Direct naar artikelinhoud
wetenschap

Kattenkruid of varkenstestikels: met deze remedies werd onvruchtbaarheid behandeld in de middeleeuwen

Beeld ter illustratie: middeleeuwse tekening van een keizersnede.Beeld Wellcome Images

Van gekookt kattenkruid tot een beker gemalen varkenstestikels, aaangelengd met wijn: in de middeleeuwen hielden ze er zo hun eigen trucjes op na om onvruchtbaarheid bij mannen te bestrijden. En dat is opmerkelijk, want eerder werd verondersteld dat de fout voor het uitblijven van een zwangerschap voornamelijk bij de vrouw werd gelegd.

Nieuw onderzoek, waar The Guardian over bericht, brengt nu aan het licht dat de fout ook wel eens bij de man werd gelegd. Catherine Rider, gespecialiseerd in middeleeuwse magie, geneeskunde, religie en huwelijken en verbonden aan de universiteit van Exeter, beet zich vast in een reeks populaire middeleeuwse teksten in het Engels en het Latijn.

John of Mirfield, die in een Londens ziekenhuis werkte, schreef in de 14de eeuw dat "opgemerkt moet worden dat wanneer er onvruchtbaarheid gebeurt bij een gehuwd koppel, de mannen ervan beschuldigd worden geen geschikt zaad te hebben". 

In een tekst over gynaecologie die de ronde deed in de 12de eeuw, de Trotula, staat: "Conceptie wordt even vaak belemmerd door een fout bij de man als bij de vrouw."

Volgens de populaire tekst kon het probleem bij "de vochtigheid van het sperma" liggen, of bij mannen met "excessief koude en droge testikels". In de Trotula staat er zelfs een test: man en vrouw moesten in een aparte bokaal met graanzemel urineren. Als er na tien dagen wormen in de bokaal zaten, was die persoon onvruchtbaar. Zaten er geen wormen in, was er nog hoop.