Direct naar artikelinhoud
Aanslag Barcelona

Alles went, zelfs een aanslag: "Voel je daar niet schuldig om"

Alles went, zelfs een aanslag: "Voel je daar niet schuldig om"
Beeld AFP

Collectief rouwen? Na Barcelona lijkt de nood een stuk minder groot. Maar zo vreemd is dat niet, stellen experten. Alles went, zelfs een aanslag. "We hoeven ons daar niet schuldig om te voelen."

We waren allemaal Charlie, gingen de straat op uit verontwaardiging of kozen de Franse of Belgische driekleur als onze profielfoto op sociale media. Nu, een dag na Barcelona, reageren we anders. Er zijn nauwelijks Catalaanse of Spaanse vlaggen te zien, terwijl er online veel minder uitingen van rouw of verontwaardiging te zien zijn. “Ten tijde van Parijs was heel Twitter in shock”, schreef de bekende twitteraar Jochem Maes gisterenavond. “Twitter na aanslag in Barcelona: “Waar de fuck blijft die koerier van Zalando?”

Het lijkt overdreven, maar zo vreemd is het wellicht niet. Barcelona was op ruim een jaar tijd de vijfde grote aanslag, na Nice, Berlijn, Londen en Stockholm, met dezelfde modus operandi: een extremist rijdt met een auto, truck of bestelwagen in op een menigte. Het zorgt er volgens experten steeds meer voor dat burgers, zeker als ze niet rechtstreeks betrokken zijn, beseffen dat aanslagen kunnen plaatsvinden. Achter die veranderde houding gaat vooral gewenning schuil.

Slijten

Psycholoog John Horgan (Georgia State University), schrijver van De psychologie van het terrorisme, stelde na de aanslag op de Berlijnse kerstmarkt in deze krant dat we na een nieuwe schok steeds sneller terugkeren naar onze normale toestand

Het valt ook gedragsbioloog Mark Nelissen (UAntwerpen) op.

“Het woord gewenning is al vaker gevallen, maar het is echt zo. Je kunt ook niet blijven rouwen om mensen die je niet kent. Het klinkt misschien ruw, maar dat ging ook om kunstmatige, secundaire rouw. En dat kan, in tegenstelling tot rouw bij het verlies van een naaste, sneller slijten. Zo’n rouwproces is ook niet meer functioneel. Na de eerste aanslagen bracht het groepen mensen dichter bij elkaar, maar dat effect heeft zich al voorgedaan en is dus ook niet meer nodig.”

'Je kunt niet blijven rouwen om mensen die je niet kent'
Gedragsbioloog Mark Nelissen (UAntwerpen)

Volgens Nelissen verklaart dit waarom er sneller wordt overgegaan tot de orde van de dag. 

“Ik vind dat ook helemaal niet erg. We hoeven ons daar niet schuldig om te voelen. Die secundaire rouw heeft, grof gesteld, geen enkele zin. Wat wel belangrijk is, en dat zie ik overal, is dat de solidariteit behouden blijft. Een andere modus operandi zal daar niets aan veranderen, maar kan wel de angst verder vergroten. Een aanval met chemische wapens, om maar een voorbeeld te geven, zou op dat vlak een grotere impact hebben en zou ook voor nog meer aandacht zorgen.”