'Porto': Een droevig afscheid van Anton Yelchin
Het overlijden van acteur Anton Yelchin dreigt de kwaliteiten van het kostbare en kwetsbare kleinood Porto te overschaduwen. Maar in zekere zin versterkt die tragische achtergrond ook de dramatische kwaliteiten van Gabe Klingers debuutfilm.
“To Anton”, verschijnt er op het scherm, net voordat de aftiteling van Porto begint. De debuutfilm van de Braziliaanse regisseur Gabe Klinger zal de eeuwigheid ingaan als een van de laatste films van Anton Yelchin, de Star Trek-acteur die voor altijd 27 zal blijven nadat hij vorig jaar overleed.
In Porto speelt hij Jake: 26 jaar, horen we hem vertellen, maar hij ziet er veel ouder uit. Wijkende haarlijn, een trage, lijzige stem, die niet letterlijk vertelt wat hij allemaal heeft meegemaakt, maar waar jarenlange eenzaamheid een zekere tristesse heeft ingesleten. Hij is ooit, samen met zijn zus, in de Portugese stad Porto blijven plakken, maar van die zus is geen spoor meer te bekennen: hij leeft alleen in een oud flatje, waarvan hij steevast de sleutel vergeet.
Jake ontmoet Mati (Lucie Lucas), een Portugese doctoraatsstudente die vijf jaar ouder is, en er een turbulente relatie met een universiteitsprofessor en de psychiatrie heeft op zitten. De twee voelen een connectie, die ze zelf maar moeilijk kunnen vatten.
Regisseur Gabe Klinger houdt bewust een boel belangrijke info achter de hand: net zoals Jake en Mati onbekenden voor elkaar blijven, weten wij ook weinig over deze twee eenzame zielen
Porto drijft op dat mysterie. Regisseur Gabe Klinger houdt bewust een boel belangrijke info achter de hand: net zoals Jake en Mati onbekenden voor elkaar blijven, weten wij ook weinig over deze twee eenzame zielen. Porto draait niet om de twee hoofdpersonages, maar om hun verhouding, om de onverklaarbare aantrekkingskracht.
Alleen binnen de massa
Daardoor is Porto bevreemdend, soms zelfs een tikkeltje vrijblijvend. Maar het mysterie versterkt ook het drama: we leren al snel dat hun verhouding slechts van korte duur was, en dat ze nadien beiden verlopen voortleven in de Portugese stad, en in hun eigen leven.
Klinger laat die twee tijdlijnen – eentje tijdens, en eentje na hun romantische ontmoeting – door elkaar lopen. Een korrelig, vierkant 16 millimeterbeeld benadrukt de eenzaamheid van Jake en Mati in hun eigen, individuele leven, terwijl brede 35 millimeter-film de twee personages samenbrengt, en heel even doet opfleuren. Het is een simpele, vormelijke ingreep, maar hij werkt wonderwel, en hij benadrukt de tragiek van de film.
Want daarin schuilt de essentie van Porto: dit is een film over mensen die alleen staan binnen de massa, en zich net daarin verbonden weten. Het is een kostbaar en kwetsbaar kleinood, dat alleen maar tragischer voelt door het overlijdensverhaal dat erachter schuilgaat, en een droevig afscheid van Anton Yelchin.
Nu in de bioscoop. Lees hier ons interview met regisseur Gabe Klinger.