Turkije wil versneld troepen stationeren in de Golfstaat Qatar
Maandag legden Saudi-Arabië en een aantal andere Arabische landen verrassend strenge sancties op aan het emiraat Qatar. Dat wordt verweten dat het terroristen financieel steunt, maar ook te nauwe banden onderhoudt met Iran, de sjiitische overbuur aan de Perzische Golf.
Turkije en Iran hebben inmiddels hun diplomatieke steun uitgesproken voor Qatar en zijn bereid om dat land desnoods voedsel en drinkwater te leveren. Ankara gaat evenwel nog een stapje verder. Vanavond begint in het Turkse parlement de bespreking van een voorstel om Turkse troepen te legeren op een basis in Qatar. Dat is een onderdeel van een militair samenwerkingsakkoord dat enkele jaren geleden gesloten was tussen Turkije en Qatar, maar het wordt nu wel erg actueel.
Beide landen onderhouden nauwe economische banden, maar steunen ook dezelfde rebellengroepen in Syrië. Vreemd genoeg staat Iran in Syrië dan wel aan de andere kant. Nog een detail: die Turkse troepen in Qatar zullen dan wel niet onder bevel van de Alliantie staan, maar Turkije is wel een lidstaat van de NAVO.
Turkse troepen in Arabië, dat ligt gevoelig
Het militair akkoord dat in 2015 tussen Turkije en Qatar gesloten werd, bepaalt dat de Turken een basis in het Golfemiraat mogen uitbouwen. Nu zouden daar al ongeveer honderd Turkse militairen actief zijn. Volgens Ankara zou Turkije daar tot 3.000 soldaten mogen stationeren en "indien nodig zelfs meer".
Los daarvan heeft Turkije eerder ook al troepen over de grens met Syrië en Irak gestuurd. Dat ging voornamelijk om operaties tegen de lokale Koerdische milities, maar in de Syrische burgeroorlog steunde Ankara openlijk een aantal Syrische rebellengroepen met troepen op de grond.
Turkije lijkt zo stap voor stap de schroom om militair in de Arabische wereld tussenbeide te komen, van zich af te schudden. Eerder hadden Turkse troepen ook al evacuaties geleid uit in chaos vervallende kuststeden in Libië.
Neo-Ottomaanse glorie in Arabië?
De militaire samenwerking met Qatar is evenwel nog een stap verder en is ronduit historisch. Het zou voor de eerste keer zijn sinds het einde van de Eerste Wereldoorlog en de val van het Ottomaanse rijk dat Turkse militairen gelegerd worden op het Arabisch Schiereiland.
In de eeuwen daarvoor bezetten de Turken de weskust van Arabië -de Hidjaz met de voor moslims heilige steden Mekka en Medina- en bij momenten ook Koeweit en Jemen. In het centrum van Arabië voerden de Turken indirecte controle uit via lokale bondgenootschappen. De stap vooruit in de regio is niet zonder risico's, want de eeuwenlange overheersing heeft bij veel Arabieren ook vandaag nog geleid tot anti-Turkse gevoelens.