Oppositie eist duidelijkheid rond fipronil: "De fouten uit het verleden worden opnieuw gemaakt"

In de nasleep van de dioxinecrisis werd Freddy Willockx (sp.a) regeringscommissaris onder Verhofstadt I. Ook toen werd in kippeneieren een giftige stof gevonden. Een gezondheidsrisico dat pas laat aan het licht kwam. Om het stilzwijgen rond gelijkaardige voedselproblemen op te lossen, werd het federaal voedselagentschap opgericht en koos de regering voor een open communicatie met Europa. "Maar we zijn hervallen in de gewoontes van voor de dioxinecrisis", zegt Willockx.

"Als regeringscommissaris was ik kroongetuige van de slechte communicatie over het probleem. Dat schaadt het vertrouwen bij onze Europese partners en bij de bevolking", klinkt het. "Volksgezondheid is altijd de eerste prioriteit. Maar Europa stelt die openheid op lange termijn ook op prijs."

"Meteen onderzoek gestart"
Het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen gaf vandaag zelf ook wat meer uitleg over de kwestie. "Eén Belgisch bedrijf van legkippen verwittigde ons begin juni dat er mogelijk een probleem met fipronil was. Dat was dankzij eigen controles aan het licht gekomen", zo luidt het. "Het FAVV is daarop meteen een onderzoek gestart en heeft het parket op de hoogte gebracht omdat het om fraude gaat. Fipronil mag niet in de voedselketen aanwezig zijn en is daarom dus illegaal."

"Het onderzoek heeft zo snel mogelijk in kaart gebracht welke andere bedrijven mogelijk nog betrokken waren. Zodra er indicaties waren dat het probleem zich ook in andere landen stelde, zijn zij daar meteen van op de hoogte gebracht. Op 20 juli is er ook een officiele waarschuwing uitgezonden naar alle EU-landen."

Bedrijven geblokkeerd
De bedrijven die volgens het onderzoek het voorbije jaar mogelijk het insecticide gebruikt konden hebben, zijn meteen geblokkeerd. "Zij moesten zo snel mogelijk hun klanten inlichten, zodat zij de mogelijk besmette eieren uit de rekken kunnen halen. Er zijn bij die bedrijven ook monsters genomen die we testen op de aanwezigheid van fipronil. We verwachten zeer binnenkort alle resultaten te hebben."

De fipronilcrisis heeft na België, Nederland en Duitsland nu ook Frankrijk bereikt: gisteren raakte bekend dat in de regio Pas-de-Calais een boerderij geblokkeerd werd omdat er mogelijk fipronil in eieren zit.

Groen: "Transparantie van FAVV nodig"

Ondertussen vraagt Groen de grootst mogelijke transparantie van FAVV en een versterking van de controles om de veiligheid van het voedsel te garanderen. Ze roepen bevoegd minister Dennis Ducarme (MR) op om zo snel mogelijk duidelijkheid te verschaffen aan het parlement en de bevolking.

"Het FAVV was op de hoogte sinds de maand juni. Waarom werd de besmetting zo lang geheim gehouden en werden er niet meer pro-actieve maatregelen genomen? Hoeveel besmette eieren zijn er ondertussen verkocht en geconsumeerd? Het Federaal Voedselagentschap moet onmiddellijk de cijfers vrijgeven van de concentraties fipronil in besmette eieren. De grootste mogelijke transparantie is noodzakelijk. Als het FAVV dit niet zelf doet, moet minister Ducarme die duidelijkheid verschaffen", aldus Calvo.

"Deze situatie roept ernstige vragen op over de controlecapaciteit en de werking van het FAVV", zegt ook Kamerlid Anne Dedry. "We moeten zeker zijn dat er geen veel zwaardere besmetting heeft plaatsgevonden. In tussentijd vraagt Groen een versterking van de controles op producten die bestemd zijn voor industriële verwerking om risico voor de volksgezondheid uit te sluiten."

Sp.a: "Spoedzitting nodig om antwoorden te krijgen"
Oppositiepartij sp.a vraagt dat ook het Vlaams Parlement vervroegd samenkomt over de fipronilcrisis. Volgens parlementslid Els Robeyns moet Vlaams minister van Landbouw Joke Schauvliege (CD&V) dringend uitleg komen geven in het Vlaamse halfrond.

Verschillende partijen hebben al aangedrongen op een bijeenkomst van de bevoegde commissie in de Kamer, maar ook in het Vlaams Parlement is een spoedzitting nodig, meent Robeyns. "De werking van het Voedselagentschap is weliswaar een federale bevoegdheid, maar er is inzake landbouw en voedselveiligheid nood aan kennisuitwisseling tussen het Vlaams en het federaal niveau. Het wantrouwen bij de consumenten in eigen land en in onze buurlanden groeit met het uur", aldus Robeyns.

Sp.a wil dat Vlaams minister van Landbouw Joke Schauvliege tekst en uitleg komt geven. "In welke mate werd zij door haar federale collega op de hoogte gebracht en wat deed het kabinet met deze informatie? Als ze niet op de hoogte gebracht werd, wat deed ze als Vlaams minister bevoegd voor landbouw rond de problematiek, goed wetende dat dit ook ernstige gevolgen zal/kan hebben voor de Vlaamse pluimveeteelt?".

De Vlaamse socialisten willen ook van de Vlaamse regering duidelijke antwoorden. "Indien zou blijken dat er zaken niet goed gecommuniceerd zijn of er onvoldoende snel is ingegrepen, dan moeten ook hier lessen uit getrokken worden", aldus Robeyns. "De fouten van de dioxinecrisis - toen men de omvang van het probleem eerst probeerde stil te houden - mogen we niet meer maken", besluit ze.

En ook bij de CDH is er ongerustheid over de zaak. Die partij levert in de Waalse regering de minister van Milieu, Carlo Di Antonio. Die vraagt op zijn beurt aan het FAVV om meer duidelijkheid. "Kan een gerechtelijk onderzoek verhinderen dat er verdachte producten uit de rekken worden genomen?", vraagt hij zich af. Hij suggereerde het agentschap ook om de controles meer toe te spitsen op industriële netwerken "omdat die aan de basis kunnen liggen van grote gezondheidsrampen".

Duitse minister van Landbouw: "teleurgesteld"

De Duitse minister van Landbouw Christian Schmidt wil morgen telefoneren met de Belgische minister van Landbouw Denis Ducarme (MR). Schmidt is "teleurgesteld" dat het FAVV al in juni op de hoogte was van de fipronilcrisis.

Voor Schmidt is het duidelijk dat er kwaad opzet in het spel is. "Ik verwacht van de bevoegde autoriteiten dat ze deze zaak snel en minutieus ophelderen. In het bijzonder België en Nederland hebben hier verplichtingen", zei Schmidt in een interview met het Duitse blad Bild.

Duitsland is zwaar getroffen in het schandaal. Volgens het ministerie van Landbouw zijn "minstens drie miljoen besmette eieren" geleverd in het land. Verschillende grote supermarktketens, waaronder REWE en Aldi, hebben al eieren uit de winkelrekken gehaald.

Nederland publiceert lijst met eicodes pluimveebedrijven

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft tot slot een lijst vrijgegeven van 170 eicodes van pluimveebedrijven die besmet zouden zijn met het verboden pesticide fipronil. Dat betekent volgens een woordvoerder van de voedselwarenautoriteit niet dat er 170 bedrijven gesloten zijn. 

In Nederland werden gisteren nog eens 14 pluimveebedrijven geblokkeerd wegens een te hoge concentratie van fipronil. De eieren werden teruggehaald uit de winkels. Volgens de NVWA wordt de lijst constant aangevuld.