Gescreend door politie, geweigerd door Tomorrowland
Dat de politie alle mensen die een ticket voor Tomorrowland gekocht hebben op voorhand screent, is volgens privacy-experts een brug te ver. Ook de Privacycommissie betwijfelt of dit zomaar kan.
38 mensen die een ticket voor Tomorrowland hadden, kregen de voorbije dagen de boodschap dat ze volgende week niet naar Boom moeten komen en dat hun ticket wordt terugbetaald. Dat gebeurde nadat de politie alle mensen die een ticket hadden gekocht, proactief screende. Tomorrowland had daarvoor alle identiteitsgegevens aan de politie gegeven.
Op welke criteria de festivalbezoekers gescreend worden, wil de politie niet zeggen. "Het gaat over veiligheid in de breedste zin van het woord", zegt woordvoerder Peter De Waele. "Maar we gaan daarbij niet over een nacht ijs. Nadat we de lijst door de Algemene Nationale Gegevensbank gehaald hebben, bekijken we elk dossier ook nog eens individueel."
Op VTM verklaarde Lars Laeremans, die ook te horen kreeg dat hij niet naar Tomorrowland mag, dat hij alleen in aanraking kwam met de politie na een 'conflictje' omdat hij onder invloed reed. "Als dat een criterium zou zijn, zouden we veel mensen moeten weigeren", zegt De Waele.
Ook buitenlandse tickethouders worden gescreend. Wie geseind is door Europol of Interpol, loopt tegen de lamp.
Onderzoek
De Privacycommissie, die gecontacteerd werd door enkele gedupeerden, betwijfelt of er een wettelijke grond is voor zo'n controle. "Iedereen preventief screenen, ook zij die nog nooit iets mispeuterd hebben, kan volgens ons niet binnen het huidige wettelijke kader." De Privacycommissie heeft samen met Comité P, de toezichthouder van de politie, een onderzoek geopend. Vandaag zitten ze voor het eerst hierover samen.
Dit is een kromme lezing van de wet op het politieambt
"Dit is een kromme lezing van de wet op het politieambt", zegt professor Paul De Hert (VUB). "Die wet laat identiteitscontroles toe in het kader van de openbare veiligheid, maar dat wil niet zeggen dat ze het licht op groen zet voor zulke grootschalige controles. Daarnaast is het ook de vraag wat de rechten zijn van de mensen op de zwarte lijst. Zij hebben het recht om te weten waarom ze geweigerd zijn. Ten slotte is het geen fijn gevoel te weten dat iedereen zo gecontroleerd wordt. Stel je voor dat dat altijd gebeurt als je ergens een ticket koopt. Dat vraagt om checks and balances."
In het voetbal worden mensen die een abonnement willen kopen wel eerst gescreend en kunnen eventueel geweigerd worden. "Daar zit een hele wetgeving achter om het privacyconform te maken."
Buiten proportie
De screening druist ook in tegen het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de principes uit de privacywet, zegt Raf Jespers, advocaat bij Progress Lawyers Network en auteur van het boek Big Brother in Europa. "Een inbreuk op de privacy mag als de mensen hier ondubbelzinnig hun toestemming voor gegeven hebben en als de maatregel proportioneel en noodzakelijk is. Dat lijkt me hier niet het geval. Het gaat slechts over 38 mensen uit 400.000 ticketaankopen."
De politie blijft ervan overtuigd dat er wel een wettelijke grond is voor zo'n screening. De burgemeesters van Boom en Rumst gaven hun toestemming en er is in die gemeenten een reglement over gestemd. "De politie ligt soms onder vuur omdat we te weinig doen, nu krijgen we de kritiek dat we te veel doen", zegt De Waele.
Ook Jos Dumortier, professor aan de KU Leuven en privacy-expert, ziet geen probleem. "De federale politie heeft een brede marge wanneer ze denkt dat de orde verstoord kan worden. Als dat hier op een geloofwaardige manier kan aangetoond worden, mag het. In het klimaat van vandaag, met een terreurniveau 3, is de marge ook groter omdat men geen enkel risico wil nemen."