Defensie verwacht dat de terreurdreiging nog zeker twee jaar hoog zal blijven en dat de militairen dus nog tot 2020 op straat over de veiligheid zullen moeten waken. Die straatopdrachten gaan er wel anders uitzien. Defensie zet voortaan mobiele patrouilles in, die met acht mensen in een hele zone zullen werken. Daar zijn minder manschappen voor nodig en het werk is aangenamer. 

"Wij spraken altijd over 'onze bloempotten' die voor de deur staan", zegt generaal-majoor Marc Thys. "Als je in een zone meerdere statische opdrachten hebt, kan je die effectiever uitvoeren met een mobiele patrouille, die verschillende keren langskomt op plaatsen waar vroeger twee militairen de hele dag bleven staan. Op die manier zijn we ook minder voorspelbaar, dat is een pluspunt met een vijand die ook onvoorspelbaar is." Zo'n mobiele patrouille telt acht manschappen, en kan in twee ploegen patrouilleren. In elke patrouille is een kaderlid aanwezig. "Dat heeft het voordeel", zegt Thijs, "dat er in moeilijke situaties een leidinggevende is om knopen door te hakken en instructies te geven".

De militairen zijn aan de straatopdrachten begonnen na de aanslagen op Charlie Hebdo en de Bataclan en werden nog meer ingeschakeld na de aanslagen in Zaventem en Brussel op 22 maart vorig jaar. Er zijn militairen die in twee jaar tijd 200 dagen op straat hebben gestaan. Tijdens een straatopdracht kunnen ze verschillende weken niet naar huis, ze overnachten in kazernes. Dankzij de mobiele patrouilles zullen er tot een derde minder manschappen nodig zijn, dat kan de druk op de militairen verlichten. "Gemiddeld staat iemand zes maanden per jaar in de straten", zegt generaal-majoor Thys, "dat heeft een impact op zijn persoonlijk leven, op zijn familieleven. De mensen zijn ons kostbaarste goed, we moeten zien dat we ze bij ons kunnen houden en dat ze deze opdracht voor langere tijd kunnen blijven doen."

Efficiëntere straatopdrachten is één ding, voor een oplossing op lange termijn moeten er militairen bijkomen. Dit jaar worden er 700 mensen gerecruteerd, volgend jaar 1600. En binnenkort is ook de nieuwe politiedienst DAB operationeel, de dienst Bewaking en Bescherming (DAB), die de bewaking van nucleaire sites en van gebouwen van justitie en de EU zal overnemen. 

De militaire vakbond ACMP is tevreden dat de patrouilles groter zullen zijn en mobiel worden. "We dringen er al lang op aan om de straatopdrachten op deze manier te organiseren", zegt Roger Housen, "in groep en mobiel werken, daarvoor zijn militairen opgeleid, zij zijn niet getraind om statische opdrachten uitvoeren, de politie wél". Maar een structurele oplossing ziet Housen er niet in. De mobiele patrouilles mogen dan wel efficiënter zijn en minder militairen nodig hebben, het leger heeft gewoon te weinig manschappen. Daar zal de aanwerving van 1600 nieuwe mensen volgend jaar niets aan kunnen doen. Housen: "Er zullen bijna 1800 mensen vertrekken, vooral door pensionering, en van die 1600 die er bij zouden komen, zullen er in het beste geval 1100 kunnen worden ingezet worden, het saldo is dus negatief."

Oppositiepartij Groen is geen fan van het idee. "We zitten met een hele generatie militairen die niets anders heeft gekend dan deze bewakingsopdrachten", zegt Wouter De Vriendt. "Dat kan niet de bedoeling zijn. De kernopdracht van onze militairen is buitenlandse operaties, maar die competenties zijn we langzaam aan het verliezen." Volgens de partij is deze vorm van bewaking eerder voor agenten.