Kinderen kunnen op steeds jongere leeftijd uit de voeten met de nieuwste technologieën, zoals tablets en mobiele telefoons. Het komt dan ook geregeld voor dat zij foto’s of video’s van zichzelf nemen in allerlei situaties, zo ook in hun blootje, en die al dan niet bewust online zetten. Maar kinderen, met name de allerjongsten, hebben vaak niet het besef wat wel en niet geschikt is om door te sturen of op sociale media te zetten.

“De kinderen groeien op in een wereld vol vloggers, selfies en iPads”, zegt Lesley Lindner van het Team Bestrijding Kinderporno en Sekstoerisme in Nederland. “Filmen en gefilmd worden is voor hen heel normaal, in combinatie met hun seksuele ontwikkeling levert dat een nieuw soort kinderpornomateriaal op.”

Grooming

Een manier waarop pedofielen en makers van kinderporno te werk gaan is het zogenaamde ‘grooming’. Zij proberen kinderen over te halen beeldmateriaal van zichzelf op te sturen door zich voor te doen als leeftijdsgenootjes in chatrooms van bijvoorbeeld spelletjessites, meldt het Algemeen Dagblad. Dirk Depover van Child focus herkent het fenomeen. Kwaadwillende volwassenen zoeken plekken op waar veel kinderen zich ophouden, zoals spelletjessites, zegt hij. Maar tegenwoordig komt het veel vaker voor dat zij via chatfuncties van sociale media, zoals Facebook, contact zoeken. Bovendien wordt de controle op het digitale doen en laten van kinderen steeds lastiger door de opkomst van mobiel internet. Waar kinderen pakweg tien jaar geleden in de woonkamer of slaapkamer op een computer zaten, kunnen zij tegenwoordig zonder moeite overal online.

Grooming komt ook in België steeds vaker voor, zegt Depover verder. Waar er in 2015 nog 31 dossiers werden geopend over (meer en minder ernstige) gevallen van grooming, waren er dat vorig jaar al 48. In driekwart van de gevallen was het slachtoffer een meisje. De toename van sociale media met ieder een eigen chatmogelijkheid zorgt ervoor dat de vijver waar kwaadwillenden “op jacht gaan” groter wordt, klinkt het.

Foto’s op oma’s schouw

Toch is het zaak kinderen niet op te zadelen met paniek, legt Depover uit. Hij vergelijkt het gebruik van sociale media met verkeersopvoeding: in principe is het deelnemen aan het verkeer op de openbare weg veilig, maar er zijn bepaalde risico’s waar je over moet leren en moet vermijden. Child Focus zet zich daar onder meer voor in met sprekers op scholen of avonden voor ouders te organiseren. Volgens Depover is het belangrijk om te spreken in toegankelijke en zeer duidelijke termen. Zo krijgen kinderen de tip om geen foto’s online te delen die zij niet op hun oma’s schouw zouden willen zien staan.

Praten over internetgedrag moet deel worden van het dagelijks gesprek

Daarnaast moeten ouders leren om de online bezigheden van hun kinderen bespreekbaar te maken. Zo’n gesprek moet niet betuttelend of dwingend zijn maar juist open. Vragen of je kind nog iets leuks heeft gezien op Instagram of wat hij of zij op Facebook heeft geplaatst, zou net zo natuurlijk moeten gaan als een gesprek over de schooldag. Ervoor zorgen dat kinderen weten hoe ze goed moeten omgaan met internet en sociale media is bovendien een voortdurende verantwoordelijkheid, aldus Depover. Tegenwoordig komen er in sneltreinvaart nieuwe technologieën en applicaties bij, dus is het iedere keer analyseren wat de bedreigingen zijn en of we er iets aan moeten doen.