Stilte voor de storm in de VS: "Welke vragen zal James Comey nog krijgen?"

Gisteravond maakte de Amerikaanse ex-FBI-directeur James Comey de inhoud van zijn getuigenis in de Senaat bekend, een getuigenis waar in de VS met grote spanning naar wordt uitgekeken. De verklaring bevat elementen die we al kenden, maar ook nieuwe dingen. "De vraag naar loyaliteit van Trump waar Comey niet meteen voluit positief op antwoordde, was dat het begin van het einde?", vraagt VS-correspondent Björn Soenens zich af. "Het is nu vooral uitkijken naar de bijkomende vragen die hij straks nog zal krijgen."
Donald Trump en James Comey

Om 16 uur onze tijd is het zover: ex-FBI-directeur James Comey getuigt in de Senaat over het onderzoek naar de mogelijke Russische inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen vorig jaar. Daar kijkt de VS reikhalzend naar uit, op zijn zachtst gezegd. Wat heeft Comey te zeggen over president Trump, door wie hij anderhalve maand geleden de laan uitgestuurd werd? Gisteren zijn de nieuwsgierigen op hun wenken bediend: het openingsstatement dat Comey straks zal voorlezen, werd gepubliceerd op de website van de Senaat.

"Daarin bevestigt Comey wat we eigenlijk al weten: dat president Trump hem gevraagd heeft om het onderzoek naar de voormalige veiligheidsadviseur Michael Flynn te laten vallen", zegt VS-correspondent Björn Soenens. Flynn moest amper drie weken na zijn aanstelling ontslag nemen omdat hij tijdens de kiescampagne contacten had gehad met Russische diplomaten en dat verzwegen had.

"Volgens het verhaal van Comey kwam de vraag tijdens een vergadering met president Trump. Iedereen werd weggestuurd, inclusief de minister van Justitie, zodat Trump en Comey alleen achterbleven. Toen begon Trump over Flynn: het is toch een goeie man, kunnen we geen manier vinden om dat onderzoek stop te zetten, hij heeft toch niet veel kwaad gedaan, het enige wat hij gedaan heeft is de vicepresident misleiden, laat het ons daarbij houden", legt Soenens uit.

"Loyaliteit: het begin van het einde van Comey?"

Comeys verklaring bevat ook elementen die nog niet bekend waren. "Zo had Trump aan Comey gevraagd om expliciet bekend te maken dat hijzelf geen deel uitmaakte van het onderzoek naar Russische inmenging. Dat gebeurde niet, iets wat Trump boos gemaakt heeft. Comey verdedigt zich nu: hij kon dat niet publiek maken om het geheim van het onderzoek te bewaren. Stel dat het plots zou veranderen, dan moest Comey op zijn woorden terugkomen."

"Comey heeft het in zijn persoonlijke verklaring ook over de uitnodiging van een persoonlijk dinertje met Trump. Daarin vroeg de president hem om zijn loyaliteit te tonen, zijn trouw dus. Comey heeft daarop geantwoord dat hij niet veel meer kon beloven dan altijd eerlijk te zijn en altijd de waarheid te vertellen."

Anderhalve maand na dat gesprek werd Comey ontslagen. "In zekere zin zou je kunnen zeggen dat dat het begin van het einde van Comey was: het feit dat hij niet meteen voluit positief heeft geantwoord op die vraag om loyaliteit."

"Welke bijkomende vragen krijgt Comey?"

Comeys verklaring staat online, wat kunnen we dan nog verwachten van zijn feitelijke getuigenis in de Senaat later vandaag? "Het is uitkijken naar welke bijkomende vragen de ex-FBI-baas nog voorgeschoteld zal krijgen", verduidelijkt Soenens.

"Comey heeft het nergens over een belemmering of een obstructie van de rechtsgang, maar de parlementsleden zullen daar ongetwijfeld naar vragen. Als hij daar 'ja' op antwoordt, dan beleeft Trump een storm in zijn presidentschap. Een orkaan, beter gezegd."

"Een storm waar ze even door moeten"

Trump en de Republikeinse partij hebben intussen al positief gereageerd op Comeys verklaring: zij beklemtonen vooral dat ze blij zijn dat Comey er nu voor uitkomt dat Trump geen deel uitmaakt van het onderzoek naar de Russische beïnvloeding.

"Medewerkers van het Witte Huis en de Republikeinse partij hebben de opdracht gekregen om zich gedeisd te houden, ook tijdens de getuigenis zelf. Alles wat ze zeggen kan tegen hen gebruikt worden. Ze beleven dit als een storm waar ze even door moeten."

"Ik volgde hier gesprekken tussen voor- en tegenstanders. Je hebt mensen die zeggen, we moeten hier geschokt over blijven, dit is erger dan Watergate. Dat laatste wil ik toch ontkennen, Watergate ging over echte misdaden van de president, inbreken, saboteren enzovoorts."

"Daarnaast zijn er ook mensen die zeggen, dit is nu wie Trump is, ten voeten uit: de New Yorkse zakenman die iemand op de rug klopt en zegt, man we gaan dit toch wel blauw-blauw laten zeker? Die mentaliteit die niet aanvaard wordt in het moderne politieke bedrijf."

Meest gelezen