Een grijze muis die de evolutietheorie archaïsch vindt: deze Turkse minister mocht in Brussel speechen
In Oostenrijk en Nederland waren Turkse ministers niet welkom voor de herdenking van de mislukte staatsgreep, in ons land wel. Het ging om vicepremier Numan Kurtulmus, een economieprofessor die de evolutietheorie een 'archaïsche en uitgebluste' theorie vindt.
De herdenking van de staatsgreep in Turkije van 15 juli vorig jaar vond plaats in hotel Metropole, in het centrum van Brussel. Eregast was Turks vicepremier Numan Kurtulmus, die een korte speech hield.
'Kurtulmus is zeer loyaal, want ik heb nog niet gehoord van conflicten met Erdogan, maar tegelijk heeft hij een veel mildere toon'
Dat het niet zomaar een minister was, maar wel de vicepremier, toont dat Turkije veel belang hecht aan de Turkse gemeenschap in België, zegt Serpil Aygün, de hoofdredactrice van de Belgisch-Turkse krant Binfikir.
"Dat heeft veel symbolische waarde", zegt Aygün vanuit Ankara, waar ze de herdenkingen op 15 juli zal volgen, "want voor veel Belgische Turken is die herdenking belangrijk. Ze hebben een sterke band met Turkije en willen de mislukte staatsgreep en de vele doden ook in België herdenken. Zolang je er de gemeenschap niet opnieuw mee verdeelt, is dat geen probleem."
Vorige zomer werden in de nasleep van de Turkse coup sommige handelaars met een Gülen-stempel geboycot door Erdogan-aanhangers. De prediker Fethullah Gülen, sinds 1999 in ballingschap in de VS, was door Turkije aangeduid als het brein achter de staatsgreep. Het Brusselse hoofdkwartier van Fedactio, de Gülenistische koepelorganisatie van Turkse verenigingen in België, werd belaagd en haar woordvoerder Bahattin Koçak moest onderduiken.
De herdenking in Brussel verliep daarentegen erg rustig.
"Een van de redenen is dat Kurtulmus in België niet zo bekend is als sommige andere politici, zoals Metin Külünk, of natuurlijk president Erdogan", zegt Aygün.
De Turkse Koen Geens
Kurtulmus heeft dan wel een hoge functie in de regering en hij voert vaak het woord, maar hij heeft eerder het imago van een grijze muis. Roepen richting de oppositie is niet aan hem besteed, diplomatieke incidenten evenmin.
“Dat zie je ook aan zijn Twitter-profiel”, zegt Said Bataray, van de Nederlandstalige nieuwswebsite De Jonge Turken. “Hij komt vooral over als een intellectueel. Hij is dan ook een professor. In die zin kun je hem de Turkse Koen Geens noemen. Kurtulmus wikt en weegt zijn woorden en zal niet snel voor controverse zorgen.”
Als Kurtulmus deining veroorzaakt, dan is het met conservatieve standpunten. Zoals toen Turkije in juni de evolutietheorie uit het onderwijscurriculum bande. “Wetenschappelijk gezien is de evolutietheorie al een archaïsche en uitgebluste theorie”, had Kurtulmus gezegd.
In april vaardigde Turkije dan weer een verbod uit op datingprogramma's op radio en televisie. Kurtulmus noemde die in strijd met de Turkse traditie en religie. Bovendien zouden ze de 'heiligheid' van de familie in gevaar brengen.
“In 2010 heeft Kurtulmus zijn eigen conservatieve, religieuze partij opgericht”, zegt Turkijkenner Dries Lesage (UGent). “Die is in 2012 opgegaan in AKP en sindsdien bekleedt hij topfuncties. Hij is dan ook zeer loyaal, want ik heb nog niet gehoord van conflicten met Erdogan, maar tegelijk heeft hij een veel mildere toon.”
De veiligheidsdiensten waren er gerust in dat zijn komst naar Brussel geen problemen zou opleveren. In Oostenrijk en Nederland werden bezoeken van Turkse ministers tegengehouden, maar alvast in Nederland was er wel een herdenking, en ook die verliep zonder problemen. "Je mag niet vergeten dat veel Turkse Europeanen op vakantie zijn in hun land van herkomst", zegt Said Bataray. "De herdenking van de staatsgreep leeft wel, maar kan weinig volk op de been brengen in ons land."