“Acht op de tien bouwbedrijven hebben een lagere productiviteit”, zo blijkt uit een rondvraag van de Vlaamse Confederatie Bouw. Meer dan 40% zegt dat het in de gegeven omstandigheden moeilijk wordt om de afgesproken werken voor de start van het bouwverlof gedaan te krijgen. Door de hitte stijgt de temperatuur in bouwputten tot veertig graden. Beton droogt sneller dan normaal, lijm wordt niet hard en dakwerkers verbranden in de hitte op de daken. Vooral voor wie roofing moet branden of zonnepanelen moet leggen bijvoorbeeld, is het deze dagen zwaar afzien. De temperaturen op de daken stijgen gemakkelijk tot vijftig graden.

Hetzelfde voor de stratenleggers. En erger nog, wie achter een asfaltmachine moet lopen. “Het wordt stilaan een probleem”, klinkt het.

Werkgevers voorzien extra drank en laten hun personeel ook extra vroeg beginnen. In de mate van het mogelijke wordt ook geprobeerd om personeel zo veel mogelijk in de schaduw te laten werken op de warmste momenten van de dag.

Van vriesruimte naar buiten: 50° verschil

Dan moet het een stuk aangenamer zijn voor wie in koel- en vriesruimtes werkt, denk je dan. In de koelruimtes op de Brusselse vroegmarkt is het maar een paar graden. Ideaal om even af te koelen. Maar wat als je de hele dag bij min 25 graden moet werken, zoals de werknemers bij Colfridis in Londerzeel, gespecialiseerd inde verdeling van diepvriesproducten? “Ons personeel draagt speciale pakken. In de winter is het er veel draaglijker dan nu omdat het temperatuurverschil kleiner is wanneer ze de vriesruimtes verlaten. Nu moeten ze een verschil van meer dan 50 graden overbruggen, van min 25° in de vriescel tot 30° of meer buiten. Tijdens hun pauzes merken we dat het personeel de koelte opzoekt en zeker niet buiten in de zon gaat staan of zitten”, zegt Inge Dieleman.

Tarmac op Brussels Airport: 45 °

Op de tarmac is het op een zonnige dag als deze altijd nog een stuk warmer. De zon weerkaatst er op de beton en het asfalt en er is de hitte van de vliegtuigen. Dat betekent puffen en zweten voor de airside inspecteurs, marshallers en bagage-afhandelaars van Brussels Airport. Daarom installeert de brandweer op de luchthaven, net als vorig jaar, een watergordijn ter verkoeling, zegt Anke Fransen. “Personeel krijgt ook extra gekoelde dranken en aangepaste kledij. Wie dat wil ken door het watergordijn lopen om af te koelen of kan er met de wagen doorrijden om af te koelen.”

Wat is te warm om te werken?

Volgens het Belgische centrum van de Europese Stichting voor de Verbetering van de Levens- en Werkomstandigheden bedragen de aanvaardbare maximumtemperaturen 29° voor licht werk, 26° voor halfzwaar werk (zware voertuigen besturen, voortdurend met de handen en armen werken en 22° voor zwaar werk (goederenbehandeling, handenarbeid, bouw).

“De arbeidsgeneesheer stelt vast hoeveel fysieke inspanning een bepaald soort werk vraagt. Als aanduiding kunnen een aantal voorbeelden helpen: secretariaatswerk (zeer licht), handenarbeid aan een tafel (licht), staande arbeid (halfzwaar), grondwerken (zwaar)”, klinkt het bij de FOD Werkgelegenheid.

“Het is voor alle duidelijkheid niet de gevoelstemperatuur die telt. De ene werknemer vindt 25° al te warm, de andere misschien 30°. De wet zegt duidelijk dat de temperatuur moet gemeten worden met een zogenaamde vochtige globethermometer. Deze thermometer houdt ook rekening met de luchtvochtigheid en met de stralingstemperatuur van voorwerpen in de omgeving van de werkplek. De gemeten waarden zijn ongeveer 5° lager dan de temperatuur op een gewone thermometer. Hoe droger de lucht, hoe heter het moet zijn om de maximale waarden te overschrijden.”

Kan je thuisblijven omdat het te warm is?

“Neen. Tenzij je werkgever ermee akkoord gaat dat je thuis werkt. Maar zomaar afwezig blijven omdat het te warm is, kan uiteraard niet.”

In uitzonderlijke gevallen kan bijvoorbeeld in de bouwsector tijdelijke werkloosheid ingeroepen worden omwille van slecht weer, in dit geval dus omwille van de hitte. Maar dan moet de hitte de werken onmogelijk maken en moet er een oorzakelijk verband zijn tussen de hitte en de onmogelijkheid om te werken. Dit kan enkel als bijvoorbeeld beton krimpbarsten vertoont door de hitte of als het materiaal onhandelbaar is geworden, bijvoorbeeld bij bepaalde dakwerken, het leggen van asfalt, het aanbrengen van verf of coating.

Voorziet de wet beschermende maatregelen?

De wet voorziet inderdaad in een aantal beschermende maatregelen als het te warm wordt op het werk. Zo moet de werkgever in beschermingsmiddelen voorzien (hoofddeksel, zonnescherm, zonnecrème) en gratis aangepaste frisdranken aanbieden als de temperatuur 30 graden of meer bedraagt. Hoeveel drank er precies moet voorzien worden, wordt aan het gezond verstand van de werkgever overgelaten. “In de bouwsector bestaat er overigens ook een collectieve arbeidsovereenkomst waarbij werknemers de mogelijkheid hebben om vanaf 6 uur het werk aan te vangen en te werken tot ongeveer 14.30 uur” , zegt de Confederatie Bouw.

Ook moeten extra rustpauzes worden ingelast en moet alles er aan gedaan worden om de werkgever zo goed mogelijk te beschermen tegen de zon. Arbeiders wordt aangeraden om zeker niet in bloot bovenlijf te werken en een hoofddeksel te dragen.

Hoe zit in het in de kantoren?

Daar zijn voorlopig geen problemen gemeld. De meeste kantoren beschikken tegenwoordig over airco.

Mag je vroeger beginnen en vroeger stoppen?

Dat moet je afspreken met je werkgever. Veel gemeentebesturen voeren sowieso zomeruren in voor hun personeel. Dat betekent extra vroeg beginnen en kort na de middag stoppen. Ook op verschillende overheidsdiensten krijgen personeelsleden wel eens een uurtje cadeau als het te warm is. Of ze mogen een langere middagpauze nemen zonder dat ze daarvoor ’s avonds later moeten werken. Dat is niet wettelijk verplicht.

Wat draag je op kantoor als het zo warm is?

“In het arbeidsreglement staat wel een aantal zaken over kledij, maar niet of je nu een topje mag dragen of niet en of je op sandalen mag komen werken. Tijdens een presentatie wil je er niet uitzien alsof je liever op het strand had gelegen. Maar een mantelpakje bij dit weer zit toch ook niet echt comfortabel. Dat kan je dus zelf een beetje kiezen, rekening houdend met het werk wat je doet en of je bijvoorbeeld in contact komt met klanten”, zo klinkt het bij de FOD Werkgelegenheid.