Muren die me kunnen ontroeren? Ja, die bestaan

Ik had het nooit verwacht: dat muren me zouden kunnen ontroeren. Maandag zag ik op de website van de Nederlandse krant Algemeen Dagblad een filmpje over de Syrische vluchteling Hasan Fakhane (27), die al anderhalf jaar in Den Haag woont. Zo belangrijk vindt hij het om Nederlands te leren, dat hij de muren van zijn appartement heeft volgeplakt met Nederlandse woorden en zinnen. Een wijkagent vond dat — terecht — zo opmerkelijk dat hij erover tweette.

Naast de grote en kleurrijke Nederlandse woorden staat telkens de vertaling in het Arabisch. Aan Hasans muren prijken oer-Hollandse termen als ‘klompen’ en ‘molens’. Maar er zijn ook woorden voor lichaamsdelen. Voor eten en drinken. Voor het weer. Voor gevoelens. Er zijn zelfs bijwoorden en voorzetsels, en ook korte volzinnen: ‘Is dit waar?’, ‘Ik hou van jou’, ‘Wie klopt op de deur?’ en ‘Hebt u honger?’ Bijna vertederend is dat er hier en daar zelfs taalfouten zijn verbeterd: de ‘o’ van ‘zeenivo’ werd veranderd in ‘eau’.

In zijn vaderland was Hasan bloemschikker. Dat is ook te merken aan de manier waarop hij zijn muren heeft bekleed: zoals hij met de kleuren van bloemen kan spelen, doet hij dat in zijn nieuwe thuisland met de kleuren van woorden op de muren. In Nederland, bloemenland bij uitstek, wil Hasan opnieuw bloemschikker worden. Zo snel mogelijk, en daarom wil hij ook snel het Nederlands onder de knie krijgen. ‘Ik wil trouwen met de Nederlandse taal’, aldus Hasan. Deze jongeman lijkt feilloos aan te voelen dat je thuis voelen in een taal de eerste stap is om je thuis te voelen in een ander land.

De titel van de reportage over Hasan werd door Algemeen Dagblad een dag na publicatie gewijzigd. Jammer, want in de oorspronkelijke versie stond een woord dat me net de link deed aanklikken: ‘Vluchteling Hasan (27) leert Nederlands door zelfgemaakt woordbehang.’ ‘Woordbehang’ is een neologisme dat mijn verbeelding meteen aan het werk zet. Iemand zou een app moeten lanceren waarop je je favoriete Nederlandse woorden kunt invoeren, om een paar dagen later je hoogstpersoonlijke rol woordbehang aan de deur geleverd te krijgen. Perfect voor in de slaapkamer: mooie woorden doen wegdromen. Uitermate geschikt ook voor de keuken: taal kun je namelijk ook proeven.

Alleen al nadenken over welke woorden op mijn eerste rol woordbehang zouden komen, maakt me blij. Betoeteren. Desalniettemin. Langoureus. Cryptokatholiek. Zegepralen. Erbarmen. Weerlichten. Fnuiken. Galmgat. Inzwelgen. Kakkestoemeleien. Loensen. Nesteldrang. Ombiezen. Pergamijn. Rammenassen. Sleutelgatchirugie. Jennerig. Tierlantijntjes. Uiterwaard. Verdoemenis. Hagedisvis.

Enzovoort! Enzoverder! Omdat de schoonheid van de Nederlandse taal onuitputtelijk is en er voortdurend nieuwe woorden bijkomen, zou ik mijn woordbehang regelmatig kunnen verversen. 

‘Woordbehang’ zou trouwens een perfecte naam zijn voor een taalrubriek in een programma als Iedereen Beroemd. Juist: daar hebben ze met ‘De scherpslijper’ al een wekelijks item over taal. Kurt Van Eeghem brengt dat met zijn bekende présence, maar toch zap ik altijd weg. Ik vind het teleurstellend dat wanneer men op televisie ‘iets met taal’ doet, het haast per definitie over taalfouten moet gaan – zie ook Het Groot Dictee dat onlangs gelukkig werd afgevoerd. Laat het, beste televisionele mensen, ook een keer over de schoonheid van taal gaan. Laat onder de noemer ‘Woordbehang’ elke week een bekende of onbekende Vlaming of nieuwkomer iets vertellen over zijn of haar favoriete woord. Laat niet ergernis maar verwondering over taal primeren.

Hasan heeft de Nederlandse taal al zo veel liefde betuigd dat hij wat mij betreft vandaag al met haar mag trouwen. Ik schenk hem dit gedicht van Jan Hanlo om voor te dragen aan zijn eerste Nederlandse liefde:

ik noem je bloemen etc.

Ik noem je: bloemen

ik noem je: merel in de vroegte

ik noem je: mooi

ik noem je: narcissen in de nacht

waaroverheen de wind strijkt

naar mij toe

ik noem je: bloemen in de nacht