In het West-Vlaamse Avelgem zijn ze ten einde raad. Hun verbindingsweg naar het industrieterrein, amper 900 meter lang, ligt in niemandsland. De weg is niet van Vlaanderen, en niet van de gemeente. Dus ligt hij maar te verkommeren. “De betonbaan wordt niet meer onderhouden, het groen in de berm niet meer gesnoeid en er wordt amper nog gestrooid in de winter”, klaagt de Avelgemse burgemeester ­Lieven Vantieghem (CD&V). “Totaal ­debiel”, noemt hij de situatie. “En aarzel alstublieft niet om mijn krachttermen in de krant te zetten.”

Avelgem is niet de enige gemeente met klachten. In Vlaanderen ligt in het totaal 22 kilometer ‘weesweg’ weg te kwijnen. Het zijn de laatste restanten van de oude provinciewegen die acht jaar ­geleden netjes werden opgedeeld en ­ondergebracht bij ofwel het Vlaamse Gewest ofwel de ­gemeenten. Maar voor zeven stukjes ­provincieweg viel nooit een beslissing.

“Die gemeenten zijn altijd pertinent blijven weigeren die stukken over te nemen”, zegt Vlaams minister van Openbare ­werken Ben Weyts (N-VA). “Terwijl het duidelijk lokale wegen zijn. Punt. Het zou idioot zijn die in handen van de Vlaamse overheid te leggen.”

Daar gaan ze in West-Vlaanderen niet mee akkoord. “Het zijn bovenlokale doorgangswegen met enorm veel passage. Vlaanderen moet die wegen gewoon overnemen, dat is de logica zelve”, zegt Vlaams Parlementslid Martine Fournier (CD&V). Conclusie: niemand wil ze hebben.

Aparte aannemer

Dat leidt intussen tot bizarre situaties. Voorlopig blijven de wegen officieel in handen van de provincie, die er zelf geen centen meer voor heeft. Het Vlaams Agentschap Wegen en Verkeer moet de piepkleine stukjes ‘weesweg’ vaak noodgedwongen links laten liggen, ook al liggen ze ­gewoon in het verlengde van een weg die wel een verantwoordelijke heeft. “Voor amper een paar kilometer hebben we een aparte aannemer moeten aanstellen. Die zorgt voor de signalisatie en het onderhoud van de berm”, zegt Martin Deman van de provincie West-Vlaanderen. “Gelukkig hebben we nog een afspraak met Vlaanderen dat ze toch het strooien in de winter op zich nemen. Maar laat ons eerlijk zijn: hier is niemand bij ­gebaat.” Niet alle weeswegen zijn in erbarmelijke staat. “Maar de zware investeringen dateren wel al van een hele tijd geleden”, zegt Deman.

Intussen krijgen de burgemeesters naar eigen zeggen “bakken kritiek” van hun burgers. “Ze klagen bij mij over het vrachtverkeer dat luid over de slechte wegen dendert”, zegt Joop Verzele (CD&V), burgemeester van Kruishoutem. “Ik kan daar niets aan doen, want het is de verantwoordelijkheid van het gewest.”

In tegenstelling tot in West-Vlaanderen zijn de Antwerpse gemeenten Niel en Hemiksem wél geïnteresseerd om de provincieweg over te ­nemen. Er liggen al plannen op tafel om de weg her aan te leggen, maar dan willen ze wel boter bij de vis van het Vlaams Gewest. “De weg heeft dringend een nieuwe asfaltlaag ­nodig, ik ga geen krakkemikkige weg overnemen”, zegt Luc Bouckaert (CD&V), de burgemeester van Hemiksem.

“Alles draait uiteraard om geld”, zegt CD&V-parlementslid Fournier. Geen enkele gemeente wil een bouwvallige weg zomaar overnemen. “Maar na acht jaar is het tijd om knopen door te hakken”, zegt ze. Ook Weyts beseft dat de situatie niet houdbaar is. “We voeren nog besprekingen met de gemeentebesturen”, zegt hij. “Maar laat mij zeggen dat een akkoord vinden gene simpele is.”