Vorige week nog zaten zo’n tachtig Belgische toeristen meer dan 24 uur vast op Lanzarote. En afgelopen weekend stonden Belgische passagiers uren aan de grond in Kroatië, door een technisch probleem met een vliegtuig van Thomas Cook.

Sinds 2013 kan elke gedupeerde reiziger een schadevergoeding vragen. Dan moet je vlucht wel meer dan drie uur vertraging hebben, of er moet sprake zijn van een overboeking of annulatie. Ook als je reiskoffers zijn achtergebleven, kan je een schadevergoeding vragen.

“Zeker in de zomermaanden piekt het aantal claims. Voor heel dit jaar gaat het om 10.000 klachten. Dat is al meer dan in heel 2016, toen waren het er 9.000”, zegt Ralph Pais van Claim It, een organisatie die achter vliegtuigmaatschappijen aangaat om geld terug te vorderen. “Die 10.000 claims gaan over een bedrag van 4 miljoen euro. Intussen zijn al 4.200 van die claims uitbetaald door een vliegtuigmaatschappij, goed voor 1,7 miljoen euro aan schadevergoedingen.” Vorig jaar werd in totaal 3 miljoen euro uitbetaald.

Hoe verder je vlucht, hoe hoger het bedrag dat je als reiziger kan terugeisen, met een maximum van 600 euro.

Nieuw fenomeen

Vliegtuigmaatschappijen zien wel een nieuw fenomeen opduiken: passagiers die supergoedkoop reizen en daarna een hoge compensatie aanvragen. “Ze reizen voor 50 euro en eisen dan 600 euro omdat hun vliegtuig vertraging had. Ik ­behandel almaar meer van dit soort dossiers”, zegt luchtvaart­jurist ­Arthur ­Flieger, die geregeld voor luchtvaartmaatschappijen optreedt. “Je kan je ernstig vragen stellen of dat nog wel redelijk is.”

De Europese Commissie stelt er zich ook vragen bij. Vooral omdat claimbedrijven tot 25 procent van de schadevergoeding zelf opeisen, om hun gerechts- en procedure­kosten te dekken. Passagiers hebben sowieso het recht om bij een luchtvaartmaatschappij aan te kloppen. Al worden ze in de praktijk weleens wandelen gestuurd. Zelf kennen de passagiers hun rechten vaak niet of onvoldoende, zo bleek eerder dit jaar uit een onderzoek van Europese consumentenorganisaties bij 11.273 passagiers in zes landen, waaronder België. Terwijl ze in hun recht waren, betaalden vliegtuigmaatschappijen toch in amper een kwart van de gevallen een schade­vergoeding.

Alleen voor ‘buiten­gewone omstandigheden’ mag een maatschappij een schade­vergoeding weigeren. Het gaat dan om uitzonderlijk weer, een wilde staking of een terreuraanslag. Toch vraagt de vliegtuigsector zelf om duidelijkere regels.

Duur hemd

“Want ook onder rechters loopt de interpretatie van die regels sterk uiteen. Zo zijn er nog altijd discussies over de vertrektijd van vlieg­tuigen. Gaat die in als de deur dichtgaat, of start de teller als het vliegtuig begint te taxiën?”, zegt Geert Sciot van Brussels Airlines. “En wat als je bagage achterblijft? Hoeveel mag het hemd kosten dat je ter vervanging koopt? Dat soort discussies blijft bestaan, terwijl we dit kunnen vermijden met striktere regels. Want ook wij hebben geen baat bij vertragingen. Ze kosten ons geld en klanten kunnen bij een volgende reis weleens met een andere maatschappij vliegen.”