Europese Commissie geeft Google recordboete van 2,42 miljard

Het Amerikaanse internetbedrijf misbruikt zijn zoekmachine om eigen producten en diensten, zoals de prijsvergelijker Google Shopping, te bevoordelen ten opzichte van de concurrentie, stelt de commissie na zeven jaar onderzoek. Internetgebruikers krijgen eerst Google Shopping te zien. Daardoor worden zowel andere aanbieders als de consument benadeeld.

De zoekmachine van Google is alom bekend. Negentig procent van alle zoekopdrachten in Europa gebeurt via Google. Het bedrijf startte in 2004 ook met een dienst waarop consumenten online producten en prijzen kunnen vergelijken. Die deed het oorspronkelijk niet zo goed, maar vanaf 2008 veranderde Google het geweer van schouder en begon zijn shoppingdienst systematisch een prominente plaats bij de zoekresultaten te geven.

"De strategie van Google voor zijn vergelijkende shoppingdienst bestond er niet enkel in om consumenten aan te trekken door een beter product aan te bieden dan dat van de rivalen. Google misbruikte zijn marktdominantie als zoekmachine om zijn eigen vergelijkende shoppingdienst te promoten in de zoekresultaten, en om die van concurrenten te degraderen", zo lichtte eurocommissaris voor Concurrentie Margrethe Vestager toe.

Die strategie benadeelde volgens de Commissie andere aanbieders en consumenten en is in strijd met de Europese concurrentieregels. Na zeven jaar onderzoek bedenkt de concurrentiewaakhond Google nu met een recordboete van 2,42 miljard euro. Ze hield daarbij rekening met de duur en de ernst van de inbreuk. De hoogste boete tot dusver was voor Intel, dat in 2009 1,1 miljard euro moest ophoesten.

En daarmee is de kous niet af. Google moet binnen negentig dagen een einde maken aan de illegale praktijk en andere shoppingdiensten op gelijke voet behandelen. Zoniet riskeert het bedrijf nog eens strafsommen te moeten betalen die kunnen oplopen tot vijf procent van de dagelijkse wereldwijde omzet van Alphabet, het moederbedrijf van Google dat vorig jaar een jaaromzet van 90 miljard dollar draaide. "Dit dossier blijft nog verscheidene jaren op ons bureau liggen", blikte Vestager vooruit.

Beroep?

Google betwist de beslissing van de Europese Commissie om de Amerikaanse multinational een recordboete van 2,42 miljard euro te geven wegens misbruik van een dominante marktpositie. Het bedrijf overweegt naar het Europese Hof van Justitie te stappen."We zijn het respectvol oneens met de conclusies die vandaag bekendgemaakt zijn", reageerde vicevoorzitter Kent Walker dinsdag op de aankondiging van de Europese Commissie. "We zullen de beslissing van de Commissie in detail bestuderen terwijl we een beroep overwegen, en we kijken ernaar uit om onze zaak verder te bepleiten."

"We zijn het respectvol oneens met de conclusies die vandaag bekendgemaakt zijn", reageerde vicevoorzitter Kent Walker dinsdag op de aankondiging van de Europese Commissie. "We zullen de beslissing van de Commissie in detail bestuderen terwijl we een beroep overwegen, en we kijken ernaar uit om onze zaak verder te bepleiten."

In een blogpost verdedigt Google zich. De Commissie wijst op prijsvergelijkingssites die het de laatste jaren minder goed hebben gedaan, terwijl de trafiek naar Google Shopping toenam. De zoekgigant zet daar tegenover dat grote onlinewinkels als Amazon en eBay in dezelfde periode wél gegroeid zijn. Amazon is bij velen het startpunt geworden om naar producten te zoeken, klinkt het. En dan is het volgens Google logisch dat sommige vergelijkingssites het lastig krijgen.

Vestager maakt zich echter sterk dat de Commissie haar huiswerk grondig heeft gedaan. Zo analyseerde ze de impact van de zichtbaarheid van zoekresultaten op het klikgedrag en werden liefst 1,7 miljard zoekopdrachten uitgevoerd. "Dat komt neer op 460 miljoen kopieën van de speaking note die ik bij heb. Het zou me 17.000 jaren kosten om die allemaal voor te lezen."

Het gaat volgens Vestager dan ook om een "precedent". Het zeven jaar durende onderzoek heeft een kader uitgetekend dat kan dienen om de wettelijkheid van gelijkaardige praktijken in het digitale tijdperk te toetsen. Er is vastgesteld dat de zoekmachine van Google een dominante marktpositie heeft en andere diensten van de internetgigant kunnen op deze basis nu ook onder de loep worden genomen.

De Commissie heeft overigens nog twee andere onderzoeken tegen Google lopen: naar het besturingssysteem Android en naar advertentiemakelaar AdSense. In beide dossiers is de Europese concurrentiewaakhond al tot de voorlopige conclusie gekomen dat de regels moet voeten worden getreden. "Bedrijven moeten in Europa concurreren op basis van hun verdiensten, ongeacht of ze dat doen in een winkelstraat of online, ongeacht of ze Europees zijn of niet", zo weerde Vestager zich alvast tegen aantijgingen van Europees protectionisme.

Rupert Murdoch juicht boete toe

News Corp, de krantengigant van de Amerikaanse mediamagnaat Rupert Murdoch, is tevreden met de recordboete die internetbedrijf Google opgelegd kreeg. "We juichen het leiderschap van de Europese Commissie toe", klinkt het in een persbericht. Murdoch liet zich al vaker opmerken als een felle tegenstander van bedrijven als Google en Facebook.

"Wij juichen het leiderschap van de Europese Commissie - die het discriminerend gedrag van Google bestraft - toe", reageert News Corp. "Andere regulatoren en bedrijven zijn geïntimideerd door de dominante macht van Google, maar de Commissie neemt een sterke positie in en we hopen dat dit de eerste stap is om het schaamtelijke misbruik van de dominante positie door Google, aan te pakken", reageert het bedrijf.

News Corp is de eigenaar van de Amerikaanse zakenkrant Wall Street Journal en het nieuwsagentschap Dow Jones Newswires. Rupert Murdoch laat zich wel vaker kritisch uit over Google en Facebook, dat hij een "duopolie noemt". Hij beschuldigt beide bedrijven ervan dat ze via hun algoritmes enkel gratis inhoud naar voren schuiven en de -betalende- krantenartikels achterhouden. De mediamogul sloot daarom onlangs nog een alliantie met Microsoft. Op termijn willen de twee samen een nieuwe informatie-aggregator uit de grond stampen, die de concurrentie met Google moet aangaan.