"Griekenland verzeild in collectieve depressie"

De ministers van Financiën en het Internationaal Muntfonds (IMF) zijn gisteren in Luxemburg overeengekomen dat Griekenland een eerder afgesproken schijf van 8,5 miljard euro aan noodhulp krijgt. Net op tijd, want volgende maand vervallen enkele deadlines voor terugbetalingen aan de Griekse schuldeisers. Griekenland kan weer even opgelucht ademhalen. Of toch niet?

"Of de Grieken zelf opgelucht zijn, dat is nog maar de vraag", zegt VRT-correspondent Bruno Tersago (kleine foto) in Athene. "Van die 8,5 miljard euro gaat meteen al 6,7 miljard naar schuldeisers: het IMF en de Europese Centrale Bank (ECB). Blijft er nog 1,8 miljard over, maar daar gaat de bevolking zelf niets van voelen. De regering zal dat geld aanwenden om schulden terug te betalen aan bedrijven en privéburgers van wie ze geld geleend heeft."

Er is licht aan het einde van de tunnel, was de boodschap van de beleidsmakers gisteravond in Luxemburg, Tersago schetst een heel ander beeld. Een heel somber beeld. "Met deze noodhulp worden geen extra banen gecreëerd, worden Grieken niet uit de armoede getrokken. Meer dan 30 procent van de bevolking leeft momenteel nog altijd onder de grens van extreme armoede, om maar iets te zeggen. De man in de straat ziet dat ook, beseft dat ook. Wat daar in Luxemburg gezegd is, dat blijft voor hem heel technisch. Hij gelooft er niet echt meer in."

De reddingsprogramma's ("als je die nog reddingsprogramma's kunt noemen", zegt Tersago) uit 2010 en 2012, en de daaraan gekoppelde, zeer strenge bezuinigingen komen voor de gewone Griek met een hele hoge kostprijs. Meer en meer hypotheek- en bankleningen raken niet meer terugbetaald, meer en meer mensen worden uit hun woning gezet, meer en meer huizen en appartementen moeten gedwongen verkocht worden. Het aantal mensen dat moet aankloppen bij liefdadigheidsinstellingen en privé-initiatieven voor kleren, eten, medische hulp, blijft alleen maar stijgen.

"Griekenland is een soort collectieve depressie verzeild geraakt. De mensen zijn compleet murw. Mensen zien geen toekomst meer in dit land. Mijn vrouw geeft les aan 15-jarigen. Zij zeggen: als ik nog iets wil maken van mijn leven, zal ik moeten emigreren. Hier heb ik geen enkel ander toekomstperspectief dan eten rondbrengen met een motorfiets", schetst Tersago. "Dit drukt zijn stempel over meerdere generaties."

"De Griekse schuld is op dit moment gewoon onleefbaar. De eurolanden en het IMF blijven in conflict over een kwijtschelding van een deel van de schulden." Een schuldverlichting zou een duurzame oplossing kunnen zijn, maar dat is nog niet voor morgen. "Griekenland blijft in een neerwaartse spiraal. Of ze hieruit kunnen geraken, en hoe dan, dat is nog maar zeer de vraag."

Ter illustratie, enkele cijfers op een rijtje (bron: BBC)

• 22,5 procent van de Griekse bevolking heeft geen werk. Bij jongeren onder de 25 jaar is dat zelfs meer dan 50 procent
• Wie wél werkt, verdient ook veel minder. Het minimumloon bedroeg 863 euro toen de crisis losbrak, nu is dat 684 euro.
• Door gedwongen veranderingen aan het pensioensysteem moet 43 procent van de gepensioneerden nu overleven met minder dan 660 euro per maand.
• Overheidsuitgaven voor gezondheidszorg zijn tussen 2010 en 2015 zo goed als gehalveerd, die voor onderwijs zijn gedaald met 20 procent.