"Azerbeidzjan kocht Europese politici en media om voor miljarden", onthult journalistencollectief
Een kliek rondom de Azerbeidzjaanse president heeft Europese politici en journalisten betaald voor een 'pro-Azerbeidzjaanse houding'. Tussen 2012 en 2014 deelde de kliek 2,5 miljard euro uit via een geheim omkoopfonds.
Een deel van het geld werd gebruikt om te voorkomen dat het land kritiek zou krijgen op voortdurende mensenrechtenschendingen. Het oliestaatje aan de Kaspische Zee sloot tussen 2012 en 2014 bovendien meer dan negentig oppositiepolitici, journalisten en mensenrechtenactivisten op. Deze operatie, bijgenaamd 'de Azerbeidzjaanse wasserette', is nu onthuld door een consortium van Europese journalisten, verenigd in het Organized Crime and Corruption Reporting Project (OCCRP).
De 'wasserette' werkte volgens de journalisten als volgt; geld werd vooral binnengebracht door een bedrijf verbonden aan de familie van president Ilham Alijev. De Alijevs maken de dienst uit in Azerbeidzjan - dit jaar benoemde president Alijev zijn vrouw tot vicepresident.
Langs Europese banken
Het geld werd naar Europa gepompt via een netwerk aan leidingen langs Europese banken en bedrijven. Onder meer langs het Estse filiaal van Danske Bank, een van Europa's grootste banken, en vier Britse firma's.
Het belandde op de rekeningen van lobbyisten, journalisten, politici en zakenlieden in Europa. Er is geen bewijs dat zij allemaal wisten waar het geld vandaan kwam. De operatie lijkt succesvol te zijn geweest, stelt OCCRP. Met het geld zouden parlementsleden uit de Raad van Europa overgehaald zijn om tegen een rapport te stemmen dat kritisch was voor Azerbeidzjan. De Raad van Europa is de belangrijkste waakhond voor mensenrechten in Europa. Er loopt een onderzoek naar de stemming in 2013.
Met het geld zouden parlementsleden uit de Raad van Europa overgehaald zijn om tegen een rapport te stemmen dat kritisch was voor Azerbeidzjan
Andere ontvangers zijn een journalist die positieve verhalen schreef over de regering in Bakoe en zakenmannen die zich positief uitlieten over de regering.
Sportevenementen
Onder president Alijev probeert Azerbeidzjan de aandacht af te leiden van vermeende stembusvervalsingen en mensenrechtenschendingen. Liever praat de regering over de grote sportevenementen die het de afgelopen jaren binnenhaalde: de Formule 1, de Europese Spelen en een groot sporttoernooi voor moslimlanden. Wie door Azerbeidzjan reist, komt bijna niemand tegen die zich een kaartje kan veroorloven voor de sportevenementen - behalve in de nieuwe wolkenkrabbers van Bakoe.
Een ander deel van het geld belandde in de zakken van Azerbeidzjaanse families met nauwe banden tot de regering. Vicepremier Yaqub Eyyubov betaalde er ziekenhuisrekeningen mee. Diens zoon ontving ook geld uit het fonds. Net als de ambtenaar die verantwoordelijk is voor het bestrijden van corruptie in Azerbeidzjan.
De meeste transacties uit het fonds zijn nog niet herleid. Een deel verdween in mysterieuze fondsen in Turkije en de Verenigde Arabische Emiraten. OCCRP gaat ervan uit dat de omkoping veel verder reikte dan men nu nog denkt.