Het creatieve lab van... Wouter Torfs: "Op routine varen, dat is niet ver van writer’s block"

Dag Wouter Torfs, hoe laat begint je dag gewoonlijk?

Er is een verschil tussen wakker worden en opstaan. Ik word vroeg wakker, rond zes uur. Als er niet te veel stress is nog eens omdraaien, opstaan tussen zeven en halfacht. Een doorsnee dag probeer ik te beginnen met wat meditatie of wat beweging, met wat Qi gong. Voor mij is dat een hele goeie start. Dat is me-time, dat doet mij goed voor de rest van de dag. 

En wat doe je erna?

Nadien ontbijten wij, mijn vrouw en ik. De kinderen zijn het huis uit. Mijn vrouw is tandarts maar doet het ook rustiger aan. In de zomer is dat bijna altijd buiten, dat is heel leuk. En standaard werk ik eerst van thuis uit. Door de fileproblemen kies ik ervoor om hier in Sint-Niklaas geen afspraken aan te nemen om halfnegen, ten vroegste om tien, halfelf. Dan heb ik al twee uur rustig thuis gewerkt. Vroeger had ik ook de kans om de kinderen naar school te doen. Ik had op de markt van Lier mijn favoriet café, daar dronk ik een koffie en bereidde mijn dag voor. Die combinatie van geroezemoes en wat vage cafémuziek, dat was voor mij een platform. Dan een blad papier, en wat schrijven, woorden of schetsen, da’s een moment om na te denken, dan komt het wel.

Maar je zegt “was”, dus je doet het niet meer?

Ik doe het nu thuis. Maar een café was nog productiever, ik ga terug meer op café gaan. (lacht)

Wat doe je in de auto als je naar hier rijdt?

Niet veel, niet heel de tijd telefoneren. Ik vind dat heel vermoeiend, rijden en bellen, die verdeelde aandacht. Nu ja, het is inderdaad idle time, dus als er dan eens een langer gesprek moet zijn, dan zal ik dat wel doen. Je hebt managers die zitten te bellen tot ze thuis zijn, dan kom je drie graden warmer thuis dan wat gezond is. Maar verder: gewoon muziek luisteren. Ik ben een VRT-fan. Alle zenders eigenlijk. 

Hoe ga je om met e-mail?

Gedisciplineerd, ik bekijk dat één keer per dag. Dus zeker niet heel de tijd met de smartphone in de aanslag. Het zou ook niet rijmen, ik hou van meditatie. Het rusteloze van de geest, dat voortdurend reageren op prikkels, dat wordt enorm geconcretiseerd in mails en in berichtjes. Daar neem ik afstand van. 

Dan neem ik aan dat je ook geen fervent facebooker of twitteraar bent?

Fervent niet, nee. Twitter is wel een manier om snel een boodschap of een mening in de wereld te brengen. We hebben hier mensen die er professioneel mee bezig zijn. Maar mijn Twitter-account heeft 17000 of 18000 volgers, de Torfs-Twitter-account 1500. Mensen zijn veel meer geïnteresseerd in persoonlijke opinies dan in opinies van bedrijven. Ik vind ook dat je als bedrijfsleider niet aan de kant kunt blijven staan. Je moet zeker niet over alles een mening ventileren. Maar je stem laten horen over dingen die je nauw aan het hart liggen, daarvoor is het een goed kanaal. Met Facebook is het volgens mijn dochters volledig fout gelopen. Ik bekeek dat als Twitter en nam zomaar iedereen als vriend aan. De kinderen zijn als de dood als ik een foto rondstuur, ook als we samen op een concert zijn.

Weg privacy?

Ja. Waaraan ik niet zo zwaar til, want wat is dat nu? Samen naar de Lokerse Feesten, ons Tineke kijkt met een verliefde blik naar Tamino en die kijkt terug, dat is toch schoon. What’s the problem? 

Zijn er momenten dat je creatiever bent dan andere?

Ja. Ik ben sowieso creatiever met een helder hoofd. Na een Bourgondische avond, da’s echt niet goed. Wat zeker de creativiteit stimuleert is zuurstof. Gaan wandelen, of joggen. 

Doe je dat fervent?

Fervent niet, maar ik weet dat dat goed is voor mijn lichaam, een keer of twee per week joggen. Een keer tennissen.

Zingen blijkbaar ook?

Ja zingen. (lacht) Ok, warme oproep: ik treed op op 16 september in Lier, tennisclub Het Spui. Voor het goede doel natuurlijk. Zingen, ik kan het iedereen aanraden. Iedereen heeft als kind dingen gehad waarin hij heel zijn hart kwijt kan: knutselen, tekenen, of in bomen klimmen. Bij mij was dat zingen. Maar dat verleer je als jongvolwassene, of ze lachen ermee. Heel toevallig ben ik daarmee in aanraking gekomen, hier op een feestje, ik kon meezingen. Dat was zo leuk, ik herkende terug de vreugde die ik als kind had. Nu terug heel occasioneel, met een gelegenheidsbandje.

Les Triplettes d’Alost?

We zijn van naam veranderd. Het is nu Café Chantant. 

Je haalt blijkbaar ook ideeën uit de CEO Council?

Ja. Dat is onze mannenclub, van midlifecrisisboys. Nee, da’s een grapje. CEO Council is een vriendenclub van zes ceo’s: Frans Colruyt is daarbij, Bart Claes van JBC, Joost Callens van Durabrik, Toon Bossuyt van Boss Paints en Matti Gijbels, en begeleid door James Bampfield. Wij doen dat al een jaar of acht. De consultant die in ons bedrijf actief was, James,  zei: ik word in elk van jullie bedrijven geconfronteerd met dezelfde vragen, waarom zou ik jullie niet samenbrengen? Zes weten meer dan één. Sindsdien houden we twee keer per jaar een tweedaagse, waarin alle vragen welkom zijn. Dat kan heel privé zijn, dat kan ook professioneel zijn. Vragen waarmee je niet terecht kan in je eigen bedrijf, of in je eigen familie, omdat het delicaat is. De wijsheid van de broeders, dat is fantastisch. De vriendschap, ook de intimiteit die ontstaat tussen zes mannen. En het voorrecht om echt dingen op tafel te kunnen leggen, waar mensen hun gedacht geven, zonder enige bijbedoeling. Maar het komt ook vaak in de pers.

Welke bedoeling is de eerste: boodschappen uitdragen, of elkaar stimuleren?

Zonder twijfel is de hoofdbedoeling elkaar stimuleren. Daarnaast is de goesting ontstaan om een stuk van wat we doen naar buiten te brengen. Wat ons verbindt is ongetwijfeld maatschappelijk verantwoord ondernemen. Zowel Torfs, maar ook Colruyt, JBC, Durabrik, Boss Paints, Gijbels zijn daarvoor gekend dat we op een andere manier met onze medewerkers omgaan. Dat we een andere plek zien voor bedrijven in de samenleving. Met meer verantwoordelijkheid, met echt zorg dragen voor de medewerkers en de samenleving, dat vinden wij een waardevolle boodschap. Ik zal er wel wat in vooruitlopen om dat naar buiten te brengen. Ik ben op een leeftijd gekomen van toch bijna zestig, je denkt toch na over doorgeven en iets nalaten. 

Heeft een ondernemer soms last van writer’s block?

Of heeft Wouter Torfs soms writer’s block?Als writer – ik heb twee boeken geschreven – is dat vreselijk. Iedereen zegt dat een boek schrijven, dat die woorden uit uw vingers vloeien. Dat is quatsch, da’s gewoon keihard werken, en goeie mensen die er kritisch naar kijken. Als bedrijfsleider is dat minder zo, omdat je natuurlijk voortdurend in interactie leeft met het bedrijf, met medewerkers, met klanten. Dat je als bedrijfsleider momenten hebt dat je op routine vaart, dat is niet ver van de writer’s block hé. 

Heb je om op dreef te blijven vakantie nodig? Of doe je dat omdat je gezin dat vraagt?

De klassieke vakantie van drie weken, dat is natuurlijk leuk en dat is misschien niet nodig om de creativiteit te stimuleren. Maar onafgebroken werken, lange dagen, ook zaterdag en zondag, dan kom je toch dicht bij de tredmolen. Als werken echt een last wordt, als je ’s morgens naar de dag kijkt als een berg waar je over moet, en dan ’s avonds nog netwerking, ik heb die momenten ook hoor, laat ons daar niet flauw over doen. Zo wil ik het niet meer de komende jaren, zeker niet. Het mag rustiger zijn, het mag ook meer doorweven zijn met stukken privé. We zitten nu aan zee, ik kom van zee uit werken. Ik kom uit een calvinistische traditie, van grootouders die de schoenwinkel openhielden, elke dag tot acht uur, ook zaterdag, en zondagvoormiddag tot na de hoogmis. Die hadden een halve dag per week vrij, en die vielen dan uitgeput op hun fauteuil. Ik heb dat nog als klein kind gezien. Dat is toch niet meer de toekomst, het mag lichter zijn.

Waren ze echt calvinistisch?

Nee, ze waren diep katholiek, maar dat heeft er veel van weg. 

En hoe ziet een ideale vakantie er uit? Is dat bergen en zuivere lucht?

We hebben nu twee jaar een kleine camper, en dat is zalig. Dat is de absolute vrijheid, heel dicht bij de natuur, de combinatie van lange wandelingen, dat is zo helend voor hoofd en hart. Maar ook cultuur, dingen gaan bekijken. We zijn nu in Portugal geweest, kleinere steden. En last but not least, ik heb een hele Bourgondische trek: lekker eten en een goed glas wijn. 

Als er één ding is wat je aan jezelf zou kunnen veranderen, wat zou dat zijn?

Dat is een confronterende vraag hé. 

Je kan je privacy-kaart trekken.

Ja maar nee….. Als er één ding was dat ik zou kunnen veranderen... (denkt na) Ik zou wel willen de discipline hebben om gezonder te leven.

Minder Bourgondisch dus?

Ja, ja. Maar ik weet niet of ik dat echt wil (lacht). Nee, ik rook al niet meer, maar ik drink wel graag een glaasje wijn, wij allebei. 

Wat is het laatste wat je doet voor je gaat slapen?

Een beetje lezen. Lichte dingen. Ik ben nu een pageturner aan het lezen, Het smelt, van Lise Spit. Omdat ik de kinderen dat zag lezen. Het is leuk. En ik vind er zeer gemakkelijk de slaap bij, moet ik er ook bij zeggen. Sorry Lise. (lacht) Ik lees eigenlijk nauwelijks fictie. Da’s ook weer calvinistisch hé: als ik iets lees dan moet het mij iets opbrengen of bijbrengen. 

Hoe laat val je gewoonlijk in slaap?

Halftwaalf, twaalf uur, halféén. 

Heb je een levensmotto?

Ja, Friedl' Lesage heeft me dat ook eens gevraagd, en sindsdien heb ik er één. (lacht) Het is een quote van Osho, dat is de Bhagwan, in de jaren zestig-zeventig, die het boeddhisme in een westers kleedje stak. Die zegt : consciousness without love is poor, but love without consciousness is dangerous. Dat zijn voor mij twee belangrijke kernwaarden van waaruit ik probeer te leven, liefde voor mijn vak, voor de mensen, voor mijn familie, voor de wereld, maar ook vanuit bewustzijn. Die twee probeer ik te verbinden.