Dodelijke hittegolven in opmars: enkel nog keuze tussen "slecht en verschrikkelijk"

De wetenschappers van de Universiteit van Hawaï deden uitgebreid onderzoek naar 783 van de bijna 2.000 hittegolven die mensenlevens geëist hebben sinds 1980. Door de klimatologische omstandigheden te bestuderen, konden ze de drempel identificeren waarbij temperaturen en luchtvochtigheid dodelijk worden.

Steeds grotere delen van de wereld zullen in de volgende decennia te maken krijgen met periodes waarin die drempel twintig dagen of langer zal worden overschreden. Nu al krijgen 3 op de 10 mensen elk jaar te maken met dergelijke hittegolven.

Dat die zich niet beperken tot ontwikkelingslanden, bewijst onder meer de Europese hittegolf van 2003 die naar schatting 70.000 mensenlevens eiste.

Als de klimaatverandering door de toename van CO2 in de atmosfeer niet wordt tegengegaan, zal tegen het einde van deze eeuw 74 procent van de wereldbevolking met dergelijke hittegolven worden geconfronteerd, zo schrijven de onderzoekers in Nature Climate Change. Maar zelfs als de uitstoot van broeikasgassen nu ingrijpend wordt teruggedrongen, stijgt het aandeel van de getroffen wereldbevolking nog naar 48 procent.

"De keuzes voor de toekomst raken op", zegt Camilo Mora, hoogleraar Geografie aan de Universiteit van Hawaï en hoofdauteur van de studie. "Wat hittegolven betreft, kunnen we nog kiezen tussen slecht en verschrikkelijk. Veel mensen overal ter wereld betalen nu al de prijs, en de klimaatmodellen voorspellen dat hun aantal nog enorm zal stijgen als we onze uitstoot niet aan banden leggen."

Niet alleen zullen dodelijke hittegolven grotere delen van de wereldbevolking treffen, maar ook hun frequentie neemt toe, bleek eerder deze maand uit een andere studie in India.

De wetenschappers gebruikten data van het Indiase Dienst voor Meteorologie om de frequentie, intensiteit en duur van hittegolven te analyseren tussen 1960 en 2009. Daaruit bleek dat, terwijl de gemiddelde zomertemperatuur steeg van 27 tot 27,5 graden, de kans op dodelijke hittegolven steeg van 13 tot 32 procent. Dat is meer dan een verdubbeling.

De gevolgen daarvan zijn reëel: het aantal uitzonderlijk warme dagen – gemiddeld 7,3 in de onderzochte periode – piekte in 1998 met 18 van dergelijke dagen, met 1.655 doden als gevolg, en 13 hittedagen in 2003, met 1.500 doden als gevolg.

De impact die een stijging met 0,5 graden al heeft, voorspelt weinig goeds voor de klimaatverandering van 2,2 tot 5,5 graden die voorspeld wordt voor de landen in Azië, het Midden-Oosten, Afrika en Zuid-Amerika.

"De impact van de klimaatverandering is geen verre bedreiging aan de horizon", zei Amir AghaKouchak, hoogleraar Milieu-ingenieurskunde aan de Universiteit van Californië - Irvine (UCI), en een van de auteurs van de studie. "Het is realiteit, en het wordt nu al gevoeld over de hele wereld. Wat bijzonder alarmerend is, is dat de meest kwetsbare bevolkingsgroepen ter wereld getroffen worden", zo zei hij aan het persbureau IPS.