Omringd door slechts drie muzikanten, waaronder haar zoon Jackson Smith op gitaar, sloeg de Amerikaanse oma van de punkrock al meteen een boek open op het podium. Uit haar eigen ‘Collected Lyrics’ scandeerde ze, bezwerend als een hogepriesteres, de tekst van ‘Birdland’. Toen haar muzikanten de melodie van de song inzetten, vloeide Smiths parlando automatisch over in zang. Na wat gekeuvel met het publiek – “obviously, I’m not a jazz singer” – bracht ze ‘Holy’ van beatdichter Allen Ginsberg ten berde. Een gedicht, ja, maar bij Patti Smith swingt zelfs poëzie.

Toen de groep ‘Dancing Barefoot’ aansneed, begonnen enkele bezoekers spontaan te dansen voor het podium. Op de stoelen in de tent staken dames van zestig hun vuist in de lucht. Met ‘Frederick’ kwam er al vroeg in de set een hit, gevolgd door ‘This is the Girl’ als eerbetoon aan de vorig jaar overleden saxofonist Ornette Coleman. Haast elk liedje droeg Smith aan iemand op. Was het niet aan de vader van haar zoon, dan wel aan Ann Demeulemeester, of aan kok Dirk, “iemand van de keukenploeg, want die mensen werken hard.” Smiths generositeit kwam ook naar boven in een straffe versie van When doves cry, een ode aan de betreurde Prince.

‘Fuck the chairs’

Op enkele uitgespuugde fluimen van de zangeres na was het concert in de eerste helft vrij beschaafd verlopen, tot Patti Smith – de handen in de zij – vooraan op het podium postvatte. “Fuck the chairs (vergeet de stoelen)”, sprak ze tot meedeinende toeschouwers aan de rand van de tent. “Dansen moet overal kunnen.” En tot wie zat: “Zoals ik eerder al zei, ben ik geen jazzartieste, I’m a just a rock bomb.” Prompt stroomden de gangen vol tot voor het podium. Wie neerzat, werd door La Smith aangemaand om dan maar op de stoelen te gaan staan. Het was een hallucinant zicht: op Jazz Middelheim, waar zelfs een kuch wordt gesmoord, stonden dames en heren van middelbare leeftijd te joelen op wankele klapstoelen. Toen Smith dan voor het eerst ook nog de gitaar ombond, ontplofte de tent helemaal. En dan moest Because the night nog komen, net als het begeesterende People have the power en Gloria.

Patti Smith tekende voor een topset op Jazz Middelheim. Bij haar afscheid drukte ze de toeschouwers op het hart zeker zorg te dragen voor de prachtige eeuwenoude bomen op het festivalterrein. Na aanhoudend applaus verscheen de 69-jarige legende nog eenmaal op het podium: arm in arm met Ann Demeulemeester, de Antwerpse modeontwerpster wiens creaties ze al jaren draagt.