Parasiet gaat undercover om medicatie te omzeilen en immuunsysteem te misleiden
Parasieten die leishmaniasis veroorzaken, een tropische ziekte die wordt overgedragen door een beet van de zandvlieg, kunnen lange tijd sluimerend overleven. De parasiet wordt zo onzichtbaar voor zowel medicatie als het immuunsysteem, ontdekten onderzoekers van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in Antwerpen en van het Instituut voor Tropische Geneeskunde Alexander von Humboldt (IAvHL) in Peru.
Het gaat om een belangrijke ontdekking, met mogelijk een grote invloed op de werkzaamheid van de behandeling en eliminatie van de ziekte. Leishmaniasis is een tropische ziekte die wereldwijd vooral de armsten treft. Elk jaar worden 2 miljoen nieuwe gevallen gedetecteerd en sterven 50.000 mensen eraan.
Behandeling
Er zijn zeer weinig medicijnen tegen deze dodelijke en verminkende ziekte en verscheidene ervan verliezen of hebben hun werkzaamheid verloren. "We zien steeds meer gevallen van behandelingsfalen. We weten dat dit niet altijd te wijten is aan resistentie tegen medicijnen maar dat de verklaring elders moet gezocht worden", zegt professor Jorge Arevalo van het IAvHL. Moleculair parasitoloog Marlene Jara, werkzaam bij ITG en IavHL, heeft mogelijk een verklaring gevonden: "De studie heeft aangetoond dat de parasiet in staat is in een diepe zogenaamde 'winterslaap' te gaan, waardoor hij onzichtbaar wordt voor de medicatie en het immuunsysteem."
De studie beschrijft mucocutane leishmaniasis (MCL), die vaak begint als een goedaardig huidletsel dat verdwijnt en zich later opnieuw manifesteert, met ontsierende gezichtsletsels en sociaal stigma als gevolg. Dat komt waarschijnlijk omdat de sluimerende parasieten ontwaken, klinkt het.
Gevolgen
"Misschien is er nood aan specifieke geneesmiddelen om zowel actieve als sluimerstadia van de ziekte te behandelen", aldus de onderzoekers. "Sluimerende parasieten vormen mogelijk ook een grote bedreiging voor bestrijdingsprogramma's, waarmee zieke mensen geïdentificeerd en behandeld worden", stelt Jean-Claude Dujardin, hoofd biomedische wetenschappen van het ITG. "De inactieve parasieten bij gezonde personen zijn moeilijker te detecteren. Zo kunnen eliminatieprogramma's in gevaar komen. Daarom moeten we ons nog meer inspannen om dit fenomeen te begrijpen en te bestrijden."
De resultaten van het onderzoek werden vorige week gepubliceerd in het vakblad PLOS-One.