"Windmolens moeten stoppen met draaien als vleermuizen uitvliegen"

Veel soorten vleermuizen zijn met uitsterven bedreigd. Volgens Joris ­Everaert van het Instituut voor Natuur en Bos ­(INBO) dreigen nieuwe windmolens een zware impact te hebben op de resterende populatie. "Europees onderzoek gaat ervan uit dat een turbine in een risico­gebied - in bosrijke gebieden en langs de kust - tot twintig vleermuizen kan doden op jaarbasis. Voor Vlaanderen ontbreken cijfers, maar in Duitsland gaan ze uit van 250.000 vleermuisslacht­offers per jaar", benadrukt Everaert.

Over de oorzaak variëren de theorieën. "Sommigen denken dat de sonar van de dieren in de war raakt door het draaien van de wieken. Andere experts menen dat ze zelfs gelokt worden door de turbines, omdat ze die verwarren met bomen en denken dat ze daar veilig een nest kunnen maken."

Energieproducenten moeten daarom bij de bouw van nieuwe windturbines niet alleen rekening houden met vogelsterfte, lawaaioverlast en de slagschaduw, maar ook met vleermuizen. Het Vlaamse agentschap Natuur en Bos verspreidde recent een richtlijn, waarbij wordt gepleit voor "milderende maatregelen". Die houden in dat de windturbines iets later opstarten, pas bij een wind van 6 meter per seconde.

En dat ze de wieken stilhouden op momenten dat de vleermuizen uitvliegen op zoek naar voedsel. Dat gebeurt 's nachts, op voorwaarde dat het zeker 10 graden warm is en het niet of nauwelijks regent. De maat­regelen gelden vooral van begin april tot eind oktober.

"Stop met die excuses"

Vlaams minister van Energie Bart Tommelein (Open Vld) betreurt dat het Agentschap Natuur en Bos (ANB) in een nieuwe richtlijn pleit voor "een nieuwe drempel" voor het gebruik van windenergie. "Het is de hoogste tijd dat we allemaal samen onze schouders onze hernieuwbare energie zetten, en stoppen met excuses te zoeken om dat niet te doen", zo klinkt het in een reactie.

"Iedereen die begaan is met de natuur zou ons net moeten helpen om het aantal windmolens omhoog te krijgen", aldus Tommelein. Beperkingen zijn voor de minister wel mogelijk, maar hij benadrukt dat die gefundeerd moeten zijn en ingesteld moeten worden "na overleg en akkoord". Hij verwijst daarbij naar het feit dat er geen cijfers bestaan voor het effect op de vleermuizenpopulatie in Vlaanderen.

Tommelein benadrukt tot slot nog dat de kostprijs van hernieuwbare energie wordt opgedreven als windmolens minder mogen draaien. De minister heeft nu overleg gevraagd met onder andere het kabinet van minister van Natuur Joke Schauvliege (CD&V). "De minister bevestigde ons al dat ze volledig op dezelfde golflengte zit", zo stelt Tommelein.

Op het kabinet-Schauvliege luidt het dinsdag inderdaad dat het, in het kader van de klimaatdoelstellingen, belangrijk is om zoveel mogelijk drempels weg te werken voor het plaatsen van windmolens. "De minister heeft aan ANB gevraagd om op dat vlak oplossingsgericht te denken", zegt haar woordvoerder, zonder verder in detail te treden.