Onenigheid over uitlaat van nieuwe kernfusiereactor
Terwijl de nieuwe kernfusiereactor ITER pas in 2035 echt op stoom is, verhit de gedroomde opvolger DEMO nu al de gemoederen. Deze week besluit Europa dat het even geen geld steekt in een kleiner Italiaans fusieproject dat voor DEMO van levensbelang kan zijn.
"Het Italiaanse voorstel komt voor ons te vroeg", zegt directeur Tony Donné van de Europese kernfusieautoriteit EuroFusion. "Waar we nu op aansturen is dat zij hun reactor zelf financieren en gaan bouwen, en wij dan rond 2022 of 2023 beslissen of we er alsnog in deelnemen." De benodigde 60 miljoen euro wordt wel gereserveerd, is na stevige discussie het voornemen.
Het meningsverschil concentreert zich rond de uitlaat oftewel divertor van een kernfusiereactor. Bij fusie worden in een ringvormig vat met magneetvelden lichte waterstofachtige kernen versmolten tot zwaardere, waarbij veel energie vrijkomt. De divertor is het onderdeel dat als stofzuiger voor fusieproducten fungeert. Het krijgt het daarbij zwaar te verduren met temperaturen die zich ook op het oppervlak van de zon voordoen.
In de huidige experimentele reactoren en de in Zuid-Frankrijk verrijzende ITER beschermt wolfram de divertor. Maar daar duren de de blootstellingen hooguit minuten. In DEMO, de eerste reactor die rond 2050 stroom uit kernfusie moet opwekken, is de blootstelling permanent. "We weten niet goed genoeg of de huidige divertors dat aankunnen", zegt Donné.
Italiaanse idee om nieuwe reactor meteen als testfaciliteit in te richten komt te snel
EuroFusion wil de komende vijf jaar dat probleem beter bestuderen, en tot die tijd geen keuze maken. Het Italiaanse idee om een nieuwe geavanceerde reactor, kosten 500 miljoen euro, met Europees geld meteen als testfaciliteit in te richten, komt te snel. De druk op de Italiaanse overheid en banken is tegelijk groot, zeggen betrokkenen deze week in Nature. Italiaanse kabel- en robotfabrikanten zien veel werk in een nieuwe fusiefaciliteit.