Geven de bonden ongewild een kans aan de meerderheid om te scoren?
De socialistische vakbond ACOD kondigt een spoorstaking aan op 10 oktober. Net in die periode debateert het parlement over de invoering van minimale dienstverlening. Geven de bonden de meerderheidspartijen ongewild een kans om te scoren?
Topministers als Johan Van Overtveldt (N-VA) en Alexander De Croo (Open Vld) die speculeren over de privatisering van de NMBS, de nakende invoering van de minimumdienstverlening, maar ook de afbouw van het ambtenarenpensioen en de beslissing van de regering om veel minder gebruik te maken van vaste benoemingen.
Het zijn allemaal redenen waarom het ACOD-Spoor op 10 oktober 24uur het werk gaat neerleggen. De actie past binnen een staking van de socialistische vakbond binnen de hele publieke sector op dezelfde dag.
De timing is niet toevallig. De tweede week van oktober start ook officieel het politieke jaar in het federale parlement, wanneer Charles Michel (MR) zijn state of the union geeft. ACOD gunt de regering niet zomaar haar gloriemoment.
Planning
Maar misschien had voor de spoorbonden de planning iets beter gekund. Net op diezelfde periode staat in het parlement al het debat gepland over de invoering van de minimumdienstverlening. De regering keurde net voor de zomer het wetsontwerp goed. Vanaf eind september, wanneer de werkzaamheden weer op gang komen, buigt het parlement zich daarover.
Ongewild duwen de bonden een van de thema's waartegen ze protesteren hoger op de de politieke agenda. Bij elke spoorstaking tekende zich immers hetzelfde scenario af. Wanneer er een spoorstaking is, klinken er vanuit de meerderheid stemmen om zo snel mogelijk de minimumdienstverlening zo snel mogelijk in te voeren. Ook nu haalt mobiliteitsminister François Bellot (MR) dat argument aan.
'Die vakbondsactie kan ons helpen om de wet op minimale dienstverlening er zo snel mogelijk door te krijgen'
Nu krijgen de parlementsleden de kans meteen de daad bij het woord voegen en wetsontwerp goed te keuren. "Die stakingen hebben geen enkel draagvlak meer", zegt N-VA-Kamerlid en spoorspecialiste Inez De Coninck. "Die vakbondsactie kan ons helpen om die wet er zo snel mogelijk door te krijgen."
Vakbondsfront
Ludo Sempels van ACOD-spoor ziet het probleem niet. "Het parlementaire debat zal er sowieso snel opzitten", vreest hij. "Dit is een regeringsbeslissing, dus de meerderheid heeft zich hier al achter geschaard. Toch hopen wij dat de ze nog twee keer nadenken over deze maatregel."
Hij wijst op mogelijke veiligheidsproblemen. Het wetsontwerp bepaalt dat wie staakt zich vooraf moet aanmelden. Op basis daarvan wordt een treinschema opgesteld, zodat de burger 24 uur op voorhand weet of zijn trein rijdt of niet. "De perrons zullen volstaan", voorspelt Sempels. "Hoe geraken die mensen veilig aan boord als maar de helft van de treinen rijdt?"
'De basis heeft zelf gevraagd om acties en die zijn unaniem goedgekeurd'
Vanuit de regering wordt afkeurend gereageerd. "Dit is een treinstaking tegen het regeringsbeleid", zegt Bellot. "We betreuren dat de reizigers daarom gegijzeld worden." Hij wijst op de extra inspanningen die de regering levert. "Vanaf december gaat het aanbod met 5 procent omhoog, de grootste toename in 20 jaar." Open Vld-vicepremier Alexander De Croo noemt de staking "onaanvaardbaar".
Hoe groot de hinder zal zijn is nog niet duidelijk. De christelijke vakbond ACV beslist bijvoorbeeld pas volgende week vrijdag of ze deelneemt aan de spoorstaking of niet. Of ACV ook meedoet bij andere openbare sectoren wordt pas nadien beslist. Dat het ACOD al acties heeft aangekondigd zonder eerst te overleggen, levert bij het ACV tandengeknars op. Bij de socialistische spoorbond is de stakingsbereidheid alvast groot, verzekert Sempels. "De basis heeft zelf gevraagd om acties en die zijn unaniem goedgekeurd."