Nieuwe regels voor topambtenaren: geen politiek mandaat, alle belangen op tafel

Als het van Vandeput afhangt, dan moet er iets grondig veranderen in de selectieprocedure van topmanagers bij de overheid. Traditiegetrouw stromen heel wat medewerkers op politieke kabinetten op termijn door naar een functie bij een overheidsdienst. Vandeput wil minder topambtenaren met een politieke stempel, en meer mensen uit de privésector voor die functies.

Op de ministerraad vandaag wordt een nieuw voorstel rond integriteit besproken. Vandeput vindt dat topmanagers geen enkel politiek mandaat mogen hebben. "Het is gezonder om de politiek en de ambtenarij wat meer te scheiden", zegt hij daarover. "De integriteit van onze topmensen is van cruciaal belang. We sleutelen hier al langer aan."

Tijdens de selectieprocedure moeten kandidaten ook al hun zakelijke en politieke kaarten open op tafel leggen. Het moet dan al duidelijk zijn wie welke functies en activiteiten uitoefent binnen welke bedrijven en verenigingen. Bovendien wil Vandeput dat mogelijke kandidaten niet enkel inzicht geven in hun eigen activiteiten, maar ook in die van hun partner en kinderen, om inzicht te krijgen in eventuele dubieuze constructies. "U kan zich voorstellen om welk soort functies het gaat. We moeten bekijken hoe ver we daarin kunnen en moeten gaan."

Vandeput wil het mandaat van overheidsmanager ook beperken in de tijd: wie aan het hoofd komt van een overheidsdienst zal daar maximum 2 keer een mandaat van 6 jaar mogen uitoefenen. Na 12 jaar vervalt die topfunctie automatisch. "In de politiek worden mandatarissen ook om de zoveel tijd herkozen. Dus het is een goed idee dat er op regelmatige basis nieuwe mensen met frisse ideeën aan het hoofd komen van een overheidsbedrijf. We hebben ook gezien in het buitenland dat die regeling zijn vruchten afwerpt."

Managers die voor hetzelfde bedrijf aansluitend op hun topfunctie actief willen blijven als consultant, zijn eraan voor de moeite: de eerste drie jaar na hun mandaat als overheidsmanager mag er geen extern advies gegeven worden aan diezelfde organisatie. "Na die 12 jaar is er nog steeds plaats voor die mensen bij de federale overheid, maar in een andere functie."

De nieuwe regels gelden niet enkel voor de managers die aan het hoofd staan van overheidsbedrijven. In totaal gaat het om een 150-tal functies, waarvan de overgrote meerderheid momenteel al is ingevuld, aldus nog Vandeput.