Direct naar artikelinhoud

Juriste vlammend over standbeelden Leopold II: "Hitler plaats je toch ook niet op een voetstuk?"

De omstreden koning van België, Leopold II, steevast afgebeeld op een paard.Beeld Hollandse Hoogte

Standbeelden van koning Leopold II horen thuis in een museum en niet in de openbare ruimte. Dat ze er nog staan - zoals in Oostende - en dat er straten naar hem vernoemd zijn, is een schande. Dat zegt Sandrine Ekofo, juriste van Congolese afkomst. Ze schreef een vlammend betoog in Knack.

Nu op verschillende plekken in de wereld politiek incorrecte huldeblijken aan foute historische figuren ter discussie staan - herinner je hoe extreemrechtse betogers in Charlottesville samentroepten aan het standbeeld van generaal Robert E. Lee - is ook in ons land weer discussie ontstaan over koning Leopold II. De tweede koning der Belgen wordt verantwoordelijk geacht voor de dood van naar schatting tien miljoen mensen als gevolg van verminking, executie, uithongering, ziekte en ontbering. 

Onder meer in Oostende siert de kolonisator nog altijd de Zeedijk. Het bekende ruiterstandbeeld is al jaren voorwerp van protestacties. Nadat eerder al een hand werd afgehakt - en nooit meer teruggevonden - werd het imposante beeld twee dagen geleden nog beklad door vandalen. Ook het Brusselse Troonplein heeft z'n eigen Leopold II-beeld, net als de Tentoonstellingslaan in Gent, er is de Leopold II-tunnel en in Sint-Truiden is een straat naar de man vernoemd.

Een schande, volgens Sandrine Ekofo, juriste in Brussel en voorzitster van de Antwerpse jongerenvereniging Kilalo. "Leopold II is een moordenaar!", schrijft ze in weekblad Knack. "Alsof je Adolf Hitler op een voetstuk gaat plaatsen." (lees hieronder verder)

Juriste Sandrine Ekofo werkt in Brussel en passeert elke dag het Leopold II-standbeeld op het Troonplein.Beeld RV
Het standbeeld van Leopold II aan de Drie Gapers op de Zeedijk in Oostende werd in 1931 ingehuldigd door koning Albert I en koningin Elisabeth.Beeld Joris Devoogdt

Barbaars bewind

"Ongeacht onze afkomst, zouden we in België niet mogen tolereren dat we op straat geconfronteerd worden met een eerbetoon aan een koning die meer dan twintig jaar vanuit zijn paleis verantwoordelijk was voor een barbaars bewind in Congo", zegt Ekofo. "[...] Het terreurbeleid van Leopold II had maar één doel voor ogen: een racistisch en winstgevend systeem opbouwen en in stand houden door middel van dwangarbeid."

Ekofo: "In een beschaafde samenleving - en dat willen we toch zijn? - plaats je massamoordenaars zoals Leopold II en Adolf Hitler niet op een voetstuk. Waarom aanvaarden we dat in België dan wel?" Op zijn minst zou daar een voetnoot bij moeten,  zegt ze nog.

Historicus Koen Aerts, onderzoeker aan de UGent, vindt een extra bordje met informatie, waarin verwezen wordt naar het koloniale verleden van de vorst, ook al een stap vooruit. Dat is onder meer het geval in Oostende en Gent.

In een beschaafde samenleving plaats je massamoordenaars niet op een voetstuk. Waarom aanvaarden we dit dan wel in België?
Sandrine Ekofo

Ook in Australië

De heropgelaaide discussie over Leopold II, en ook de Cyriel Verschaevestraat in onder meer Lanaken (waar burgemeester Marino Keulen de collaborerende priester uit het straatbeeld wil, red.), volgt op soortgelijke polemieken in onder meer Amerika, Australië, Nederland en Groot-Brittannië. Zo strijden de Amerikanen over standbeelden die herinneren aan de Burgeroorlog en de slavernij. In Australië willen ze alles van James Cook weg, die het continent zou hebben ontdekt terwijl er al tienduizenden mensen woonden. En ook in Londen staat het beeld van Lord Nelson op Trafalgar Square ter discussie vanwege zijn pro-slavernijhouding.

De buste van Leopold II in de Tentoonstellingslaan in Gent werd ook al meermaals besmeurd, zoals in 2010.Beeld Christophe Vanderschueren