In Wallonië is alarm geslagen sinds twee nesten van Aziatische hoornaars werden gevonden en vernietigd. Maar ook in Vlaanderen voelt men de hete adem van deze exotische bijenkiller.

“Een imker uit Oudenaarde heeft in mei al een melding gemaakt van een Aziatische hoornaar”, zegt Hendrik Trappeniers van de Koninklijke Vlaamse Imkersbond (KONVIB).

“Het dier is gevangen en bestudeerd en bleek inderdaad een werkster te zijn van de Aziatische hoornaar”, bevestigt Griet Buysse van het Agentschap Natuur en Bos. “Daarna is het vernietigd omdat het een reëel gevaar betekent voor onze honingbijen.”

Sindsdien zit de schrik bij imkers er in dat zij op een dag een slachtpartij zullen aantreffen in hun bijenkasten.

Agressieve tanks

De Aziatische hoornaar ziet eruit als een grote wesp en wordt makkelijk verward met de klassieke hoornaar. Niet dat deze laatste een lieverdje is, maar de Aziatische hoornaar is toch van een heel ander kaliber dan zijn Europese broertje.

De Aziatische hoornaar ziet er met zijn drie à vier centimeter lange lijf vervaarlijk uit en steekt ook wel eens een mens (wat niet pijnlijker is dan een gewone wespensteek) maar voor de bijenpopulatie is hij levensbedreigend: “Een klassieke hoornaar doodt ook bijen en eet ze op maar de Aziatische variant belegert een bijennest in groep”, zegt Hendrik Trappeniers. “Ze dringen binnen in het nest en slachten dan alle bijen af. Onze bijen zijn niet opgewassen tegen deze gepantserde tanks. Zelfs als zij zo’n indringer met drie of vier tegelijk aanvallen, zijn ze gewoon geen partij voor de Aziaat . De enige manier om zo’n monster klein te krijgen, is met honderden bijen tegelijk de hoornaar in te kapselen en als het ware te versmachten zodat hij sterft aan oververhitting. In Azië hebben de bijen deze techniek door de jaren heen aangeleerd om zich te verdedigen maar onze bijen kennen die truc nog niet.”

Slimme koningin

Dat de Aziatische hoornaar vanuit Frankrijk oprukt naar onze contreien komt vooral door de opwarming van ons klimaat. “De koninginnen slagen er de laatste jaren blijkbaar in om te overwinteren en dan een nieuw nest te maken in bijvoorbeeld een boom”, aldus Trappeniers.

“Het is lang niet evident om zo’n nest te verdelgen”, zegt Trappeniers. De nesten zitten immers goed verscholen in de kruin van een hoge boom.

“Als de koningin gevaar ruikt, laat ze alles achter en vliegt weg om ergens anders een nieuw nest uit te bouwen. Je moet het nest in zijn geheel kunnen inpakken in plastic zakken en daarna chemisch vergassen.”

Waakzaamheid

Natuur en Bos roept op om elke waarneming van een Aziatische hoornaar te fotograferen en meteen te melden. Het Agentschap Natuur en Bos heeft de waakzaamheid verhoogd. “Wij hebben aan Natuurpunt gevraagd om haar netwerk van vrijwilligers en werkgroepen in te schakelen en attent te maken op de aanwezigheid van de Aziatische hoornaar”, zegt Griet Buysse. Op die manier werden al twee nesten vernietigd in het westen van Henegouwen. In Vlaanderen zijn nog geen nesten aangetroffen of bijenkolonies uitgeroeid.

“Het is belangrijk om waakzaam te zijn”, aldus Griet Buysse “omdat onze honingbijen het al moeilijk hebben. Door het gebruik van pesticiden en het te vroeg maaien van bermen zijn er minder bloeiende planten en bloemen en dus minder bestuivingsmogelijkheden voor de bijen.”