Liefst 35 procent van de zelfstandigen zou niet meer starten met kinderopvang als ze opnieuw konden beginnen. De belangrijkste reden daarvoor is dat ze met moeite hun hoofd boven water kunnen houden, zo blijkt uit een enquête van de Federatie bij 2.046 private opvanginitiatieven. “Vele starters hebben het belang van het ondernemerschap in de kinderopvang onderschat”, zegt voorzitter Hilde Van de Velde, die zelf ook een kinderopvang runt in Wilrijk. “Overheden en scholen moeten daarom meer investeren in opleiding. Maar ook het systeem van subsidies moet beter. In 2014 werd het nieuwe Decreet Opvang Baby’s en Peuters ingevoerd. Dat voorziet in extra middelen om ook de zelfstandige kinderopvanginitiatieven geleidelijk meer subsidies toe te kennen, als ze tarieven op basis van inkomen hanteren. Daardoor zouden ze uiterlijk tegen 2020 even concurrentieel moeten zijn als de traditioneel gesubsidieerde kinderopvang. Maar van dat geld hebben we nog niet veel gezien.”

Uit de bevraging blijkt dat slechts 30 procent het mogelijk acht om rendabel te zijn zonder subsidies. “Zij krijgen ouders over de vloer die een hoge dagprijs – tussen 30 en 60 euro – kunnen en willen betalen. Maar voor alle anderen is het nu, zelfs met een basissubsidie van 700 euro per kind, al moeilijk om rendabel te zijn.”

Administratie

Toch is geld niet de enige reden waarom een grote groep zelfstandigen weleens ontmoedigd raakt. “Het nieuwe decreet heeft heel wat nieuwe regels en verplichtingen met zich meegebracht. Wat absoluut een goede zaak is om de kwaliteit van de opvang hoog te houden. Maar daar komt ook een administratieve last aan te pas. Bijna de helft van zelfstandigen in de kinderopvang zegt dat die administratie hen ervan weerhoudt om nieuwe ideeën uit te werken, zodat hun opvang aantrekkelijker kan worden.”

Invoering forfait

Inmiddels werkt bevoegd minister Jo Vandeurzen (CD&V) nog aan een nieuw ministerieel besluit, dat al een stukje administratieve rompslomp moet oplossen. Zo kan wie kinderopvang organiseert met tarieven op basis van inkomen, vanaf 2018 een forfait van 1,5 euro per kind per dag vragen voor het gebruik van onder andere luiers, verzorgingsproducten en afvalverwerking. Voorlopig moeten eigenaars van zo’n kinderopvang daar voortdurend bewijsstukken voor bijhouden.

Voor een aantal kinderopvanginitiatieven, die de kosten omwille van de administratieve rompslomp niet of nauwelijks aanrekenen, kan dat ook betekenen dat ze per kind een kleine 30 euro per maand meer kunnen aanrekenen. Al benadrukt Leen Du Bois van Kind & Gezin wel dat nu al vele ouders zelf luiers voor kinderen meenemen.

Voor de Federatie Kinderopvang alvast een stap vooruit, al benadrukt de voorzitter dat 2,5 euro meer realistisch zou zijn.

Personeel

Uit de enquête blijkt nog dat ruim een derde problemen heeft met het vinden én houden van geschikt personeel. “Dat de verloning in de sector zeer laag ligt, helpt niet. Net als het feit dat steeds minder jonge afgestudeerden niet als zelfstandige willen werken.”

Het lijkt Van de Velde dan ook geen slecht idee om stilaan ook bedrijven meer aan te moedigen om te investeren in kinderopvang voor hun werknemers.