Oostende staat alleen in beslissing om fondsenwervers te weren
Het Wereldnatuurfonds (WWF) is niet meer welkom in de Oostendse winkelstraten. Burgemeester Johan Vande Lanotte vindt hen te assertief en aanklampend. De andere steden volgen voorlopig niet.
Wie al eens gaat shoppen in de stad, kent ze. “Hebt u vijf minuutjes tijd?”, hoor je hen vragen. Enthousiaste jongelingen, soms zelfs een tikje te. Gekleed in een T-shirt of regenjasje van Oxfam, Greenpeace of ander goed doel, het clipboard nonchalant in de hand. Met de glimlach proberen ze giften of donaties binnen te halen voor het goede doel. Die glimlach krijgen ze niet altijd terug, een antwoord evenmin.
Nu krijgen ze het nog wat harder te verduren. De straatwervers van het Wereldnatuurfonds (WWF) zijn niet meer welkom in Oostende. “Ze zijn te aanklampend, er kwamen al verschillende klachten. Vorig jaar ging het nochtans goed, maar blijkbaar zijn deze mensen minder goed opgeleid. Of voelen ze meer druk om geld binnen te brengen. Ze moeten niet rekenen op een vergunning voor volgend jaar”, zegt burgemeester Johan Vande Lanotte (sp.a).
'Geen issue'
De ingetrokken vergunning deed meteen wenkbrauwen fronsen. Al zijn de ‘agressieve’ fondsenwervers geen nieuw fenomeen. Zo trok burgemeester Louis Tobback (sp.a) zes jaar geleden al ten strijde tegen de ‘opdringerige kadees’ in zijn Leuven. Een nieuw reglement werd opgesteld: goede doelen moeten voortaan op voorhand een aanvraag doen. Indien goedgekeurd, kunnen ze maximaal één keer per maand, op een op voorhand vastgelegd uur en tijdstip, de straat op. Dat mag in groepjes van maximaal vier. Daarnaast zijn er nog enkele gedragsregels: de mensen niet hinderen, geen zwerfvuil achterlaten…
'De WWF-mensen zijn te aanklampend. Ze moeten niet rekenen op een vergunning voor volgend jaar'
Ook in Antwerpen moet je toestemming vragen om op straat fondsen te werven. De stad hanteert gelijkaardige standaardvoorwaarden. “Al is het in Antwerpen eigenlijk geen issue”, zegt een woordvoerder van burgemeester Bart De Wever (N-VA). Hetzelfde geluid weerklinkt in pakweg Gent, Hasselt en Mechelen: geen groot probleem. In de meeste gevallen volstaat een melding of vrij simpele aanvraag tot vergunning.
Strenge supermarkten
Maar het houdt nog niet op bij de steden. Ook aan de supermarkt word je regelmatig aangesproken voor het goede doel. Maar supermarkten hebben klanten tevreden te houden en zijn dus ook een stuk strenger. Organisaties moeten eerst een aanvraag indienen, meestal ook bij het Belgische hoofdkantoor. Daarna krijgen ze een goedkeuring voor een of meerdere tijdstippen en winkels.
Uiteraard hanteren de supermarkten ook een gedragscode. “Wie over de schreef gaat, krijgt een waarschuwing. De tweede keer belanden ze op de zwarte lijst”, zegt Roel Dekelver, woordvoerder van Delhaize. “Maar dat komt zelden door een agressieve aanpak. Meestal gaat het over organisaties die geen toestemming vragen, of een weigering negeren.”
'Het WWF maakt een kans, als het naar de rechter stapt'
Er wordt dus zelden hard opgetreden tegen goede doelen. En dat houdt ook steek, want het zijn en blijven goede doelen. Vande Lanotte lijkt dus alleen te staan in zijn aanpak. “Ik vermoed dat hier een vorm van stoerdoenerij meespeelt. Al weet ik niet of deze beslissing overeind blijft voor een rechtbank”, zegt Ilja De Coster van Supporting Fundraising, al vijftien jaar actief als consultant voor grote en kleine fondsenwervers. “Er is eigenlijk geen wettelijk kader voor fondsenwervers. In de praktijk betekent dat een gentlemen’s agreement tussen stad en ngo: je mag fondsen werven, als je je aan enkele praktische werkafspraken houdt. Ik betwijfel of dat formeel afdwingbaar is. Het WWF maakt een kans, als het naar de rechter stapt. Al is de vraag: welke ngo houdt zich daar graag mee bezig?”
Lees ook het standpunt van De Morgen-journaliste Barbara Debusschere: "Vande Lanotte zou beter eens met de klachtindieners spreken, in plaats van de fondsenwervers te straffen." (+)