Erdogan: "Turkse troepen blijven in Qatar"

"Turkije heeft geen toestemming van derde landen nodig om akkoorden te sluiten inzake defensie en veiligheid", zei Erdogan vandaag in Istanbul. Hij refereerde naar het militair samenwerkingsakkoord dat Turkije in 2014 gesloten heeft met de Golfstaat Qatar.

Dat akkoord is eerder deze maand geratificeerd door het Turkse parlement. Het laat toe dat er enkele duizenden Turkse militairen gestationeerd zouden worden op een basis in Qatar.

Onlangs hadden Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Bahrein en Egypte 13 voorwaarden gesteld waaraan Qatar moet voldoen vooraleer de diplomatieke en economische sancties worden opgeheven.

Eén van die punten was de terugtrekking van de Turkse militairen uit Qatar, naast het inperken van de banen met Iran en het sluiten van de nieuwszender Al Jazeera en andere media die door Qatar gefinancierd worden.

Volgens Erdogan getuigen die voorwaarden van "een gebrek aan respect" en vormen ze een aanval tegen de soevereiniteit van Qatar. Erdogan beloofde Qatar overigens nog meer hulp, net als Iran overigens. Qatar is voor een groot deel van de bevoorrading met water en voedsel afhankelijk van de Arabische buurlanden, maar die hebben enkele weken geleden de grenzen gesloten. De inwoners van Qatar hamsteren nu voeding, maar Iran en Turkije willen die bevoorrading nu verzekeren.

De Turkse militaire aanwezigheid op het Arabische Schiereiland is dus blijkbaar erg moeilijk te verteren voor de Saudi's en hun bondgenoten. Dat is historisch begrijpelijk: eeuwenlang controleerde het Turks-Ottomaanse rijk het westen van Arabië met de voor moslims heilige steden Mekka en Medina, terwijl het binnenland werd overgelaten aan Arabische vazallen, zoals de Rashidi-stam. 

De Saudi's waren eeuwenlang de vijanden van de Turken in Arabië. Hun kans kwam toen tijdens de Eerste Wereldoorlog een Arabische opstand uitbrak tegen de Turken, met steun van de Britse militairen zoals de beroemde Lawrence of Arabia en Saint-John Philby. Die laatste vond zijn plaats tussen de Saudi's: hij bekeerde zich tot hun versie van de islam en liet zich voortaan Sheikh Abdullah noemen. Zijn zoon, Kim Philby, liep later over naar de Sovjet-Unie.

De val van het Turks-Ottomaanse rijk maakte een einde aan de Turkse aanwezigheid in Arabië, ten minste tot Qatar in 2014 een defensieakkoord sloot met de Turkse republiek. Blijkbaar was dat voor de Saudi's en andere Arabische staten de druppel die de emmer deed overlopen.