Trump op oorlogspad tegen eigen partij: dreigt met shut down en valt Republikeinse kopstukken aan

Sinds het Obamacare-debacle bestookt Trump McConnell van tijd tot tijd met neerbuigende tweets, maar dit keer moest ook Paul Ryan, de Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, eraan geloven. Trump verweet de twee Republikeinse kopstukken dat zij de kans voorbij hadden laten gaan toestemming van het Congres te krijgen voor het verhogen van het schuldplafond voor de overheid. "Had zo eenvoudig kunnen zijn - nu is het een puinzooi!", verweet Trump hen op Twitter.

Als het Congres voor medio oktober de regering geen toestemming geeft om de maximumgrens voor de staatsschuld te verhogen, dreigt er een financiële chaos. Het probleem is dat een groep fiscale scherpslijpers onder de Republikeinen - de Freedom Caucus - daarvoor alleen hun fiat willen geven als tegelijkertijd het mes wordt gezet in de overheidsuitgaven. Dat stuit weer op verzet van de Democraten, die weliswaar in de minderheid zijn in de Senaat, maar toch voldoende zetels hebben om dwars te liggen door middel van een filibuster. Voor het doorbreken van die vertragingstactiek hebben de Republikeinen 60 stemmen nodig, terwijl ze maar 52 zetels hebben.

Shut down

Trump probeert het Congres verder het mes op de keel te zetten door te dreigen met een shut down tenzij de Congresleden voor het nieuwe begrotingsjaar, dat op 1 oktober ingaat, geld uittrekken voor de muur die hij langs de grens met Mexico wil bouwen om illegale migranten buiten de deur te houden. Als er geen overeenstemming is over de nieuwe begroting, komen hierdoor allerlei overheidsdiensten stil te liggen. Trump is vastbesloten: "Zelfs al moet de overheid ervoor op slot gaan, we gáán die muur bouwen", beloofde hij zijn aanhangers afgelopen week tijdens een 'campagnebijeenkomst' in Arizona. "De Amerikanen hebben voor het beheersen van de immigratie gestemd, dat is een van de redenen dat ik hier zit. Linksom of rechtsom, we zullen die muur krijgen!"

De Republikeinen zitten flink in hun maag met het dreigement van Trump, omdat het wel zeker is dat de Democraten geen toestemming zullen geven voor de financiering van de muur, waarvan Trump steeds heeft gezegd dat die door Mexico zou worden betaald. Zij vrezen dat zij de rekening krijgen gepresenteerd als de overheidsdiensten hun deuren moeten sluiten: ook bij eerdere shut downs kregen de Republikeinen het op hun brood van de kiezers.

De leider van de Democraten in het Huis van Afgevaardigden, Nancy Pelosi, wreef de Republikeinen alvast in dat ze de gewone Amerikanen in de steek laten: "De president heeft gezegd dat hij de Amerikanen opzettelijk pijn wil laten lijden om de Amerikaanse belastingbetalers te dwingen geld uit te trekken voor een immorele, zinloze en dure muur langs de grens."

Kwaad bloed

Sommige Republikeinen waarschuwen dat Trump zijn eigen positie ondergraaft met zijn openlijke aanvallen op McConnell, waarmee hij veel kwaad bloed heeft gezet bij diens collega's in de Senaat. Ook zijn neerbuigende opmerkingen over senator John McCain, wiens stem de doorslag gaf bij de nederlaag rond Obamacare, zijn slecht gevallen. Trump trekt zich daar niets van aan. Op Twitter nam hij de Republikeinse senator Jeff Flake , die het had gewaagd hem te bekritiseren, onder vuur. "Geen fan van Jeff Flake", schreef hij in een tweet. "Slap als het gaat om de misdaad en de grens!" Trump ging zelfs zover dat hij zijn voorkeur uitsprak voor een rechtsere Republikeinse kandidaat die het komend jaar in de voorverkiezingen tegen Flake wil opnemen.

Volgens anderen is het een slimme strategie van Trump om afstand te nemen van de Republikeinen in het Congres. Door de senatoren voor het blok te zetten, legt hij de schuld voor het vastlopen van zijn politieke agenda alvast bij hen. Zijn achterban is er nu al van overtuigd dat hij actief wordt tegengewerkt door het partijestablishment, dat in hun ogen deel uitmaakt van het Washingtonse 'moeras' dat Trump wil 'droogleggen'.

Trump wordt vanaf de zijlijn aangemoedigd door Steve Bannon, die sinds zijn ontslag als politiek adviseur van de president weer is teruggekeerd als baas van de ultrarechtse nieuwssite Breitbart. In zijn ogen is de Mexicaanse muur een lakmoesproef voor Trumps succes. Ook Roger Stone, sinds jaar en dag een vertrouweling van Trump, is ervan overtuigd dat de president zijn poot stijf moet houden in zijn krachtmeting met de Republikeinse Congresleden. "Het merk Trump en het merk Republikeinen zijn twee verschillende dingen. Wat gebeurde er toen het establishment hem eronder probeerde te krijgen? Ze werden verpletterd!"