Heel Rusland kijkt naar Poetins megaproject
Terwijl de wereld zich zorgen maakt om het spierballengerol tussen Rusland en Oekraïne om de Krim, bouwt Poetin een brug naar het schiereiland. Een mythische missie die de Russen met argusogen volgen. "Het moederland komt dichterbij."
Igor Lebedev heeft 2.500 kilometer gereden om naar een bouwput te kijken. "Drie dagen deden we erover", zegt de slager uit Perm. "De wegen waren niet best." Nu staat Lebedev er, op een kale heuvel naast de hijskranen, hand in hand met zijn vrouw. Zijn twee zoons nemen selfies -dit is het hoogtepunt van de zomervakantie. "Ik wilde het met mijn eigen ogen zien om het te geloven", zegt Lebedev. "Je ziet het: hij komt er echt."
Voor zijn ogen ligt het eerste stuk van de brug over de Straat van Kertsj. Honderd meter, veel meer is het niet. "Maar kijk eens naar de werkbrug", zegt Lebedev, wijzend met zijn verrekijker - speciaal voor vandaag aangeschaft. De tijdelijke werkbrug strekt bijna helemaal naar de wazige heuvels in de verte. Er is alleen nog een gat voor schepen die de Zee van Azov in- en uitvaren. De slager uit Perm: "Als je goed kunt springen, kun je al naar de Krim lopen."
Tsaar Nicolaas II, Hitler en Stalin droomden allen van een brug naar de Krim. De tsaar werd door revolutionairen doodgeschoten voor hij kon gaan bouwen. Hitler haalde de overkant niet: de constructie van nazi-architect Albert Speer was niet af toen het Rode Leger kwam. Stalin bouwde Hitlers brug af, maar die stortte niet veel later in elkaar: ijsschotsen. Nu waagt Vladimir Poetin zich aan de mythische missie om de Krim met Rusland te verbinden.
Het hele land kijkt mee. Bijna dagelijks via de tv, of met eigen ogen vanaf de kale heuvel naast de hijskranen. De heuvel is een toeristische attractie geworden. Busjes zetten dagjesmensen met verrekijkers af. Ouders met kinderen komen met de auto uit verre provincies. Mensen uit de buurt nemen iedere week een kijkje. Vast gespreksonderwerp op de heuvel: gaat de brug de overkant halen? En blijft hij overeind?
Stilte voor de storm
Vandaag is er geen vuiltje aan de lucht, maar iedereen weet: dit is stilte voor de storm. De brug van 19 kilometer lengte moet het straks opnemen tegen stormen, drijfijs en aardschokken - het gebied kent hoge seismologische activiteit. Het kan zo spoken in de Straat van Kertsj, zeggen sommige deskundigen, dat de brug technisch onmogelijk is.
Op de heuvel klinkt vertrouwen. De bron van dat vertrouwen wordt het beste verwoord door Ljoedmila Vorobjova, inwoner van Taman, een plaatsje verderop. Komt de brug er, mevrouw Vorobjova? "Onze president zegt het. En als onze president het zegt, dan geloven wij dat."
De brug over de Straat van Kertsj is Vladimir Poetins nieuwe megaproject. Het is de afronding van zijn populairste project als president: de annexatie van de Krim. Dit voorjaar inspecteerde hij de bouwplaats hoogstpersoonlijk vanuit een helikopter. "Onze voorvaderen begrepen de waarde van deze brug", zei hij op de grond tussen de bouwvakkers. "Laten we hopen dat wij deze historische missie kunnen volbrengen."
'Onze voorvaderen begrepen de waarde van deze brug. Laten we hopen dat wij deze historische missie kunnen volbrengen'
Poetins vorige megaproject, Winterspelen in het subtropische Sotsji, werd aanvankelijk ook onmogelijk geacht. Maar Poetin had gezegd dat het kon. Dus kon het. Geld lijkt geen rol meer te spelen als de president iets wil. De Spelen in Sotsji waren duurder dan alle voorgaande Winterspelen bij elkaar. En ook de brug gaat wat kosten: 228 miljard roebel (3 miljard euro). Dat is volgens zakenkrant RBK 70 procent van het budget van dit jaar voor alle wegen in Rusland. En die zijn "niet best" volgens de slager uit Perm.
De brug wordt gebouwd door het bouwbedrijf van Poetins vriend en oud-judomaat Arkadi Rotenberg. Zijn kranen heien de ene paal na de andere de zeebodem in, sommige wel 94 meter lang. Het tempo ligt hoog, want in december 2018 moet de brug af zijn. Dan moeten 40.000 auto's per dag de oversteek maken. Het spoor met dagelijks 47 treinen is uitgesteld naar eind 2019.
Aan de overkant, op een begroeide heuvel op de Krim, staan de inwoners van het schiereiland te wachten. Lydia, die zich nog kan herinneren toen de brug van Stalin het begaf, komt om de paar weken kijken. Net als de meeste mensen op de heuvel begint ze zelf over Poetin. "Op ieder feestje of iedere verjaardag toosten we op hem. Hij geeft ons hoop."
Haar schiereiland is geïsoleerd geraakt sinds de Russische annexatie van de Krim. Wie erin of eruit wil, moet uren in de rij staan bij de landgrens met Oekraïne. Goederenverkeer wordt tegengehouden. Mede daardoor zijn de prijzen op de Krim gestegen tot Moskouse hoogten.
"Ik hoop dat ik de brug nog mag meemaken", zegt de schoonzus van Lydia. Ze is blij voor haar zoon, een kok in havenstad Kertsj. "Hij kan niet wachten op de brug. Dan komen er eindelijk mensen met geld naar zijn restaurant."
Het toerisme, de levensader van de Krim, lijdt onder de annexatie. Westerse en Oekraïense toeristen kiezen andere vakantiebestemmingen. Russische toeristen zijn de toekomst. Ze komen al met vliegtuigen en veerboten. De brug moet de oversteek makkelijker en goedkoper maken.
Maar voor de mensen op de heuvels aan beide kanten van het water telt vooral de symbolische waarde van de brug. "Wij laten onze landgenoten aan de overkant niet in de steek", zegt de slager uit Perm aan de heuvel op het vasteland. "Ja, de brug is onze redding", zegt Lydia aan de overzijde. "Het moederland komt steeds dichterbij."