Fipronilaffaire: politie valt binnen op 11 adressen verspreid over het land, bestuurders Chickfriend opgepakt

Van de 50 geblokkeerde bedrijven zijn er 21 legkipbedrijven. Aanvankelijk blokkeerde het FAVV 86 bedrijven. Daarvan zijn er intussen 36 vrijgegeven. 

Het Antwerpse parket bevestigt de huiszoekingen in ons land. Het zou onder meer gaan om plaatsen in de Kempen en Oost-Vlaanderen. "De huiszoekingen werden uitgevoerd door een 70-tal leden van de federale politie en van het FAVV, in opdracht van de gespecialiseerde onderzoeksrechter milieu. "Er werd belastend materiaal in beslag genomen."

Het onderzoek is een gecoördineerde actie van de Nederlandse en Belgische opsporingsdiensten. Ook in Nederland zijn op verschillende plaatsen huiszoekingen gehouden in verband met het onderzoek naar de verboden stof fipronil in eieren. Twee bestuurders van het bedrijf Chickfriend zijn daarbij opgepakt.

"In vleeskippensector"

De zaakvoerder van een van de bedrijven waar de federale politie en het Federaal Voedselagentschap (FAVV) donderdag huiszoekingen uitvoerden in het kader van de fipronilbesmetting in de eiersector, ontkent zijn betrokkenheid bij de hele zaak omdat hij "in de vleeskippensector, niet in de legkippensector" actief is. Dat blijkt uit de anonieme getuigenis van de man in Terzake, meldt de VRT.

"Wij zitten in de vleeskippensector, niet in de legkippensector", zegt hij. "Als de onderzoekers vanmorgen twee minuten de administratie nagekeken hadden, hadden ze meteen kunnen constateren dat we geen enkele klant in de legkippensector hebben", klinkt het. "Wij zitten volledig in de vleeskippensector en bloedluizen komen in onze sector niet voor. Ik had vóór deze zaak nog nooit van fipronil gehoord."

Het parket wil niet reageren of er mogelijk een vergissing is gebeurd en de vleeskippensector abusievelijk geviseerd wordt. "Daar kan ik niet op antwoorden in het belang van het onderzoek", luidt het.

Poultry-Vision

Chickfriend lag samen met het Belgische bedrijf Poultry-Vision aan de basis van het schandaal. Chickfriend kreeg van Poultry-Vision een product geleverd dat fipronil bevatte. Volgens de advocaat van Poutlry-Vision-zaakvoerder Patrick R. waren de afnemers op de hoogte dat er fipronil in dat product zat. Het Barneveldse bedrijf Chickfriend focust zich op bloedluisbestrijding bij kippen. Het bestreed de hardnekkige mijt bij kippen in volle stallen met fipronil. Het gif kwam zo ook in Nederlandse eieren terecht.

Vorige week al schreef NRC dat Chickfriend bij zijn vaste Belgische leverancier, Poultry-Vision, bewust een middel kocht dat volgens bronnen fipronil bevatte. De twee bedrijven zouden het bestrijdingsmiddel op facturen de bedachte naam "fypro-rein" hebben gegeven. Intussen is ook gebleken dat Chickfriend misbruik gemaakt heeft van het Nederlandse kwaliteitssysteem voor pluimveeservicebedrijven.

Martin van de B. en Mathijs IJ., de zaakvoerders van Chickfriend, haalden al hun website en Facebookpagina offline en leken met de noorderzon verdwenen.

Concreet werden acht locaties in Nederland doorzocht, waaronder de woningen van de twee. Ze worden verdacht van het in gevaar brengen van de volksgezondheid en van het voorhanden hebben van een verboden middel. Daarnaast gebeurden huiszoekingen in onder meer Bergen op Zoom en de omgeving van Uden en Ede. Daarbij werden behalve administratie, ook waardevolle goederen zoals auto's, banktegoeden en onroerend goed in beslag genomen.

Parket tilt zwaar aan de feiten

Het strafrechtelijk onderzoek is erop gericht het toevoegen en het verspreiden van de verboden producten stop te zetten, en de verdachten van deze fraude op te sporen en te vervolgen.  

Het parket benadrukt dat het "zeer zwaar tilt aan de feiten, gelet op de ernst, de omvang, het georganiseerde karakter en de internationale context ervan". "Door uit winstbejag verboden producten toe te voegen aan middelen die gebruikt worden in de voedingsindustrie komt de voedselveiligheid in het gedrang, en wordt tevens het vertrouwen van de burger in de voedingsindustrie ernstig geschaad", zo klinkt het.  

Het gerechtelijk onderzoek loopt momenteel volop. Er zal ten gepasten tijde gecommuniceerd worden, in overleg met de betrokken diensten.

Eerdere huiszoekingen

Eerder werden er ook al huiszoekingen uitgevoerd, zo meldt het parket. Op 19 juli 2017 kreeg het de melding van het FAVV dat na hun onderzoek was gebleken dat een Belgisch bedrijf (uit Ravels) illegaal de stof fipronil zou toevoegen aan ontsmettingsmiddelen voor de bestrijding van bloedluis bij pluimvee. Er waren ook aanwijzingen dat deze verboden stoffen in de voedselketen terecht waren gekomen.

De gespecialiseerde milieusectie van het parket gaf onmiddellijk prioriteit aan deze melding en diezelfde dag nog werd een gerechtelijk onderzoek gevorderd lastens de zaakvoerder van het Belgische bedrijf. De dag nadien, op 20 juli 2017, vonden huiszoekingen plaats op bevel van de onderzoeksrechter, uitgevoerd door de milieucel van de federale gerechtelijke politie met bijstand van leden van het FAVV.

Er werden toen documenten en informaticamateriaal, en nadien nog bijna 6.000 liter verboden producten in beslag genomen. De zaakvoerder zelf werd verhoord en nadien door de onderzoeksrechter onder strikte voorwaarden vrijgelaten.

26 verdachten in beeld

Uit de eerste resultaten van het onderzoek blijkt de mogelijke betrokkenheid van nog andere personen en bedrijven in België, en uiteindelijk komen er 26 verdachten in beeld, natuurlijke personen en hun bedrijven.

De onderzoeksrechter werd door het parket ook bijkomend gelast met feiten van criminele organisatie, schriftvervalsing, het illegaal verhandelen van diergeneesmiddelen, illegale uitoefening van diergeneeskunde en inbreuken op Europese regelgeving inzake levensmiddelenwetgeving.

Op 17 juli 2017 werd in Nederland ook reeds een gelijkaardig onderzoek opgestart tegen Nederlandse verdachten. Er werd daarom een gemeenschappelijk onderzoeksteam opgericht ("Joint Investigations Team - JIT"), met bijstand van Eurojust.

Onderzoek belette regering om Tweede Kamer te informeren

De Nederlandse regering kon het parlement vorige week niet vertellen dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) al in november was getipt over het gebruik van fipronil op pluimveebedrijven, omdat er toen al een strafrechtelijk onderzoek gestart was waarvan die tip deel uitmaakte. Dat hebben minister van Volksgezondheid Edith Schippers en staatssecretaris van Economische Zaken Martijn van Dam aan de Tweede Kamer laten weten in een brief.

De onthulling dat de NVWA al in november op fipronilgebruik was gewezen deed veel stof opwaaien. De Kamer vroeg de regering om opheldering, omdat dat eerder de indruk wekte dat de NVWA er pas in de zomer van wist.