde was dat hij tijdens het filmen voortdurend een micro zou dragen. Een beetje tot mijn verbazing zei hij meteen ‘ja’ op die voorwaarden. Wat ik ook heel gezond vond, was dat hij me niet naar mijn politieke voorkeur vroeg. Een groot verschil met de radicaal-linkse kandidaat Jean-Luc Mélenchon, die enkel gevolgd wilde worden door regisseur Gérard Miller, een persoonlijke vriend van hem. In die zin is Macron wel logisch met zichzelf: hij wil iets nieuws tot stand brengen en beseft dat een onafhankelijke documentaire over zijn campagne betere en geloofwaardigere televisie oplevert dan een gecensureerde prent.”
Yann L’Hénoret legde zichzelf wel twee beperkingen op: “Het was niet mijn bedoeling om binnen te dringen in Macrons privacy. Ik zei dat hij tijdens privémomenten de micro kon uitzetten. Maar hij heeft dat nooit gedaan. Ten tweede maakte ik er een regel van om nooit een gesloten deur te openen: als Macron zich wilde afzonderen, moest dat uiteraard kunnen.”
L’Hénoret zegt dat dit compromis niet verhinderde dat hij enkele opmerkelijke campagnemomenten kon filmen. De meest hectische taferelen spelen zich af tijdens de laatste campagneweek, tussen de twee stemrondes. Met name tijdens het mislukte bezoek aan de failliete Whirlpool-fabriek, in zijn thuisstad Amiens, zien we voor het eerst een geïrriteerde Macron. Tegenstander Marine Le Pen was er die dag in geslaagd om eerst met de fabrieksarbeiders te praten en zo een anti-Macron-sfeer te creëren. Macron reageerde boos tegenover zijn ploeg en de veiligheidsmensen omdat die hem verhinderd hadden om meteen na aankomst de werknemers tegemoet te treden. Macrons sneer die daarop volgt, is vooral dodelijk voor zijn voorganger François Hollande. ‘Als je te veel naar de kerels van de veiligheid luistert, eindig je als Hollande. Je bent in veiligheid maar tegelijk ben je dood.’
'Hij heeft een enorme souplesse om het onverwachte op te vangen'
Misschien nog onthullender is het moment dat Macron wordt opgebeld door Barack Obama. Als een coach waarschuwt de voormalige Amerikaanse president zijn ‘vriend Emmanuel’ om niet zegezeker te zijn en tot de allerlaatste minuut volgas campagne te voeren. Het is een scène die doet vermoeden dat Obama achter de schermen nog best een belangrijke rol speelt en samen met Angela Merkel en Macron behoorlijk wat plannen heeft voor de wereld.
Souplesse
L’Hénoret: “Wat me het meest aan de persoonlijkheid Macron opviel, was dat hij zich echt zelden uit zijn evenwicht laat brengen en een enorme souplesse heeft om problemen en onverwachte gebeurtenissen op te vangen. De scène op het terrein van Whirlpool weet hij toch nog in zijn voordeel om te buigen. En toen we op het Landbouwsalon in Parijs filmden hoe hij een ei op zijn hoofd kreeg, handelde hij dat incident af met een kwinkslag: ‘Die kerel kon bijzonder goed mikken.’ Enkele minuten later stond hij met een proper pak en een glimlach terug op het salon.”
De regisseur is er zeker van dat Macrons goedlachsheid echt is en niets met de nabijheid van camera’s te maken heeft. “Weet u, mijn vorige documentaire handelde over de Franse judokampioen Teddy Riner. Er zijn veel gelijkenissen tussen die twee, maar wat ze vooral delen is het onbegrensde optimisme waarmee ze zichzelf en hun entourage naar een hoger niveau tillen. Echt, dat vurige optimisme is aanstekelijk en verklaart waarom zulke mensen verder kunnen springen dan de gemiddelde sterveling. Laat me daaraan nog een zaak toevoegen: Macron laat zich niet omringen door ja-knikkers maar door een groep jonge en kritische medewerkers die voor hem door het vuur gaat. Ook dat verklaart zijn succes: hij aanvaardt kritiek.”