Het Verenigd Koninkrijk blijft na de verkiezingen achter met een ‘hung parliament’. De Conservative Party van de eerste minister Theresa May blijft de grootste, maar verliest haar absolute meerderheid. Het is niet meteen duidelijk wat de gevolgen zullen zijn voor de Britse regeringsvorming en het verloop van de brexitonderhandelingen.
Nog niet alle resultaten zijn bekend, maar de Conservative Party van Theresa May maakt geen kans meer om aan de vereiste 326 van de 650 zetels voor een absolute meerderheid te komen, zo blijkt uit de voorspellingen van de Britse media. De Britse openbare omroep BBC schat dat de Tories zullen stranden op 319 zetels, een verlies van 11 zetels in vergelijking met twee jaar geleden. Voor Labour van kopman Jeremy Corbyn worden 261 zetels voorspeld, dat zijn er 29 meer dan in 2015.
Het verlies van de meerderheid leek al langer duidelijk, maar even voor 7 uur Belgische tijd werd het zogenaamde hung parliament (voor geen enkele partij meerderheid) officieel, door de nederlaag van de Conservatieven in het district Southampton Test. Labourkandidaat Alan Whitehead wist daar zijn zetel te behouden.
Wat nu?
Nu de Conservatieven er niet in slagen het verhoopte resultaat behalen, komt er vanuit verschillende hoeken kritiek op May. Onder meer Corbyn heeft al om haar ontslag gevraagd. Vroeg op de ochtend circuleerden geruchten dat May haar vertrek zou aankondigen, maar zo ver lijkt het nog niet komen. Volgens een woordvoerder zou kort May na de middag ontboden worden op het koninklijk paleis en wil ze daar de koningin toestemming vragen om een regering te vormen.
Een mogelijkheid is dat de Conservatieven een minderheidsregering vormen of een coalitie met bijvoorbeeld de Noord-Ierse DUP. Maar ook vanuit Labour komen er signalen over een minderheidsregering, al lijkt dat zeer ongeloofwaardig. Het is wel zo dat de grootste partij niet per definitie de volgende regering vormt. Intussen blijf wel onduidelijk wat de exacte gevolgen van het verlies van de meerderheid zullen zijn voor de Britse regeringsvorming en voor het verloop van de brexitonderhandelingen.
Brexit
May had vervroegde verkiezingen georganiseerd in de hoop een sterker mandaat en dus meer steun te krijgen om de onderhandelingen over de brexit aan te vatten, maar dat draait dus anders uit. Het sterk mandaat om de onderhandelingen aan te vatten, is er met deze snap election niet gekomen.
Daar komt nog bij dat de officiële onderhandelingen op 19 juni van start zouden moeten gaan. Een paar dagen later bespreken de Europese staats- en regeringsleiders de kwestie op een Europese top.
De vraag is of er met de huidige situatie over veel onderhandeld zal kunnen worden. Corbyn heeft in het verleden wel al laten verstaan dat hij de uitslag van het referendum wil respecteren.
De politieke verdeeldheid in het Verenigd Koninkrijk en de regeringsonderhandelingen zullen ook extra druk leggen op de brexit-onderhandelingen.
Ook verlies voor SNP
Voorts staan de Schotse nationalisten van SNP momenteel op 35 zetels (voorlopig -21) en Lib Dems op 12 (+4). Die laatste partij heeft regeringsdeelname al uitgesloten.
Alex Salmond, gewezen eerste minister van Schotland en ex-leider van de SNP, is niet herkozen. Hij verloor zijn zetel aan de kandidaat van de Britse conservatieven. Eerder had ook al Angus Robertson, de huidige viceleider van de partij, zijn zetel in het Lagerhuis moeten afstaan. De SNP slaagt er niet in de monsterscore van twee jaar gelden te herhalen. In 2015 haalde de partij nog in 56 van de 59 Schotse districten de overwinning binnen, maar dat worden er dit jaar een pak minder.
De Schotse nationalisten hebben zich wel al verzekerd van de overwinning in 34 districten. Partijleidster Nicola Sturgeon weigert daarom te spreken van een verkiezingsnederlaag.
Als gevolg van het hung parliament zou ook de bescheiden winst van DUP wel eens van belang kunnen zijn. De protestantse unionistische partij uit Noord-Ierland heeft al twee zetels extra binnengehaald en staat nu op tien stuks. Bovendien heeft de partij al aangegeven dat ze bereid is om samen met de Tories een meerderheid te vormen.
Paul Nuttall, de leider van de eurosceptische partij UKIP, is er niet in geslaagd een zetel in het Lagerhuis te bemachtigen. Hij eindigde pas derde in zijn district Boston and Skegness, in het oosten van Engeland. De zetel werd binnengehaald door de conservatief Matt Warman. UKIP zal er wellicht niet in slagen om een verkozene in het House of Commons te krijgen. In zowat alle districten waar UKIP opkomt, laat de partij grote verliezen optekenen.
Pond verliest terrein
De financiële markten hebben voorlopig amper gereageerd op de Britse verkiezingen. Normaal reageren obligaties, aandelen, grondstoffen en dergelijke meer op dergelijke politieke omwentelingen, maar in de vroege handel bleef de sfeer tot nu toe gelaten. Het pond gaat inmiddels wel onderuit.
Het Britse pond verloor in eerste instantie wat terrein, -2 procent na de eerste exitpoll, maar kon in de loop van de nacht het verlies opnieuw beperken. In de ochtendhandel zakte de munt wel weer weg naar een verlies van ongeveer 2 procent tegenover de dollar en 1,98 procent ten opzichte van de euro, meldt de Britse omroep BBC.
De ‘futures’ voor de Britse sterindex FTSE tonen zelfs een lichte winst bij de start van de handel later op de ochtend aan. Om 9 uur (8 uur plaatselijke tijd) start de handel in Londen. Op de Aziatische markten speelde de nederlaag van May ook geen rol. De meeste indices winnen er integendeel terrein.
In Tokio sloot de Nikkei-sterindex de handelsweek af met een dagwinst van 0,52 procent tot 20.013,26 punten. Voor de tweede maal in enkele dagen eindigt de Nikkei boven de symbolische kaap van 20.000 punten. Voorheen was dat al van eind 2015 geleden. Zwaargewicht Softbank (+7,4 procent), een telecombedrijf, onderstutte de winst na aankondiging van de overname van robotmaker Boston Dynamics van Alphabet, het moederhuis van Google