Even terugspoelen naar 2015: onder druk van Vlaams Belang kondigde Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) toen aan dat hij de financiële transfers tussen Vlaanderen en Wallonië in kaart zou brengen. Dat onderzoek van de KU Leuven is nu, niet toevallig in de aanloop naar de Vlaamse feestdag, klaar.

Deze keer pakten de onderzoekers het groots aan, met heel precieze data en berekend over een periode van 20 jaar. De conclusie: de Vlamingen zien dit jaar zo’n 6,5 miljard euro belastinggeld naar Wallonië verdwijnen. Gedeeld door het aantal Vlamingen komt dat neer op 1.000 euro per persoon.

Vooral in de personenbelasting draagt de rijkere Vlaming een pak meer bij dan de armere Waal, al is dat sinds de zesde staatshervorming al wat minder.

Conclusies?

Maar kunnen we daar ook grote conclusies uit trekken? Daar zijn Vlaams minister-president Geert Bourgeois en professor André Decoster (KU Leuven) het op zijn zachtst gezegd niet over eens. Op de bizarre persconferentie zorgde het gisteren voor een gênant moment en een vreemd schouwspel voor de journalisten:

Bourgeois: “De verleiding is heel groot om te denken wat we allemaal zouden kunnen doen met die extra 6,5 miljard euro, denk maar aan al onze uitdagingen op onderwijs, welzijn, mobiliteit,...”

Decoster:(pikt in) “Dat is dus geen conclusie die je zomaar uit deze studie kunt trekken. Het is niet alsof het een enveloppe is die je zomaar kan gebruiken. Als je het logisch vindt dat rijken meer betalen dan armen, dan is het logisch dat er transfers zijn.”

Bourgeois:(geprikkeld) “Het is en blijft een heel grote transfer. Al van Spitaels tot Di Rupo zeggen ze in Wallonië dat de transfers gaan stoppen, het blijft al tien jaar hetzelfde. Responsabilisering blijft dus belangrijk.”

Decoster:(pikt opnieuw in) “Maar de studie gáát niet over responsabilisering. Niemand weet wat het precieze effect zou zijn van 100 procent fiscale autonomie in de personenbelasting. Dat is compleet koffiedik kijken.”

Bourgeois:(lacht groen) “Ik heb u ook niet gevraagd om de politieke conclusies te trekken. Maar goed, dit is tenminste het bewijs dat het een onafhankelijke studie is. En dat het een thema zal worden bij de verkiezingen, is wel duidelijk.”

Waal betaalt onze vergrijzing

Punt gemaakt, want nog geen halfuur na de persconferentie kwam de N-VA al met een eigen berekening. “Omgerekend betekenen de transfers een kost van 2.590 euro per gezin en per werkende Vlaming”, benadrukken de onafhankelijkheidsspecialisten van de partij. “Dat betekent dat de modale Vlaming elk jaar een maandloon ziet verdwijnen om de transfers te financieren.”

Dat er ook een geldstroom is van Wallonië naar Vlaanderen om onze pensioenen te betalen, ziet N-VA als een extra argument voor het confederalisme. “Ja, onze transfers naar Wallonië worden nu gedrukt door een ouder wordende Vlaamse bevolking, maar sinds 2015 begint de vergrijzing ook daar toe te slaan”, klinkt het. “We willen solidair zijn met Wallonië, maar daar moet iets tegenover staan. Vlamingen hebben het recht te weten wat er met hun geld gebeurt. Grotere transparantie is nodig.”

De ‘transparantie’ van N-VA kunnen de onderzoekers van de KU Leuven alleszins niet echt appreciëren. “Hun omrekening naar een maandloon is niet echt fair en staat alleszins niet in onze studie”, benadrukt Willem Sas (KU Leuven). “Het lijkt vooral een manier om de cijfers in een bepaalde richting te sturen.”