Een job voor elke Belg: "Voer eerst programma uit in plaats van luchtkastelen te bouwen"

Groen-Kamerlid Evita Willaert vindt dat Peters eerst de doelstelling voor déze legislatuur ernstig moet nemen vooraleer te dromen van 2025.

"Het enige cijferdoel dat deze regering zich stelde was om tegen het einde van de legislatuur 73,2 procent van de bevolking aan het werk te hebben. Dat is véél minder dan 100 procent, maar zelfs dat wordt steeds meer utopisch. Hoewel de conjunctuur goed draait, blijft het aandeel werkende Belgen haperen op een niveau tussen 67 en 68 procent", aldus Willaert, die nog opmerkt dat volgens de laatste economische vooruitzichten van het Federaal Planbureau de werkzaamheidsgraad in 2020 niet hoger zal liggen dan 70 procent.

De minister wilt de werkloosheidsgraad laten zakken naar 3 procent, maar dat moet voor Groen dan wel door die werklozen aan een job te helpen. Niet op de manier waarop deze regering de werkloosheid doet zakken: door jongeren geen uitkering meer te geven en meer mensen te schorsen. De doorstroom naar werk blijft lager dan ooit (op basis van VDAB cijfers), de doorstroom naar het OCMW is nooit hoger geweest. Als de werkloosheid met 4,6 procentpunt zakt (van 7,6 naar 3), maar tegelijk het aantal leefloners met 4,6 procentpunt stijgt, zijn we als samenleving geen stap verder.

Groen is het tenslotte eens met Peeters dat België een banenplan nodig heeft, "maar wie was de laatste 3 jaar verantwoordelijk voor het uitwerken van een banenplan?" "Wat we kregen is een lineaire lastenverlaging voor alle banen (van 33 naar 25 procent) in plaats van een gerichte lastenverlaging op de lage lonen".

Sp.a: "Enkel realistisch met ander beleid"

Sp.a steunt de ambitie, maar stelt dat die niet realistisch is met het beleid van de huidige regering. "Tenzij de regering bereid is om een aantal moedige maatregelen te nemen", zegt Kamerfractieleidster Meryame Kitir. Vandaag kent ons land meer dan 500.000 mensen die op zoek zijn naar werk, merkt ze op.

Kitir verwijst naar cijfers van de FOD Sociale Zaken waaruit blijkt dat de kloof tussen laag- en hooggeschoolden in ons land verder gegroeid is tot 36 procent. "Onze economie trekt aan maar de laaggeschoolden profiteren daar niet van. De groei gaat niet vanzelf jobs creëren voor laaggeschoolden. Ik reken op initiatieven van de regering, maar ik zie ze voorlopig niet", zegt ze.

Bovendien heeft niet iedereen gelijke kansen op de arbeidsmarkt. Kitir denkt daarbij aan jongeren, 55-plussers en mensen met een migratieachtergrond. Als hiertegen niet wordt opgetreden, zoals met praktijktesten, dan zullen Peeters' ambitieuze plannen als 100% tewerkstelling stranden in goede bedoelingen, voorspelt Kitir.

"Er ligt met andere woorden nog heel wat werk op de plank, alvorens iedereen een job heeft. En ik begrijp dat Kris Peeters als christendemocraat graag naar Merkel lonkt, maar Duitsland kent ondanks een forse economische groei en een daarmee gepaard gaande toename van het aantal mini-jobs, vooral ook een forse toename van het aantal werkende armen. Mensen combineren vaak een tot drie deeltijdse baantjes met een loon waarmee ze het eind van de maand niet halen. Dat is in ieder geval niet de arbeidsmarkt waar wij in ons land naar moeten streven. Iedereen heeft recht op een duurzame job met een waardig loon", besluit Kitir.

Open Vld: "Zijn op goede weg"

Meerderehidspartij Open Vld daarentegen steunt de ambitie. De partij herinnert hem aan 12 liberale werken uit het regeerakkoord om dat doel te bereiken.

"De werkloosheid is vorig jaar in Vlaanderen gedaald met 6,4 procent, tegen 2019 komen er 216.000 jobs bij, de koopkracht stijgt tegen 2019 met 6,8 procent, de loonhandicap ten opzichte van 1996 is weggewerkt, we boeken opnieuw een handelsoverschot, ... We zijn dus op de goede weg. Met de volgende 12 hervormingen uit het regeerakkoord kunnen we ons doel bereiken. We moeten als politici dan wel durven hervormen, ook als de sociale partners het niet zouden eens geraken", stellen Open Vld-Kamerleden Egbert Lachaert en Vincent Van Quickenborne in een mededeling.

In de 12 werken wordt gepleit voor een verlaging van de lasten voor wie werkt, zodat de kloof tussen werken en niet-werken vergroot, maar ook voor wie werk geeft, bijvoorbeeld door de hervorming van de vennootschapsbelasting. De gewesten moeten een pact inzake arbeidsmobiliteit sluiten. Het loon van werknemers moet op basis van prestaties en productiviteit in plaats van anciënniteit vastgelegd worden, zodat ouderen zich niet uit de markt prijzen. Langdurig werklozen dienen actiever opgevolgd te worden, de degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen versterkt en het begrip passende dienstbetrekking hervormd zodat meer rekening wordt gehouden met effectieve competenties.

Open Vld wil ook dat de huidige toeslag voor deeltijds werkenden (IGU) degressief wordt om een werkloosheidsval te vermijden. Andere voorstellen hebben betrekking op het wegwerken van discriminatie op de arbeidsmarkt, een betere samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en onderwijs voor meer werkervaring via stages, startbanen voor jongeren, het afschaffen van beperkingen zoals strikte openingsuren en beperkingen op nachtarbeid, een snellere erkenning van buitenlandse diploma's en competenties, de afschaffing van de verplichte kennis bedrijfsbeheer voor startende ondernemers, een grotere flexibiliteit en interimarbeid bij de overheid.

N-VA: "Ook maatregelen langdurig zieken, leefloners, vrijgestelde oudere werklozen"

De N-VA steunt de ambitieuze oproep van Peeters, "maar die jobs moeten ook effectief worden ingevuld om onze nog steeds te lage werkzaamheidsgraad omhoog te krijgen en om zowel onze sociale zekerheid als onze fiscale inkomsten te versterken".

Voor Kamerlid Jan Spooren is er meer nodig dan de werkloosheid verder te laten dalen van 7 procent naar 3 procent zoals Peeters voorstelt. Er moeten ook activerende maatregelen komen voor de groeiende groepen van langdurig zieken, leefloners, vrijgestelde oudere werklozen, ... "Die mensen moeten niet noodzakelijk allemaal voltijds aan het werk, maar hebben wel nood aan een beleid dat de hoge muren tussen werk en uitkering wat doorbreken", meent Spooren.

Voor N-VA moeten de drempels naar werk verlaagd worden en zijn werk-op-maat-oplossingen nodig om de vele outsiders op de arbeidsmarkt aan de slag te krijgen. "Flexibiliteit en het verkleinen van risico's voor zowel werknemers als werkgevers vormen hierbij de voornaamste sleutels tot succes", vult Kamerlid Wim Van der Donckt aan.

De partij ziet de komende superministerraad als een belangrijke scharniermoment om de arbeidsmarkt te moderniseren, maar ook het parlement heeft een belangrijke rol te vervullen. "Constructief onderhandelen en een goede verstandhouding zijn nu meer dan ooit de boodschap, en bij een mooi resultaat kan elke coalitiepartner er dan achteraf uitgebreid over communiceren", besluit Jan Spooren.

Werkgevers: "Bedrijfsvriendelijker klimaat nodig"

De werkgevers zien een aantal obstakels voor de volledige tewerkstelling. Ze vinden bijvoorbeeld het ondernemingsklimaat nog niet bedrijfsvriendelijk genoeg. Hans Maertens van Voka is tevreden met het voorstel van de minister, maar houdt toch een slag om de arm. "Natuurlijk willen we daarin mee. Maar dan is er wel een bedrijfsvriendelijker klimaat nodig", meent hij. De Voka-topman denkt dan onder meer aan lagere loonkosten, meer flexibiliteit en het opdrijven van de competitiviteit. "Als we er 100 procent voor willen gaan, dan moet de regering die maatregelen ook durven nemen", zegt hij.

Zowel Maertens als Timmermans zien ook een probleem in de groeiende arbeidskrapte. Voor sommige jobs, waar vooral technisch geschoolde mensen voor nodig zijn, vinden Belgische bedrijven amper nog geschikt personeel. "Die 'mismatch' oplossen wordt niet eenvoudig. Maar het is goed dat de ambitie er is", besluit Timmermans.