‘Om als jongere je steentje te kunnen bijdragen, moet je wel loon naar werken krijgen’

‘Solidariteit tussen generaties kan echter alleen maar bestaan indien ook voor ons, jongeren, het basisprincipe “loon naar werk” ten volle geldt’, schrijven Wim Soons en Justien Boussauw van Jong CD&V. Ze hekelen het misbruik dat gemaakt wordt van onbetaalde stages, en de huidige koppeling tussen loon en anciënniteit.

‘Jongeren voor het eerst armer dan hun ouders’, kopte De Standaard onlangs. Naast de economische crisis ligt ook de vergrijzing voor een groot deel aan de oorzaak van deze vaststelling, en de volgende besparingsronde in ons land komt er binnenkort alweer aan. Met Jong CD&V begrijpen we dat de sterkste schouders (de jonge werknemers) de zwaarste lasten (de pensioenen, enz.) moeten dragen, en we gaven eerder dit jaar al aan dat we als jongeren meer dan bereid zijn om ons steentje hiertoe bij te dragen.

Uit solidariteit maar evenzeer uit dankbaarheid om de kansen die onze eigen (groot)ouders ons gaven en uit dankbaarheid voor wat we van de maatschappij/staat terugkrijgen: ziekenhuizen en scholen van wereldniveau, uitstekende ouderenzorg, een mooi uitgebouwd (openbaar) vervoersnetwerk, enz.

Opdat wij als jongeren ons steentje kunnen bijdragen, is het echter wel belangrijk dat we loon naar werk krijgen – en dit in alle mogelijke opzichten. Dit lijkt vanzelfsprekend, maar de realiteit leert ons dat er ruimte voor verbetering is.

De problematiek van de onbetaalde stages

Neem nu de stages die je als (net) afgestudeerde werkzoekende kunt proberen te bemachtigen, bijvoorbeeld wanneer je in de politiek aan de slag wilt. Na het afronden van de studies zijn onbetaalde stages in België illegaal. Onderzoek leert echter dat, vooral sinds het begin van de crisis, meer en meer misbruik gemaakt wordt van stagiairs, door allerhande bedrijven, organisaties en zelfs door de overheid (het Ministerie van Buitenlandse Zaken, de Europese instellingen…). Een land als België zou zich in deze 21^ste eeuw moeten schamen voor elke vorm van onbetaalde arbeid.

Sterker nog, het gaat hier om discriminatie: pas afgestudeerde jongeren die het zich (van thuis uit) financieel niet kunnen veroorloven om zo’n stage te lopen, zoals bijvoorbeeld de 22-jarige David Hyde uit Nieuw-Zeeland die in een tent moest wonen tijdens zijn onbetaalde stage bij de VN in Genève, lopen job- en carrièrekansen mis op andere jongeren. Het is immers algemeen bekend dat stages als opstapje naar een (droom)job kunnen fungeren.

Na de democratisering van het onderwijs is het nu dus hoog tijd voor een de facto democratisering van de stagewereld. Hoe? Door meer en strengere controles uit te voeren op de naleving van de Belgische wetgeving. Of door bewustmaking, zoals Elodie Sellier (voormalig Schuman stagiair bij het Europees Parlement en lid van het Subcomité van het European Parliament Stagiaire Association on Fair Internships) zegt over stages bij de Europese instellingen: “Ensuring quality internship opportunities in EU institutions gives leaders an opportunity to demonstrate the value of the EU and regain trust in the European project by delivering real benefits to a whole generation of young citizens.”

En, last but not least, door een call to action aan de stagiairs zelf: hoe meer onbetaalde stageplaatsen worden ingenomen, hoe minder betaalde jobplaatsen er over blijven. Stagiairs die genoegen nemen met een onbetaalde stage nemen dus actief deel aan een vicieuze cirkel.

Loon naar productiviteit, in lijn met het regeerakkoord

Een tweede belangrijke maatregel in de strijd voor “loon naar werk voor generatie Y” is het koppelen van de lonen aan de geleverde prestaties in plaats van (louter en alleen) aan anciënniteit, zoals nu nog het geval is. De gevolgen zijn er dan ook naar: jonge werknemers zien zich vandaag genoodzaakt om nog jaren thuis te blijven wonen omdat ze zich moeilijk een eigen woonst kunnen veroorloven.

Tegelijk vinden veel “oudere” werknemers, die na jaren trouwe dienst tijdens de crisis plots te horen kregen van hun werkgever dat ze moesten vertrekken, nog moeilijk een nieuwe job wegens “te duur”, terwijl deze personen over het algemeen intussen een spaarpotje konden opbouwen en dus niet noodzakelijk zo duur meer hoeven te zijn.

De hierboven beschreven maatregel werd reeds opgenomen in het regeerakkoord en Minister van Werk Kris Peeters heeft ook al een voorstel in die richting gedaan. Met Jong CD&V kijken we verwachtingsvol uit naar het najaar om het verdere verloop op te volgen. We hebben vertrouwen dat er hier een genuanceerde oplossing komt waarvan de werknemer in géén geval de dupe mag worden.

Rechtvaardige overgangsmaatregelen

Concreet beseffen we immers dat de ene job zich al wat gemakkelijker per prestatie laat meten dan de andere, en we zijn ons er ten volle van bewust dat “oudere” werknemers die van jongs af aan in het anciënniteitsstelsel zaten, recht hebben op rechtvaardige overgangsmaatregelen.

Als jongeren beseffen we maar al te goed welke uitdagingen er op ons afkomen. Desondanks zijn we, met Jong CD&V alvast, meer dan bereid tot solidariteit. Deze solidariteit kan echter alleen maar bestaan indien ook voor ons, jongeren, het basisprincipe “loon naar werk” ten volle geldt. De jongeren zijn immers de toekomst van ons land en, bij uitbreiding, de Europese Unie.

Justien Boussauw is Nationaal Bureaulid Jong CD&V

Wim Soons is Nationaal Voorzitter Jong CD&V