Van Andrea over Dorian tot Wendy: hoe komen stormen en orkanen eigenlijk aan hun naam?

Alle tropische stormen en orkanen in de Atlantische Oceaan krijgen een naam op basis van een vastgelegde namenlijst. De namen staan in alfabetische volgorde en het zijn afwisselend mannen- en vrouwennamen. De letters Q, U, X, Y en Z worden niet gebruikt. Elk jaar zijn er dus 21 namen. Als er meer nodig zijn, dan wordt het Griekse alfabet gebruikt. 

Die lijsten worden opgesteld door de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) voor een periode van 6 jaar. Na 6 jaar keren dezelfde namen gewoon terug. Voor dit jaar begint het rijtje bij Andra en eindigt het bij Wendy. Dorian is dus de vierde tropische storm/orkaan van het seizoen. Hetzelfde lijstje namen zal in 2025 terugkeren.

Maar namen keren niet áltijd terug: namelijk als het om uitzonderlijk zware stormen gaat. De dodelijke orkanen Katrina (2005), Ike (2008) en Sandy (2012) bijvoorbeeld komen niet meer voor op de lijsten. En herinnert u zich nog orkaan Harvey, die twee jaar geleden ongezien schade aanrichtte in Texas, en orkaan Irma, die in de Caraïben en de VS verschillende slachtoffers maakte. De kans is reëel dat we Harvey en Irma in 2023 niet meer op de lijst zullen zien.   

Maar ook minder vernietigende stormen zijn in het verleden al van de lijst geschrapt. Orkaan Adolph maakte in 2001 geen doden, maar werd ondertussen van de lijst geschrapt, wegens te controversieel. Ook Isis, naar de Egyptische godin, werd geschrapt vanwege de associatie met terreurgroep IS. De naam werd veranderd in Ivette.

Voor de Tweede Wereldoorlog kregen tropische stormen in Amerika de naam van weerheiligen. De Sint-Cyriacus-orkaan in 1899 bijvoorbeeld. Maar omdat stormen meestal meerdere dagen duren, schakelde men later over op geografische coördinaten. Dat bleek veel te verwarrend en uiteindelijk werd er in 1945 beslist voortaan vrouwennamen te gebruiken. 

In eerste instantie enkel vrouwennamen. Meteorologen vonden dat destijds gepast omwille van de "onvoorspelbaarheid" van orkanen. Maar na protesten van vrouwenbewegingen in 1978 werd gekozen om beurtelings een vrouwen- en mannennaam te gebruiken.

Nochtans bleek uit een wetenschappelijk onderzoek uit 2014 dat orkanen met een vrouwennaam gevaarlijker zijn. En meer slachtoffers maken. Een groep wetenschappers van de Universiteit van Illinois analyseerde in totaal 92 Atlantische stormen die tussen 1950 en 2012 in de Verenigde Staten aan land waren gekomen. 

Stormen met vrouwelijke namen bleken als minder bedreigend te worden ervaren, waardoor mensen minder voorzorgsmaatregelen namen. Hoe vrouwelijker de naam van de storm, hoe meer doden, zo bleek. De wetenschappers raadden aan zelfs enkel nog mannelijke namen te gebruiken. Er kwam wel kritiek op de onderzoeksmethode van de wetenschappers.

 In Aziatische landen als Japan, Thailand en Vietnam worden culturele of historische namen van goden gebruikt. Zo is Etau, de tyfoon in Japan (2009), een vrije vertaling van het woord "stormwolk". En tyfoon Rammasun op de Filippijnen (2008) is genoemd naar de Thaise dondergod.

In Europa is er geen officiële naamgeving, maar in Duitsland kan je een hoge- of lagedrukgebied kopen en zelf een naam kiezen. Een lagedrukgebied kost er 255 euro, een hogedrukgebied 355 euro. Mooi weer is dus iets duurder.