De Slimste Mens is ook in Nederland bijzonder populair. De start van het nieuwe, Nederlandse seizoen haalde er bijna 1,4 miljoen kijkers. Toch heeft jurylid Maarten van Rossem, historicus maar ook al vele jaren programmamaker, het Vlaamse origineel van de quiz niet hoog zitten. Toen hem in de talkshow van Eva Jinek op NPO1 gevraagd werd wat hij vond van de Vlaamse versie, zei hij allerminst gecharmeerd te zijn. Vooral de vele ordinaire grappen in het programma van Erik Van Looy kan hij weinig smaken.

“Het gaat altijd over seks. Het eerste seizoen hadden Philip (Freriks, Nederlandse presentator, red.) en ik Vlaamse vragen. Wij vonden het wat pijnlijk dat het altijd over seks ging op zo’n kinderachtige manier. Wij wilden dat niet.”

“Is het niet ironisch dat de Nederlanders, die ons destijds gegidst hebben naar meer openheid over seks, nu vinden dat we er te veel grappen over ­maken?”, vraagt Sam De Graeve, creatief directeur van Woestijnvis en jarenlang eindredacteur van De Slimste Mens ter Wereld, zich af.

Van Rossem vindt de Vlaamse versie ook heel flauw overkomen. “Wij zijn één keer bij de opnames geweest, en toen bleek dat ze die rommel van de autocue lezen. Dan denk je: hallo, als je je grappen niet eens ter plekke zelf kunt verzinnen...”

Culturele verschillen

De Graeve ontkent dat de grappen worden afgelezen. “Van Rossem vindt de Nederlandse versie beter. Wij vinden de Vlaamse versie beter. Dat heeft te maken met culturele verschillen. Dat is geen drama.”

Sinds Van Rossem samen met Freriks De Slimste Mens maakt, zijn de kijkcijfers in ­Nederland flink gestegen. “Toch had het niet veel gescheeld of ik had het niet gedaan. Ze hadden me dvd’s van de Vlaamse versie bezorgd. Dat was toen er in ­België ook nog een eenmans­jury was, met een professor (Rik Torfs, red.). Ik had nog nooit zo’n lul gezien. Ik belde meteen de producenten en bedankte.”

“Uiteindelijk hapte ik toch toe omdat ik alle vrijheid kreeg binnen het ­format. En ja, het is een aangekocht Belgisch programma. Maar onze versie is tien keer beter.” De Graeve is niet beledigd. “Zij maken De Slimste Mens voor hun territorium. Maar ik ben blij dat ze daar toch ons format voor nodig hebben.”

De Slimste Mens, NPO2, 20.35u