Rechten EU-burgers blijven na brexit beschermd, maar EU-Hof mag er van May niet over waken

Premier May heeft vandaag in een 22 pagina's tellend document uit de doeken gedaan hoe ze de rechten wil beschermen van EU-burgers die op Brits grondgebied zullen verblijven na het Britse vertrek uit de EU eind maart 2019. Het is voor het eerst dat de Britten met een voorstel op papier komen.

Europeanen die op een specifieke - nog nader te bepalen - datum vijf jaar in het Verenigd Koninkrijk verblijven, zullen een "settled EU status" kunnen aanvragen. Dankzij die status zullen zij zonder problemen mogen blijven in het VK en toegang krijgen tot onder meer pensioen-, gezondheidszorg- en economische rechten zoals de Britten zelf.

Voor mensen die voor de brexit in het Verenigd Koninkrijk aankomen en er nog geen vijf jaar zullen zijn, komt er een overgangsperiode. Familieleden van de EU-burgers in het Verenigd Koninkrijk zullen ook mogen blijven. De Britse regering verwacht in ruil dat ook de Britten in de Europese Unie op eenzelfde manier zullen beschermd worden.

Maar belangrijk: alles zal onder controle staan van het Britse rechtssysteem. Het Europees Hof van Justitie in Luxemburg zal geen jurisdictie hebben in Groot-Brittannië, staat er in het voorstel van de Britse premier May te lezen.

Dat is een doorn in het oog van de Europese onderhandelaars. "Het EU-Hof is de enige rechtbank die op de Europese burgerrechten kan toezien", luidt het daar. "De Britse burgers in Europa en de Europeanen in het VK moeten levenslang van de rechten kunnen genieten die ze nu al hebben opgebouwd, dat kan alleen als dezelfde rechtbank daarop toeziet." Het Europees Hof dus.

"Er is meer duidelijkheid, ambitie en garanties nodig dan wat we vandaag hebben gezien in de Britse positie", aldus Michel Barnier die in naam van de EU onderhandelt.