Doden na extreemrechtse mars: FBI opent onderzoek

De verdachte van de aanslag is James Alex Fields, een 20-jarige man uit de staat Ohio. Hij zit vast op verdenking van onder meer moord. De politie liet eerder al weten dat de aanrijding wordt onderzocht als een moordzaak. Daarnaast begint de FBI een 'burgerrechtenonderzoek', aldus justitieminster Jeff Sessions: "Als zulke acties voortkomen uit raciale intolerantie en haat, doen ze onze kernwaarden geweld aan en kunnen ze niet getolereerd worden."

Op beelden die online circuleren is te zien hoe een grijze auto op hoge snelheid door een straat rijdt waarop de demonstranten opzij moeten springen om niet geraakt te worden. Vervolgens botst de auto op twee auto's die op rustig tempo rijden. Daarna rijdt de grijze auto op hoge snelheid weer terug de straat uit.

Let op: volgende beelden kunnen als schokkend worden ervaren.

Later op de dag kwamen bij een helikoptercrash in de buurt van Charlottesville twee inzittenden, politieagenten, om het leven. Het ongeluk gebeurde op slechts enkele kilometers van waar de extreemrechtse manifestatie plaatsvond. De politie zegt dat er een link is met de demonstratie in Charlottesville maar meldt nog niet hoe. Er vielen geen slachtoffers op de grond.

De Amerikaanse president Donald Trump condoleerde op Twitter eerst de nabestaanden van de politieagenten in de helikopter. Later sprak hij ook zijn medeleven uit met de familie van de tegendemonstrant die werd doodgereden. "Mijn beste wensen voor alle gewonden. Zo treurig!", zo tweette Trump. Het dodelijke slachtoffer is een 32-jarige vrouw. Negentien anderen raakten bij de aanrijding ook gewond. In totaal zijn gisteren 35 mensen behandeld aan hun verwondingen. Volgens de politie vielen er alleen gewonden bij geweld tussen de twee demonstrerende groeperingen en niet bij confrontaties met politieagenten.

Haat

Donald Trump reageerde in een toespraak op het geweld in Charlottesville. "We veroordelen deze haat, het fanatisme en geweld van wie het ook afkomstig is", stelt hij. Trump, die normaal weinig moeite heeft om man en paard te noemen, verwees nadrukkelijk niet naar het extreemrechtse karakter van de acties in Charlottesville. Zijn voormalig opponente Hillary Clinton deed dat in een reactie op Twitter wel: "De haat die ons hier heeft gebracht is zo echt en verwerpelijk als de witte nationalisten in onze straten."

President Trump deed ook een oproep tot verbintenis. "We moeten samenkomen en ware affectie tonen voor elkaar", zegt Trump, waarop de president opsomt hoe goed het gaat met de Amerikaanse economie, handelsverdragen en werkloosheid. "Er gebeuren zoveel goede dingen in ons land, en als ik dan het nieuws zie uit Charlottesville dan is dat zo, zo treurig."

Het geweld in Charlottesville deed ook oud-president Barack Obama opnieuw in zijn Twitterpen kruipen, iets wat al van 20 juli geleden was. Hij deelde een citaat van de Zuid-Afrikaanse oud-president Nelson Mandela met zijn meer dan 600.000 volgens op de microblogsite.

Noodtoestand

De gemeente Charlottesville heeft in de nacht van zaterdag op zondag een avondklok ingesteld waarmee er voor iedereen straatverbod ingaat. De politiecommandant liet in een persconferentie weten dat hij ervan overtuigd is dat het geweld gisteren vooraf gepland was.

De gouverneur van Virginia riep eerder op zaterdag de noodtoestand uit om te kunnen ingrijpen als de situatie uit de hand zou lopen. Vrijdagavond braken al rellen uit toen honderden witte nationalisten de universiteitscampus van Charlottesville waren binnengedrongen. De demonstranten riepen leuzen als 'witte levens doen ertoe'- white lives matter - en 'Joden zullen ons niet vervangen'. Ook zou volgens ooggetuigen de nazi-groet zijn uitgebracht.

De extreemrechtse nationalisten protesteren tegen de verwijdering van een standbeeld van de 'foute' generaal Robert E. Lee uit een stadspark. De mars, waartoe werd opgeroepen door de rechtse blogger Jason Kessler, trok aanhangers van de zogeheten alt-right-beweging en neonazi's vanuit het hele land aan.

Burgemeester Mike Signer van Charlottesville veroordeelde de mars van vrijdagavond op Facebook als een "laffe parade van haat, racisme en intolerantie". "Ik verafschuw deze ongehoorde vorm van intimidatie op een universiteitscampus." De demonstranten, die vooral van buiten Charlottesville komen, zeggen met hun mars het rechtse nationalisme in de Verenigde Staten te willen verdedigen. De overwegend progressieve inwoners van het stadje voelen zich geïntimideerd.