Wie controleert de naleving van de antidiscriminatiewet?
Uit een evaluatie van de antidiscriminatiewet blijkt dat de federale overheid dringend werk moet maken van een aantal maatregelen, zoals praktijktesten. Maar ook op Vlaams niveau klinkt die roep. In de controles van de Vlaamse arbeidsinspectie is het zoeken naar vaststellingen van discriminatie.
Al in 2012 moest er een evaluatie komen van de antidiscriminatiewet uit 2007. Maar de samenstelling van de expertencommissie heeft jaren op zich laten wachten. Met vijf jaar vertraging leggen ze volgende week in het parlement hun evaluatierapport voor, dat deze krant kon inkijken.
Onder leiding van UCL-professor Françoise Tulkens en UA-emeritus Marc Bossuyt hebben de experten een lijvig document opgesteld met 33 aanbevelingen. Een daarvan is de oprichting van een nationaal mensenrechteninstituut, zoals aangekondigd staat in opeenvolgende regeerakkoorden sinds 1999.
Een van de aanbevelingen van de experts is de oprichting van een nationaal mensenrechteninstituut
De overige aanbevelingen beogen vooral een betere naleving van de antidiscriminatiewet en leggen gevoelige dossiers zoals praktijktesten opnieuw op de tafel van de regering.
Heksenjacht
De commissie vraagt in het bijzonder om de arbeidsinspectie bevoegd te maken om zelf gerichte controles uit te voeren door bijvoorbeeld mystery calls. “Minister van Werk Kris Peeters (CD&V) heeft altijd verkondigd dat hij wachtte op de evaluatie om het wetsontwerp uit te werken", zegt Jihad Van Puymbroeck van actiegroep Praktijktesten Nu. "Dat excuus vervalt nu."
Peeters (CD&V) zou overigens een wetsontwerp klaar hebben, dat momenteel wacht op advies van de Nationale Arbeidsraad.
De commissie vraagt om de arbeidsinspectie bevoegd te maken om zelf gerichte controles uit te voeren door bijvoorbeeld mystery calls
Maar het idee ligt gevoelig bij coalitiepartners Open Vld en N-VA. Staatssecretaris voor Gelijke Kansen Zuhal Demir (N-VA) noemde mystery calls door de arbeidsinspectie eerder al "een heksenjacht".
“N-VA, Open Vld en CD&V spreken over het beschermen van onze waarden, maar laten ondertussen toe dat mensen dag na dag gediscrimineerd worden op de arbeids- en de woonmarkt", zegt Kamerlid Evita Willaert (Groen). "Discriminatie brengt dagelijks veel schade toe aan onze medeburgers, maar ook aan onze economie en concurrentiepositie. Hopelijk ziet de regering dat in en schiet ze eindelijk in actie."
'Discriminatie brengt dagelijks veel schade toe aan onze medeburgers, maar ook aan onze economie en concurrentiepositie'
Vlaamse arbeidsinspectie
Gelijktijdig met het rapport van de evaluatiecommissie komt ook het jaarverslag van de Vlaamse arbeidsinspectie uit. Van de meer dan 2.200 inspecties op de Vlaamse arbeidsmarkt waren het er afgelopen jaar slechts 103 gericht op de aanpak van discriminatie. Dat is net geen 5 procent. Slechts in tien gevallen kon de inspectie discriminatie vaststellen. "Ook op Vlaams niveau moet ze praktijktesten kunnen uitvoeren", zegt Yasmine Kherbache (sp.a).
"De inspectie moet die strijd voeren zonder dat ze over de nodige wapens beschikt", zegt Landry Mawungu, directeur van het Minderhedenforum. "Het lijkt erop dat de overheid die strijd dus toch niet ernstig neemt." (+)